مردم در خاموشی برق، مسئولان در خاموشیِ پاسخ!

 راضیه عقیلی‌مهر

خاموشی‌های مکرر در استان بوشهر به یکی از چالش‌های جدی زندگی روزمره ساکنان این منطقه تبدیل شده است. شرکت توزیع نیروی برق استان، مناطق مختلف را به گروه‌هایی تقسیم و جدول زمان‌بندی خاموشی‌ها را در وب‌سایت رسمی خود منتشر می‌کند، اما بسیاری از شهروندان از اطلاع‌رسانی نامناسب و پیامدهای منفی این خاموشی‌ها گلایه دارند.

از جمله مشکلات مطرح‌شده می‌توان به خرابی وسایل برقی مانند کولر، یخچال و تلویزیون، فساد مواد غذایی، گیر افتادن در آسانسور و افزایش هزینه‌های تعمیر یا جایگزینی وسایل آسیب‌دیده اشاره کرد. این موضوع در شرایطی رخ می‌دهد که استان بوشهر به دلیل آب‌وهوای گرم و شرجی خود، نیاز شدیدی به استفاده از وسایل سرمایشی و نگهداری مناسب مواد غذایی دارد.

مسئولان شرکت توزیع برق عنوان کرده‌اند خاموشی برق به صورت مقطعی است و در صورت تداوم اطلاع‌رسانی مناسبی انجام می‌شود. هر چند توصیه کرده‌اند برای کاهش تأثیرات خاموشی‌ها شهروندان با مراجعه به سامانه‌های اطلاع رسانی رسمی از زمان بندی خاموشی‌ها مطلع شوند و با مدیریت مصرف برق به پایداری شبکه کمک کنند. اما با توجه به وجود نیروگاه اتمی بوشهر در این استان، شهروندان انتظار دارند زیرساخت‌های تولید و توزیع برق تقویت شود و ظرفیت نیروگاه‌ها افزایش یابد تا مشکل خاموشی‌ها حداقل در استان بوشهر به دلیل ویژگی خاص آب و هوایی کاهش یافته و رفاه و امنیت زندگی مردم بیشتر تأمین شود. اما سوالی که ذهن بسیاری از مردم را مشغول کرده این است که آیا امکان دریافت خسارات ناشی از نوسانات و قطعی برق از نهاد یا سازمانی وجود دارد؟

• خسارت ناشی از نوسان برق قابل پیگیری قانونی است

سُرور حاجی حسینی وکیل پایه یک دادگستری در پاسخ به اینکه آیا خسارت ناشی از نوسانات برق قابل پیگیری قانونی است، می‌گوید: بله، در صورتی‌ که نوسانات برق موجب آسیب به وسایل برقی و در نتیجه خسارت مالی شوند، این موضوع طبق قانون قابل پیگیری است و فرد خسارت‌دیده می‌تواند برای مطالبه خسارت اقدام کند.

• مبنای قانونی پیگیری خسارت

این وکیل دادگستری با استناد به مواد قانونی در این رابطه می‌گوید: طبق قانون بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور(مصوب ۲۰ اسفندماه ۱۳۹۶)، تبصره ۶ بند ز مطابق ماده (۱۲) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)، به وزارتخانه‌های نفت و نیرو اجازه داده شده است تا از طریق شرکت‌های تابعه ذی‌ربط، ماهانه از هر واحد مسکونی و تجاری مشترکین گاز مبلغ ۲۰۰۰ ریال و از مشترکین برق مبلغ ۱۰۰۰ ریال اخذ و به حساب درآمد عمومی نزد خزانه‌داری کل کشور واریز کنند. این مبالغ جهت جبران خسارات ناشی از حوادث مربوط به برق و گاز مصرف می‌شوند. برای مشترکین روستایی، این مبلغ معادل ۵۰ درصد خواهد بود. همچنین وجوه مذکور مشمول مالیات با نرخ صفر هستند.

حاجی حسینی در ادامه با اشاره به آیین‌نامه اجرایی این بند، افزود: این بند آیین نامه شامل سقف تعهدات شرکت‌های بیمه‌گر و نحوه پرداخت خسارات، به تصویب هیأت وزیران رسیده است. در ادامه این روند، مبلغ بیمه به ۲۰۰۰ ریال افزایش یافته تا خسارات ناشی از نوسانات یا قطع و وصل برق تحت پوشش قرار گیرد.

• شرکت برق در چه شرایطی مسئول است؟

وی همچنین عنوان می دارد: مطابق ماده ۱ و ۲ قانون مسئولیت مدنی، ماده ۳۲۸ قانون مدنی و ماده ۵۸ آیین‌نامه تعرفه‌های برق، شرکت برق موظف است پیش از قطع برق اطلاع‌رسانی کند. در غیر این صورت، مسئول جبران خسارات است.

سرور حاجی حسینی افزود: همچنین طبق ماده ۱۶ قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان برق، مسئولیت جبران خسارات به عهده شخص یا نهاد حقیقی یا حقوقی (اعم از خصوصی یا دولتی) است که باعث ورود ضرر شده است. در مورد شرکت‌های خارجی، علاوه بر شرکت مادر، نمایندگی یا شعبه آن‌ها در ایران نیز مسئول خواهند بود.

وکیل حاجی حسینی می‌گوید: شرکت نیروی برق منطقه‌ای مسئول جبران خسارات ناشی از نوسانات شدید ولتاژ یا قطع و وصل مکرر بدون اطلاع‌رسانی است؛ مگر آنکه ثابت شود خسارت ناشی از عوامل خارج از کنترل یا نصب غیراصولی وسایل توسط مصرف‌کننده بوده است.

• مدارک لازم برای ثبت و پیگیری شکایت

این وکیل دادگستری در پاسخ به این سوال که چه مدارک و مستنداتی برای اثبات خسارت و روند پیگیری شکایت لازم است؟ می گوید: در وهله نخست، باید از طریق سامانه رسمی ثبت و پیگیری خسارات ناشی از برق مشترکین خانگی به آدرس https://bime.tavanir.org.ir/ وارد شوند. با ورود به قسمت اعلام حوادث و خسارت، صفحه حاوی کد امنیتی و محل وارد کردن شناسه قبض محل حادثه باز می‌شود. بعد از وارد کردن این اطلاعات و فشردن دکمه تایید، سامانه صحت شناسه برق را بررسی و تایید می‌کند. سپس قادر خواهید بود به مرحله بعد پیش روید.  اطلاعات نوع شخص حقیقی/ حقوقی، نام و نام خانوادگی شخص خسارت دیده، کدملی، شماره تلفن همراه، نشانی و کدپستی خود را وارد نمایید. سپس در صورت فشردن دکمه تایید، سیستم به بررسی اطلاعات شما می‌پردازد. در صورت تایید اطلاعات شخصی‌تان در مرحله قبلی، باید مدارک و فایل‌های محل حادثه و شخص حادثه دیده را وارد نمایید. فایل‌ها باید کمتر از ۲۰۰ کیلو باید و در قالب PDF, JPG  یا PNG وارد شوند.  اطلاعات حادثه شامل تاریخ حادثه، زمان و نوع خسارت، شرح حادثه و مبلغ تخمینی خسارت را وارد نمایید. سپس با فشردن دکمه به مرحله بعد هدایت می‌شوید.   در این مرحله ، کلیه مدارک مربوط به خسارت و حادثه ناشی از قطعی برق را بارگزاری نمایید. در نهایت، بعد از ثبت درخواست، کد رهگیری به شما نمایش داده می‌شود. کد رهگیری را برای بررسی وضعیت پرونده خود در ارجاعات بعدی، نگه دارید.

حاجی حسینی در مورد مستندات و مدارک لازم برای پیگیری قانونی شکایت فرد خسارت دیده می گوید: این مستندات شامل تصویر آخرین قبض پرداختی یا تصویر صورتحساب پیامکی آخرین قبض، تصویر کارت ملی، تصویر اجازه یا سند مالکیت محل خسارت،گزارش‌فنی یا کارشناسی از تعمیر وسایل آسیب دیده که البته در گزارش علت خرابی نوسان برق درج شود.

وی با اشاره به اینکه شرکت توزیع برق کارشناس اعزام می کند تا بررسی فنی انجام دهد، افزود: اگر نوسانات باعث آتش سوزی شده باشد، تصویر گزارش آتش سوزی و خسارت مربوط، فهرست موارد آسیب دیده و فاکتور تعمیرات، در صورت آسیب به افراد تصویر صورت حساب بیمارستان و تصویر مدارک پزشکی لازم است.

• مرجع رسیدگی در صورت رد یا عدم پاسخگویی

این بانوی حقوقدان در پاسخ به این پرسش که اگر شکایت فرد شاکی برای دریافت خسارت رد شود یا پاسخی دریافت نشود چه باید کرد، می‌گوید: در صورت رد شکایت یا عدم پاسخگویی، می‌توان از طریق مراجع قضایی اقدام کرد. باید توجه داشت که خسارت مالی تا ۱۰۰ میلیون تومان در دادگاه صلح قابل رسیدگی است. خسارت مالی بیش از ۱۰۰ میلیون تومان در دادگاه های حقوقی قابل رسیدگی است و خسارت جانی یا نقص عضو در دادگاه‌های کیفری قابلیت رسیدگی دارد.

• مدت زمان و سقف پرداخت خسارت

سرور حاجی حسینی در مورد مدت زمان رسیدگی بیان می دارد: در صورت کامل بودن مدارک، فرآیند رسیدگی معمولاً بین ۱۵ تا ۳۰ روز طول می‌کشد. اما در مواردی مانند آتش‌سوزی یا آسیب جانی، روند رسیدگی ممکن است زمان‌بر باشد.

این وکیل دادگستری در پاسخ به این پرسش که آیا خسارت به‌طور کامل پرداخت می‌شود؟ می گوید: پرداخت خسارت بستگی به سقف تعیین‌شده در بیمه مشترکین دارد. در صورت پیگیری از طریق دادگاه، میزان خسارت براساس نظر کارشناس رسمی دادگستری تعیین و در صورت اثبات، شرکت برق به پرداخت آن محکوم می‌شود.

وی در پاسخ به اینکه آیا ارائه رسید یا گزارش فنی برای دریافت خسارت لازم است؟می گوید: بله، برای اثبات آسیب ناشی از نوسانات برق، ارائه گزارش فنی یا رسید تعمیرات با درج دلیل آسیب (نوسانات برق) الزامی است.

منبع: پایگاه خبری دادورزی