کمبود سهمیه بنزین بوشهر؛ اصرار مردم، انکار مسئولان

به گزارش خلیج فارس به نقل از ایرنا، اهمیت نقش مردم در اجرا و تبعیت از قانون، بنیاد حفظ یک جامعه حتی در سیاست گذاری‌های مصرف انرژی و سوخت است، در سال‌های اخیر رابطه مردم با مصرف انرژی یک طرفه و فرسایشی شده و تنها انتظار تامین آن از سوی دولتمردان مطرح است، بدون آنکه کسی به وظایف خود در قبال قوانین و مقررات اشاره کند و این باعث شده تا در نهایت غُر زدن را با مطالبه‌گری اشتباه بگیرد.

صفوف طولانی خودروها در جایگاه‌های پمپ بنزین و زمزمه‌های مردم در کوچه و خیابان مبنی بر کاهش سوخت، توزیع ناعادلانه کارت سوخت در جایگاه‌ها، سهمیه کم کارت سوخت جایگاه‌ها در استان بوشهر، بی‌تفاوتی مسئولان به گوش می‌رسد، اما در بررسی میدانی این موضوع به حلقه گمشده‌ای به نام همکاری مردم در زنجیره توزیع سوخت و همکاری و هماهنگی یکپارچه کم رنگ شده در حفظ ذخایر انرژی می‌رسیم.

خواسته یا ناخواسته روزی با آخرین قطره سوخت‌های فسیلی روبرو می‌شویم، اما تحکیم و تعریف جایگاه قانون‌گذاری‌ها و سیاست‌های کلان سوخت بر مبنای کنترل سرعت مصرف آن با هدف بهره‌وری طولانی‌تر تا یافتن راه جایگزین و پر کردن شکاف‌های موجود در سبک زندگی الزامی است، بنابراین آنچه مسلم است بدلیل پیش بینی اتمام آن محدودیت هایی برای مصارف غیرضروری آن در قالب سیاست گذاری‌ها در نظر گرفته شده‌است و این امر در تمام جهان با مقیاس‌های متفاوتی در حال اجرا است که ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.

قانون برای حفظ و ذخیره انرژی

از اواخر دهه ۱۳۸۰ و به موازات برنامه چهارم توسعه شکل مدرن و رسمی قانون سهمیه بندی بنزین در قالب طرح سهمیه بندی سوخت با کارت سوخت و قیمت گذاری دو نرخی مطرح و اجرا شد، این قانون با هدف کاهش مصرف داخلی بنزین و جلوگیری از واردات آن، مبارزه با قاچاق سوخت به کشورهای همسایه، کاهش یارانه‌های انرژی و واقعی سازی قیمت‌ها، مدیریت عادلانه توزیع سوخت بین مردم، کنترل مصرف بی رویه و بهینه سازی مصرف سوخت و کمک به کاهش آلودگی هوا تدوین شد.

از سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸ سهمیه بندی حذف شد و بنزین به صورت تک نرخی ارائه شد اما بدلیل تبعات منفی آن از آبان ۱۳۹۸ دوباره به صورت تک نرخی سهمیه بندی شد و سهمیه هر خودرو دارای کارت سوخت شخصی ۶۰ لیتر به نرخ دولتی ۱۵ هزار ریال است که با اتمام آن ۱۰۰ لیتر به نرخ ۳۰ هزار ریال به آن تزریق می‌شود که هر فرد برای استفاده از این سهمیه موظف به دریافت کارت سوخت شخصی است.

کارت سوخت جایگاه‌های پمپ بنزین فقط برای موارد استثنایی طراحی شده و استفاده دائمی از آن، علاوه بر از دست دادن سهمیه یارانه‌ای، می‌تواند باعث اختلال در مدیریت سوخت و آسیب به منافع عمومی شود و بر همین اساس دولت و شرکت پخش فرآورده‌های نفتی بارها تأکید کرده‌اند که استفاده مکرر از کارت جایگاه نقض مقررات است و رانندگان باید از کارت سوخت شخصی خود استفاده کنند تا از مزایای سهمیه بهره‌مند شوند.

توزیع عادلانه بنزین به عنوان یکی از آیتم‌های این سیاست‌گذاری‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است بنابراین بطور قطع تاثیرگذارترین نقش این قوانین نیز مربوط به نحوه حضور مردم و تبعیت از آن است.

صف‌های طولانی خودروها درجایگاه‌ها و شب بیداری برای سوختگیری

شهروند بوشهری به ایرنا گفت: روز گذشته برای پر کردن باک خودرو به جایگاه پمپ بنزین خیایان باغ زهرا ( شهید مطهری) مراجعه کردم که به مدت ۲۰ دقیقه برای رسیدن به سکوی بنزین در نوبت و صف معطل شدم و پس از آن نیز به مدت ۱۰ دقیقه در کنار پمپ برای دریافت کارت سوخت جایگاه که در دست رانندگان خودروهای دیگر بود منتظر ماندم و در آخر نیز بیش از ۳۰ لیتر نتوانستم بنزین بزنم.

مرد میانسال دیگری بیان کرد: من مشکل قلبی دارم و معطل ماندن در گرما بالای ۴۰ درجه و شرجی و رطوبت زیاد بوشهر آن هم در حالی که برای پیشگیری از آسیب‌های احتمالی به خودرو ناچار به خاموش کردن کولر آن هستم، برایم مقدور نیست و این روزها با مشاهده صف‌های طولانی پمپ بنزین از مراجعه به آنها منصرف می‌شوم و همواره نگران تمام شدن بنزین خودرو هستم.

شهروند دیگر بوشهری اظهارکرد: هوا به حدی گرم و شرجی است که فاصله ۲۰۰ متری را هم نمی‌توانم پیاده تردد کنم و برای کوچکترین کارها مجبور به استفاده از خودرو و روشن کردن کولر هستم که همین امر مصرف سوخت را بالا برده‌است و هفته‌ای یکبار در صف‌های طویل این روزهای جایگاه بنزین منتظر می‌مانم که به ازای هر بار نیز فقط ۳۰ لیتر دریافت می‌کنم.

یکی از کارمندان دستگاه‌های دولتی گفت: برای بررسی پروژه‌ها مرتب به نقاط مختلف استان تردد می‌کنیم که حداکثر مسافت از مرکز استان به شهرهای جنوبی بالغ بر ۳۰۰ کیلومتر است و بیشتر بعد از اذان صبح راننده اداره برای عزیمت به ماموریت به دنبالم می‌آید.

وی بیان کرد: یک روز راننده اداره مدام می‌ایستاد و به صورتش آب می‌زد، علت را که جویا شدم به بیدار ماندن در شب بدلیل مراجعه به پمپ بنزین اشاره کرد و اظهار کرد: برای آنکه در صف طولانی بنزین معطل نشوم نیمه شب به جایگاه پمپ بنزین خیابان بهمنی مراجعه کردم.

مغازه دار بوشهری به خبرنگار ایرنا اظهار کرد: من بچه کوچک دارم و در شرایط قطعی برق هرروزه، خود یا همسرم فرزندمان را داخل خودرو برده و کولر آن را روشن می‌کنیم که این امر مصرف بنزین را افزایش می‌دهد.

او افزود: یکبار که برای رفتن به شیراز به پمپ بنزین شهر دالکی مراجعه کردم، با شنیدن جواب منفی جایگاه دار مجبور به بازگشت شدم، زیرا میزان بنزین خودرو به اندازه‌ای نبود که ریسک کنم و به مسیر ادامه دهم.

جوانی که مدیر یک شرکت خصوصی است درباره علت بالا رفتن مصرف بنزین خودرو به گرمای هوا اشاره و بیان کرد: ما به همراه خانواده بیشتر آخر هفته‌ها را به دلیل شرایط زندگی و خانواده به شیراز مراجعه می‌کنیم.

وی که از سهمیه بندی بنزین گله مند بود ادامه داد: به رغم داشتن کارت سوخت بدلیل اینکه مجبورم آخر هفته ها به جاده بزنم کمتر از آن در مصارف شهری استفاده می‌کنم.

شماری از شهروندان و رانندگان خودرو نیز از خالی شدن زودهنگام سهمیه کارت سوخت جایگاه‌ها گله‌مندی خود را ابراز کردند و گفتند: کارت‌های سوخت جایگاه‌های سوخت در استان بوشهر تا پیش از ظهر خالی می‌شود و حتی به ظهر و عصر هم نمی‌کشد و به هر پمپ بنزینی مراجعه می‌کنی پاسخ می دهد ” برای سوختگیری پس از ۱۲ شب ( ساعت ۲۴ به بعد) مراجعه کن ” این درحالی است که چنین وضعیتی در هیچ استان دیگری وجود ندارد و ما در مسافرت‌هایی که به استان‌های دیگر می‌رویم، جایگاه‌های سوخت همیشه سهمیه کارتشان پر است و راحت باک خود را پر می‌کنیم.

آنان ادامه دادند: اینکه مسئولان مربوطه می‌گویند ” بوشهری‌ها به جای استفاده از سهمیه شخصی بیشتر از کارت جایگاه‌های سوخت استفاده می‌کنند، صحیح نیست” بلکه علت آن این است که سهیمه کارت سوخت شخصی کاهش یافته است و دلیل آن هم این است که وقتی سهمیه کارت شخصی ۳۰ هزار ریالی ۲۵۰ لیتر بود رانندگان و شهروندان صاحب خودرو کمتر از کارت جایگاه‌ها استفاده می‌کردند.

به گفته این گروه از رانندگان و شهروندان بوشهری، مصرف بنزین به دلیل گرمای هوا و استفاده از کولر خودرو در استان بوشهر بسیار بالا است و سهمیه کارت های شخصی تا نصف ماه یا خیلی زیاد که طول بکشد و کم مصرف کنیم بیشتر ۲۰ روز جواب نمی‌دهد به همین دلیل ناچار از کارت جایگاه‌ها استفاده می‌شود.

حسن احمدی یکی از این رانندگان بوشهری علت اصلی تشکیل صف‌های طولانی در جایگاه‌ها و خالی شدن زودهنگام کارت جایگاه‌ها را فصل صید میگو و استفاده بیشتر آنها از سهمیه جایگاه‌ها عنوان کرد.

وی ادامه داد: این وضعیت باعث شده تا برای پرکردن باک خودرو خود تا ساعاتی از بامداد بیدار بمانم و بعد به پمپ بنزین مراجعه کنم.

به گزارش خبرنگار ایرنا در تحقیقات بعمل آمده از جایگاه داران استان مواردی همچون ضرب و شتم، تهدید نیز در مقابله با مقاومت در برابر ارائه کارت سوخت جایگاه به موتوری ها و قایق های غیر مجاز اتفاق افتاده است.

یکی از اپراتورهای شهر بوشهر به ایرنا گفت: در هر جایگاه یک سکو برای افراد دارای کارت سوخت شخصی تعیین شده است با این وجود برخی افراد به زعم خود زرنگ با رد شدن از صف و وارد شدن به این جایگاه علاوه بر درخواست کارت جایگاه در صورت شنیدن جواب منفی دعوا به راه می اندازند.

اپراتور دیگری بیان کرد: بسیارند کسانی که پس از شنیدن جواب منفی در پس درخواست کارت سوخت جایگاه کارت سوخت خود را از جیب یا ماشین در آورده و بنزین می‌زنند در حالی که پیش از این بدلیل تمام شدن ظرفیت کارت سوخت نظم جایگاه را با دعوا و سروصدا بهم ریختند.

آنچه بدیهی است در هیچ یک از گزارش‌های میدانی و بررسی های انجام شده هیچ یک از جایگاه‌داران و اپراتورهای سکوهای سوختگیری سخنی از تمام شدن مخازن بنزین به میان نیاورده‌اند و مردم تنها از تمام شدن ظرفیت کارت‌های سوخت در ساعاتی از شبانه روز شکایت دارند.

کارت سوخت جایگاه‌های بوشهر بیش از حد نیاز است

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه بوشهر گفت: شمار کارت‌های سوخت جایگاه‌های پمپ بنزین تعریف شده بر حسب جمعیت یک شهر و میزان سوخت مصرفی آنها است که در این استان در این زمینه کمبود وجود ندارد.

علیرضا برازجانی روز سه شنبه در گفت و گو با ایرنا بیان کرد: براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده از سوی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی، جایگاه‌های پمپ بنزین بوشهر نه تنها کمبود کارت سوخت ندارند بلکه جزو استان‌هایی محسوب می‌شود که با احتساب استانداردهای تعریف شده دارای کارت سوخت بیشتری نسبت به استان‌های هم رده خود است.

برازجانی ادامه داد: آنچه بتازگی به عنوان کمبود کارت سوخت در جایگاه‌ها تعبیر می‌شود مربوط به نحوه استفاده شهروندان از کارت سوخت جایگاه‌های پمپ بنزین است.

وی اضافه کرد: کارت‌هایی که در جایگاه‌های پمپ بنزین وجود دارند به نام کارت سوخت اضطراری شناخته می‌شوند و همانطور که از نامش پیداست برای مواقع محدودی باید از آن استفاده شود این امر در حالی است که برخی آن را به چشم کارت سوخت اصلی وسیله نقلیه خود می‌پندارند.

برازجانی به کاهش مدت زمان حداکثری صدور کارت سوخت اشاره کرد و افزود: تمامی وسیله نقلیه موظف به دریافت کارت سوخت و استفاده از ظرفیت آن هستند در حالیکه بیشتر کسانی که در صف‌های پمپ بنزین حضور دارند، فاقد این کارت هستند.

وی ادامه داد: براساس بررسی‌های انجام شده علاوه بر شهروندان بسیاری از ماشین‌های اداری، موتورسیکلت‌ها، پیک موتوری‌ها و قایق‌ها نیز کارت سوخت ندارند.

مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه بوشهر تاکید کرد: براساس قانون سهمیه‌بندی بنزین هر خودروی سواری دارای یک کارت سوخت با سهمیه ماهانه ۶۰ لیتر بنزین به نرخ ۱۵ هزار ریال و ۱۰۰ لیتر بنزین به نرخ ۳۰ هزار ریال است.

برازجانی ادامه داد:در یک مقایسه ساده با درنظر گرفتن مساحت شهرهای استان بوشهر و جمعیت آنها کارت سوخت وسیله نقلیه هر شهروند برای او مکفی است و نیازی به کارت سوخت اضطراری جایگاه ندارد.

وی اظهار کرد: طبق بررسی‌های میدانی مشاهده شده که راننده با مراجعه به جایگاه، پس از مواجهه با پاسخ مامور جایگاه مبنی بر اتمام ظرفیت کارت سوخت نسبت به ایجاد اغتشاش و سر و صدا اقدام کرده و بلافاصله به داخل ماشین رفته و کارت سوخت شخصی خودش را استفاده کرده‌است.

برازجانی، سوخت‌های فسیلی را محدود دانست و بیان کرد: صرفه جویی در مصرف سوخت و تغییر در شیوه‌های غلط زندگی از یک سو و جایگزین کردن انرژی‌های تجدید پذیر از سوی دیگر امروزه در تمامی جهان امری بدیهی و ضروری است.

وی گفت: انتظار می‌رود مردم استان بوشهر علاوه بر دریافت کارت سوخت وسیله نقلیه از تردد و سفرهاتی غیرضروری و استفاده بی رویه از سوخت خودداری کنند.

برازجانی، به کاهش مدت زمان حداکثری صدور کارت سوخت اشاره کرد و افزود: تمامی وسیله نقلیه موظف به دریافت کارت سوخت و استفاده از ظرفیت آن هستند در حالیکه بیشتر کسانی که در صف‌های پمپ بنزین حضور دارند، فاقد این کارت هستند.

وی ادامه داد: براساس بررسی‌های انجام شده علاوه بر شهروندان بسیاری از ماشین‌های اداری، موتورسیکلت‌ها، پیک موتوری‌ها و قایق‌ها نیز کارت سوخت ندارند.