ایران پس از جنگ ۱۲ روزه چه درس موشکی گرفت؟

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از انتخاب؛نشنال اینترست نوشت: با وجود تحریم‌های سازمان ملل، به نظر می‌رسد فعالیت موشک‌های بالستیک ایران در حال گسترش است.

در حالی که آتش‌بس موقت میان اسرائیل و جمهوری اسلامی ایران همچنان برقرار است، تهران برنامهٔ توسعه تولید موشکی خود را پنهان نمی‌کند. اوایل همین ماه، عباس عراقچی وزیر خارجه ایران اعلام کرد که زرادخانه تسلیحاتی کشور «بسیار فراتر از توان دورهٔ جنگ ۱۲ روزه» است. عراقچی افزود اهداف اسرائیل در تنش اخیر میان دو کشور «هیچ‌کدام محقق نشد» و اینکه «دولت یهود شکست خورد». یک مقام دیگر ایرانی نیز در نوامبر همین لحن را تکرار کرد. سردار سرتیپ عزیز ناصرزاده وزیر دفاع گفت که صنعت دفاعی ایران طی چند ماه گذشته پیشرفت کرده و کیفیت و کمیت زرادخانه موشکی کشور تنها افزایش یافته است.

در اکتبر، منابع اطلاعاتی اروپایی گزارش دادند که ایران واقعاً پس از جنگ ۱۲ روزه در حال تقویت برنامه موشک‌های بالستیک خود است. با وجود تحریم‌های سازمان ملل که فروش سلاح به این حکومت را ممنوع می‌کند، فعالیت موشک‌های بالستیک تهران در حال گسترش به نظر می‌رسد. مشخصاً گزارش‌ها نشان می‌دهد چندین محموله «سدیم پرکلرات» از چین به بندرعباس ارسال شده است. این ماده شیمیایی برای تولید سوخت جامد مورد استفاده در موشک‌های متعارف ایران حیاتی است و این محموله را به موضوعی بسیار نگران‌کننده تبدیل می‌کند. در حالی که تخلفات تهران از تعهدات برآمده از سازمان ملل چیز جدیدی نیست، تمرکز رژیم بر پر کردن دوباره ذخایر موشکی، تهدید مستقیمی برای اسرائیل در پی جنگ اخیر محسوب می‌شود.

مقامات ایرانی در طول جنگ ۱۲ روزه به بینش‌های مهمی درباره ظرفیت تسلیحاتی خود دست یافتند. بهنام بن‌طالب‌لو، پژوهشگر ارشد در «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها»، توضیح داده که ایران چگونه در حال به‌کارگیری درس‌های آموخته‌شده از جنگ است:

«جمهوری اسلامی یاد گرفت چگونه با شلیک کمتر، اثرگذاری بیشتری به‌دست آورد—بر اساس هدف‌ها، موقعیت‌ها و فرمول پرتابی که هنگام شلیک از پایگاه‌های واقع در شرق ایران به کار گرفت.» او افزود: «شکی نیست که رژیم می‌خواهد کشندگی نیروی موشکی خود را ارتقا دهد. قطعاً بین عملیات وعده صادق یک، دو و سه، چیزهای زیادی آموخته است.»

در طول جنگ، ایران برخی از مرگبارترین و پیشرفته‌ترین موشک‌های خود را به سمت اسرائیل شلیک کرد. موشک بالستیک میان‌برد شهاب-۳، موشک بالستیک سوخت جامد کوتاه‌برد فاتح-۱۱۰، و موشک بالستیک دوربرد ذوالفقار تنها بخشی از تسلیحاتی بودند که تهران در این درگیری به کار گرفت.

ایران هرگز در مورد قدرت موشکی خود خجالتی نبوده است. تنها در سال ۲۰۲۵، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بارها ظرفیت موشکی ایران را با انتشار ویدئوهای تبلیغاتی از تأسیسات زیرزمینی موشکی در سراسر کشور به نمایش گذاشت. علاوه بر تصاویر منتشرشده توسط رسانه‌های دولتی، ایران به‌طور مداوم به نیروهای نیابتی خود در منطقه—از جمله حماس در غزه، حزب‌الله در لبنان و حوثی‌ها در یمن—سلاح، بودجه و آموزش ارائه می‌دهد. واضح است که اولویت‌دادن تهران به توسعه توان موشکی تنها در حال افزایش است و زمینه را برای یک درگیری احتمالی در آینده با اسرائیل فراهم می‌کند.