خلیج فارس: در روزهای اخیر، اخباری مبنی بر ادغام بانک آینده با بانک ملی ایران منتشر شد. بر اساس اطلاعیههای رسمی، از روز شنبه ۳ آبان ۱۴۰۴ تمامی سپردهها، تعهدات، داراییها و عملیات بانکی بانک آینده به بانک ملی ایران منتقل شده است. این تحول بزرگ در نظام بانکی کشور، بازتابها و پیامدهای متعددی به همراه داشته است، در ادامه، این رویداد را از سه منظر اصلی مورد بررسی و تحلیل قرار دادهایم تا ابعاد مختلف آن روشنتر شود.
تابلوها تغییر میکند، آینده اما همان شکلیست
هم میهن با انتشار مطلبی نوشت: از امروز دیگر تابلوی «بانک آینده» را بر سردر هیچ شعبه این بانک نمیبینید. از روز پنجشنبه که رئیس کل بانک مرکزی ایران به طور رسمی انحلال و ادغام بانک آینده در بانک ملی را اعلام کرد، تابلوهای بانک آینده پایین کشیده شدند و جای آن را «بانک ملی ایران» گرفت. در واقع موضوع از این قرار است که . عدهای از منابع این بانک سوءاستفاده کردند و آن را برنمیگرداندند و مدیران بانک به جای پیگیری منابع سوختهشده که در انتها به 98 درصد مطالبات غیرجاری رسید، دو راهحل پیش خود گذاشته بودند: اول پرداخت نرخ سود بالاتر از عرف موجود تا بتوانند سپردههای بیشتری جذب کنند و با آن سودهای سپرده وعده دادهشده را پرداخت کنند- عملیاتی که پانزی نام گرفته – و سپس استفاده از منابع بانک مرکزی. هر دوی این کار هم به شبکه بانکی آسیب زد و هم به اقتصاد کشور. اولی که فساد را بیشتر کرد و دومی، نقدینگی کشور را.
متاسفانه این بانک از همان بدو تاسیس منابعی که از سپردهگذاران جذب کرده بود، فقط به یک گروه خاص مرتبط و پروژههایی که به خود بانک و سهامدار اصلی تخصیص داده بود و لذا بازگشت منابعی اتفاق نیفتاد. در عین حال پرداخت سود سپردههای بانک به سپردهگذاران همواره بایستی ماهانه اتفاق میافتاد. وقتی که برگشت منابعی انجام نمیشد بانک مجبور به جذب سپرده جدید برای پرداخت سود سپردههای سپردهگذاران قدیم که اصطلاحاً بازی پانزی گفته میشود انجام میداد و برای جذب سپرده جدید ناچار به جذب سپرده با نرخ سودهای بالا بود. این عوامل باعث میشد که همواره طی سالیان اخیر بانک آینده نرخ سود سپرده بالاتر از نرخ سود متعارف و قانونی و ابلاغی توسط بانک مرکزی ارائه کند و در نتیجه این بانک یک رقابت مخربی در سطح شبکه بانکی ایجاد کرده بود که بانکهای دیگر هم ناگزیر بودند برای حفظ سپردهها، نرخهای سود بالا با نقض و تخطی از مقررات بانک مرکزی ارائه کنند.
دادهها و اطلاعات منتشرشده حاکی از آن است که بانک آینده طی سالهای گذشته بهتنهایی عامل حدود 26 درصد از رشد نقدینگی کشور بوده است، با عملکرد خود تورمی سرسامآور به اقتصاد ملی تحمیل کرد. بر مبنای اطلاعات رسمی بانک مرکزی، 42 درصد از کل کسری سرمایه نظام بانکی و 42 درصد از اضافهبرداشتها تنها به این بانک مربوط میشود.
به هرحال بانک آینده با ناترازی غیرقابل باوری در بانک ملی ادغام میشود و این روند سوالی را به وجود میآورد که آیا این ناترازی به بانک عامل منتقل نمیشود. راهحل بانک مرکزی در این زمینه قابل توجه است. آنها با توجه به تجربههای قبلی تصمیم گرفتهاند که بخشی از داراییها به صورت نقد به بانک ملی منتقل میشود، بخشی از منابع صندوق ضمانت سپردهها نیز در اختیار بانک ملی قرار میگیرد. این کار منجر به تقویت و بزرگتر شدن بانک ملی میشود. از طرفی سرنوشت سهام داران این بانک هم مشخص شده است، سهامدارانی که وابسته نیستند، میتوانند با بالاترین قیمت یک سال گذشته پول سهام خود را تسویه کنند هم چنین میتوانند در قالب سازوکارهای قانون تجارت صبر کنند و حقوق و منافعشان صیانت خواهد شد و در صورتی که داراییهای بانک از بدهیهای بانک فزونی داشته باشد از منافع آن بهرهمند شوند.
چه آرزوهایی که نمُرد، چه سینههایی که نسوخت
مرحوم دکتر محسن نوربخش، که در نیمه دوم دهه 1370 به دنبال راهاندازی موسسات اعتباری و بانکهای خصوصی بود، اعتقاد داشت که با راهاندازی این نوع بانکها، شکل و شمایل بانکداری ایران نهتنها نوین خواهد شد بلکه صنعت بانکداری ایران هم میتواند جهشهای قابل توجهی داشته باشد. اما او نمیدانست که 24 سال بعد بانکهای خصوصی و موسسات اعتباری آنچنان صنعت بانکداری کشور را دچار کلاف سردرگمی کنند که حاکمیت بهدنبال آن باشد عطایش را به لقایش ببخشد و تصمیم بگیرد که همان بانکداری سنتی را تقویت کند.
به طور کلی درباره روند انحلال بانک آینده باید بگویم: براساس استانداردهای بازل که مورد قبول تمامی صنعت بانکداری است و همه بانکهای جهان باید این استانداردها را لحاظ کنند، نسبت کفایت سرمایه است. یعنی بانک باید بهاندازهی کافی سرمایه در برابر ریسکهایش داشته باشد.، اما آنطور که بررسیها نشان میدهند نسبت کفایت سرمایه بانک آینده بیش از منفی 350 درصد بود. این یعنی ورشکستگی بانک. پارامتر دیگر نسبت مطالبات غیرجاری است. به معنای آنکه وامهایی که مشتری گرفته اما نتوانسته تعهدات مالی خود را در موعد مقرر پرداخت کند. در پایان خردادماه امسال مانده کل تسهیلات کلان معادل 122 هزار و 315 میلیارد تومان بوده که از این میزان حدود 120 هزار میلیارد تومان آن غیرجاری بوده است؛ معادل 98 درصد!
دو اتفاق یعنی کفایت منفی سرمایه و مطالبات بالای غیرجاری بانک و رویدادهای دیگری که در حاشیه آن رخ داد باعث شد در کل زیان انباشتهشده این بانک بر مبنای آخرین گزارش معادل 500 هزار میلیارد تومان باشد.
حاجی انصاری، اصلا ایرانمال شما!
در میان انبوه خبرهایی که در روزهای اخیر درباره ادغام بانک آینده منتشر شده، علی انصاری که از او بهعنوان شخصیت محوری و چهرهی پشتپرده بانک آینده یاد میشود با انتشار بیانیهای توجه ها را به خود جلب کرده است:
علی انصاری در این بیانیه نوشت: اکنون قریب به شانزده سال از آغاز تاسیس بانک آینده میگذرد؛ شانزده سالی که به ظاهر تنها عدد و روز و ساعت است اما خدای متعال گواه است که در مسیر اعتلای این بانک چه خوندلها خورده شد چه شب زندهداریها سپری گردید و چه رنجها و فشارهایی تحمل شد.
ثمره ی این مجاهدتها که شما خواهران و برادران گرامی در صف مقدم آن قرار داشتید درخشش بانک در همان آغاز راه بود؛ به گونهای که گوی سبقت را از سایرین ربود. این مسیر اما به دلایلی که در این مجال فرصت طرح آن نیست بر اثر تصمیمها و سیاستگذاریهایی که خارج از اراده بانک اتخاذ گردید متوقف شد و سپس به سمتی رفت که در حدود هفت سال اخیر نه تنها زمینه ارتقا و بالندگی بانک فراهم نشد بلکه بانک را به مسیری هدایت کرد که امروز شاهد آن هستیم.
همین نگرش و سلوک بود که بانک آینده را به نمادی از تلاش هوشمندی و تحقق پروژههای عظیمی چون طرح ملی و تمدنی ایران مال و دها اثر به یاد ماندنی دیگر بدل ساخت. اکنون که به گذشته مینگرم از این که میراثهایی گرانبها و داراییهایی ماندگار بر جای مانده است؛ میراثی که هماکنون مورد قضاوت منصفانه و تحسینبرانگیز اهل معرفت و صاحبنظران است و در آینده نیز بیتردید خواهد بود خداوند سبحان را شاکرم چرا که آنچه برای بسیاری رؤیایی دست نیافتنی مینمود در این سرزمین سرافراز و به دست جوانان توانمند آن به حقیقت پیوست.
امروز وجدانم آسوده و قلبم مطمئن است چرا که با همراهی ،شما تمام توان خویش را در مسیر خیر عمومی و خدمت صادقانه به کار گرفتهام. خرسندم که بانک آینده نسلی پرتلاش کاردان و متعهد از مدیران کارشناسان و کارکنان را پرورش داده است؛ نسلی که در هر جایگاه و با هر عنوانی که باشند موثر گرهگشا و افتخارآفرین خواهند بود. از تمامی شما عزیزان انتظار دارم که از این پس نیز توان و ظرفیت خویش را در جهت انجام بهینه امور و خدمت به مردم شریف و ایران عزیز مصروف دارید.
منبع: برترین ها
302344

