307606
راضیه عقیلی‌مهر
مسیر تنگک‌ها به نیروگاه چند ماه است که به دلیل عملیات حفاری با محدودیت تردد روبه‌رو شده و در ظاهر مشکلاتی را برای شهروندان ایجاد کرده است. کم‌کاری و کندی پیشرفت پروژه، حجم ترافیک و عدم نصب علائم هشداردهنده و ایمن‌سازی از جمله گلایه‌های شهروندان بوشهری است و حتی در این پروژه که مسئولیتش به عهده اداره آب و فاضلاب است، عمدتاً شهرداری را خطاب این معادلات پیچیده قرار می‌دهند. آنان از رسانه‌ها خواهان انعکاس مطالبات، رفع گلایه‌ها و تسریع در روند پیشرفت این پروژه را دارند.
این پروژه، شهریورماه ۱۴۰۲ روبه‌روی تنگک دوم توسط استاندار وقت آغاز شد که شامل سه بخش احداث شبکه جمع‌آوری، ایستگاه پمپاژ و خط اصلی فاضلاب تنگک‌هاست. اعتبار پیش‌بینی شده برای این پروژه ۱۱۰۶ میلیارد تومان بوده و طبق برنامه باید ظرف ۲۴ ماه یعنی شهریور ۱۴۰۴ به اتمام می‌رسید. کلنگ‌زنی پروژه ۲۹ مرداد ۱۴۰۲ انجام شد و زمین آن نیز ۴ شهریور ۱۴۰۲ در اختیار پیمانکار قرار گرفت.
پی بردن به پشت پرده کندی حفاری‌ها، نواقص و کندی پروژه خط انتقال و شبکه فاضلاب تنگک‌ها ضرورتی بود که جهت تنویر افکار عمومی و رفاه حال شهروندان باید از طریق کارشناسان شهرداری و آب و فاضلاب به شکل شفاف عنوان و منتشر می‌شد تا همراهی شهروندان بهتر اتفاق افتد. بدون شک برای تکمیل شفاف‌سازی در این پروژه نظرات کارشناسی سازمان آب و فاضلاب بوشهر نیز میتواند ضرورت داشته باشد اما به نظر می‌آید، در این مجال توضیحات کارشناسان شهرداری کافی باشد.
بنابر نظر کارشناسان این حوزه سه طرح در قالب یک پروژه در حال اجراست که این یک نقطه مثبت محسوب می‌شود؛ چرا که اجرای جداگانه شبکه، خط انتقال یا ایستگاه پمپاژ می‌توانست پروژه را ناقص کند. با این حال، نقاط منفی پروژه شامل حذف تهاتر نفت، تأخیر در پرداخت‌های بانکی و مشکلات ناشی از خاک سست و باتلاقی است که روند پیشرفت پروژه را با کندی روبرو کرده است.
بحث عدم نصب علائم هشداردهنده در مسیر اجرای این پروژه و ایمن سازی برای جلوگیری از بروز حوادث رانندگی و تردد عابران همان طور که اشاره شد نیز از جمله گلایه‌های شهروندان در جریان تردد است که به گفته کارشناس شهرداری، شب‌ها پلیس راهور برای هدایت ترافیک حضور و همکاری قابل توجهی دارد و شهرداری تأکید می‌کند مسئولیت او تنها صدور مجوز حفاری است و نصب علائم هشداردهنده، چراغ چشمک‌زن و ایمن‌سازی مسیر بر عهده پیمانکار و دستگاه آب و فاضلاب است. می‌توان گفت یکی از ضعف‌های پروژه، شاید نبود همین علائم کافی در شب است که به دلیل عدم نظارت کافی آب و فاضلاب بر پیمانکار رخ داده است و اخیرا در فضای مجازی تصویری منتشر شد که در آن نشان داده بود، خودرویی به همین دلیل در محل این حفاری‌ها گرفتار شده است. خوشبختانه آسیب جانی در برنداشت، اما موجب نگرانی شهروندان شد. باید توجه داشت گاهی یک ایراد کوچک و ظاهری در یک پروژه بزرگ میتواند آن پروژه را در نگاه افکار عمومی زیر سوال ببرد.
اما دلایل کندی روند پیشرفت پروژه خط انتقال و شبکه فاضلاب تنگک‌ها از زبان کارشناسان شهرداری این بود که برای تأمین اعتبار، سه منبع مالی در نظر گرفته شده بود؛ بخشی از طریق تهاتر نفت، بخشی از محل اعتبارات بانکی ماده ۵۶ و بخشی از اعتبارات عمرانی ملی. اما پس از مدتی، مجلس اعلام کرد تهاتر نفت در پروژه‌های ملی فاقد مبنای قانونی است و دولت نیز موظف به حذف آن شد. به این ترتیب یکی از سه رکن اصلی تأمین مالی پروژه کنار گذاشته شد و شروع پروژه نیز با تأخیر همراه شد.
طبق توافق، بانک مورد نظر باید ۳۰ درصد از اعتبارات را پرداخت می‌کرد، اما به دلیل مشکلات مدیریتی و داخلی بانک، این پرداخت که باید در شهریور یا مهر ۱۴۰۲ انجام می‌شد تا خرداد سال بعد به تعویق افتاد. در نتیجه پروژه عملاً تا خرداد ۱۴۰۳ بدون پیشرفت باقی ماند. پس از آن بانک پذیرفت پرداخت ۳۰ درصد تعهد خود را به‌صورت اقساط آغاز کند. قسط اول باید هم‌زمان با تحویل زمین پرداخت می‌شد، ۳۰ درصد پس از تجهیز کارگاه و ۳۰ درصد دیگر نیز در زمان اجرای کار. با این حال، این پرداخت‌ها با تأخیرهای بسیار همراه شد و تا امروز تنها حدود ۶۶ میلیارد تومان تزریق شده است. این در حالی است که ۵۰۰ میلیارد تومان از مجموع اعتبار مقرر باید از سوی بانک تأمین می‌شد و باقی مانده از محل اعتبارات ملی پرداخت شود.
گفتنی است این ارقام فارغ از نرخ تعدیل است؛ چرا که با احتساب تعدیل، برآورد هزینه پروژه اکنون به حدود ۱۷۰۰ میلیارد تومان می‌رسد.
طبق برنامه، سه اقدام اصلی باید انجام می‌شد؛ اتصال سه ایستگاه پمپاژ، اجرای شبکه جمع‌آوری و تکمیل خط اصلی فاضلاب. شهرداری تاکنون حدود ۹۸ درصد شبکه جمع‌آوری را اجرا کرده و ایستگاه پمپاژ نیز تکمیل شده است. اما خط اصلی فاضلاب که اکنون به دو پروژه تفکیک شده، همچنان بخش چالش‌برانگیز است. پروژه نخست از روبه‌روی تنگک‌ها آغاز می‌شود و تا مسیر پل آزادی و پشت بیمارستان امتداد دارد. پروژه دوم نیز از تنگک دوم آغاز شده و تا سرتل ادامه می‌یابد. اجرای این بخش‌ها مقدمه‌ای است برای ورود به محلات و احداث شبکه‌های داخلی.
در مسیر آغازشده از تنگک دوم، به دلیل وجود تأسیسات آب، برق، مخابرات و… تنها امکان شروع کار از یک گوشه مسیر وجود داشت. برای بخش اول این مسیر ۶۳ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شد و برای مسیر سه‌راه تنگک به سمت سرتل نیز پیمانکاری با اعتبار ۹۴ میلیارد تومان انتخاب شد.
کندی پروژه دلایل فنی نیز دارد. خاک منطقه بسیار سست و باتلاقی است و در بخشی از مسیر تنها ۳۰۰ متر باقی مانده که پروژه از سطح خیابان خارج شود. با وجود استفاده از چند دستگاه بیل مکانیکی، حداکثر پیشرفت حفاری به ۱۸ متر در روز محدود است. براساس ضوابط، عبور از این مسیر حدود پنج هفته زمان نیاز دارد. پس از اتمام حفاری نیز باید یک لایه آسفالت ترمیمی و سپس دو تا سه لایه آسفالت دیگر اجرا شود. آزمایش تراکم خاک و جلوگیری از نشست نیز حداقل دو هفته زمان می‌برد. در مجموع، عملیات حفاری و آسفالت‌ریزی این مسیر حدود شش هفته طول خواهد کشید. گفتنی است عمق لوله‌گذاری در برخی نقاط به ۱۲ متر می‌رسد.
در سه تنگک جمعاً حدود ۷۷ کیلومتر لوله‌گذاری باید انجام شود. تاکنون در تنگک دوم، ۲۵ کیلومتر در دستور کار قرار گرفته که ۱۱ کیلومتر آن در محلات اجرا شده و بخش عمده‌ای از پیشرفت پروژه مربوط به این بخش است. در تنگک یک و سه نیز عملیات ادامه دارد. مجموع حفاری و لوله‌گذاری فعلی ۱۱ کیلومتر است و کار با ۸ دستگاه بیل مکانیکی در حال انجام است. با وجود مشکلات، پیشرفت کار مطلوب ارزیابی می‌شود و همراهی مردم نیز قابل توجه است.
برای تأمین منابع مالی ادامه پروژه، رایزنی برای دریافت وام ۵۰۰ میلیارد تومانی از بانک دیگری در سطح استان آغاز شده است. این وام باید بین سازمان برنامه و بودجه کشور و بانک صادرات تفاهم شود و سپس به استان ابلاغ شود که خود فرآیندی زمان‌بر است. با این حال، پیمانکار با وجود دریافت حداقل منابع به‌طور مستمر در حال فعالیت است و این موضوع از نقاط مثبت پروژه محسوب می‌شود.
طبق نظر کارشناسان شهرداری اهالی محل رضایت نسبی دارند و با وجود مکش‌های لازم، حفاری تا عمق ۶ متر بدون مشکل انجام می‌شود. این در حالی است که پیش‌تر بساز و بفروش‌ها برای حفاری ۲ متری نیازمند استفاده از دستگاه پمپاژ بودند. اجرای این پروژه در آینده میزان رطوبت و زه آب منازل منطقه را کاهش خواهد داد.
منبع: سایت دادورزی