حجاب بان

خلیج فارس:محسن برهانی حقوقدان در اعتماد نوشت: با عنوان «بدون حکم موردی مقام قضایی نمی‌توان موبایل و وسایل افراد را تفتیش کرد» در مواد ۵۵ و ۱۵۵ قانون آیین دادرسی کیفری درخصوص بحث تفتیش وسایل شهروندان صحبت می‌کنند.

به گزارش«خلیج فارس»؛موضوع تفتیش وسایل مانند کیف، جیب و… مشمول ماده ۱۵۵ است که باید با اجازه موردی مقام قضایی باشد. یعنی اینکه قاضی، بازپرس و دادیار باید بگوید مثلا کیف مهدی بیک و ماشین محسن برهانی باید تفتیش شود. حجاب‌بان که هیچ، حتی اگر نیروی انتظامی و پلیس هم بخواهد ماشین، کیف و جیب افراد را بگردد باید با دستور موردی مقام قضایی باشد. به همین دلیل است که بار‌ها اشاره شده که ایست بازرسی‌ها حق تفتیش ماشین را ندارند، مگر با حکم موردی. یعنی با دستور کلی هم نمی‌توان ماشین و کیف و جیب افراد را گشت، بلکه باید دقیقا اعلام شده باشد، کیف فلان فرد با این مشخصات و این کد ملی به این دلیل، باید تفتیش شود.

در مورد گوشی شهروندان، موضوع بسیار مهم‌تر است. در بحث تفتیش گوشی دو بحث وجود دارد؛ یک زمان فرد قصد دارد محتویات گوشی را بررسی کند و ببیند مثلا در گالری‌اش چه دارد؟ این مشمول ماده ۵۵ است و به حکم موردی مقام قضایی نیاز دارد. اما یک زمان بحث سر این است که فرد با چه کسی تماس گرفته یا برای چه کسی مطلب ارسال کرده و با چه افرادی در ارتباط است؟ این نامش می‌شود کنترل ارتباطی افراد. بر این اساس، این نوع تفتیش با حکم مقام قضایی هم نمی‌تواند انجام شود، بلکه این اقدام باید به تایید رییس کل دادگستری استان برسد. یعنی رییس کل دادگستری استان باید در مورد تفتیش ارتباطات افراد حکم دهد.

این تفتیش‌ها، چون به ارتباطات مخابراتی مربوطند هم مشمول ماده ۵۵ هستند و هم مشمول مواد ۶۷۱، ۶۷۲ و ۶۷۳. بنابراین، ضابط، پلیس و مامور نیروی انتظامی یک زمان می‌خواهد گالری گوشی افراد را ببیند، به دستور موردی قضایی نیاز دارد. اما اگر قصد بررسی ارتباطات فرد را داشته باشند، علی‌رغم حکم مقام قضایی نیازمند تایید رییس کل دادگستری استان هم هست. توجه داشته باشید، همه این مسیر‌های قانونی درخصوص نیروی انتظامی و ضابطان قانونی است، حجاب‌بان‌ها که از منظر قانونی کاره‌ای نیستند که بخواهند وسایل مردم را تفتیش کنند. مگر غیر از این است که براساس اعلام وزیر کشور و سایر مسوولان دولتی این‌ها خودش جوش قصد امر به معروف دارند، پس حق ندارند کیف کسی را بگردند، موبایل شهروندی را بررسی کنند و… حتی اگر پلیس هم بدون دستور قضایی این کار را انجام دهد، ممنوع است چه برسد به افرادی که می‌گویند به صورت خودجوش و غیرخودجوش و نیمه جوش و تمام‌جوش فعالیت می‌کنند!

خلیج فارس:چندی پیش در شبکه‌های اجتماعی تصاویری از حضور افراد موسوم به حجاب‌بان در فرودگاه مشهد منتشر شد. با توجه به اینکه تا پیش از این چنین گروه‌هایی در فرودگاه حضور نداشتند، اکنون چگونگی فعالیت آنان سوال‌برانگیز است.

به گزارش «خلیج فارس» به نقل از انتخاب، همچنین گا‌ها افرادی که در حوزه عفاف و حجاب فعال اند، در متروی مشهد نیز حضور دارند و تذکراتی را به بانوان می‌دهند. البته که این اقدامات در مشهد اصلا به شدت و حدت تهران نیست.

حسن جعفری، سخنگوی فرودگاه هاشمی‌ نژاد مشهد در خصوص فعالیت حجاب‌بان‌ها در این فرودگاه اظهار کرد: در فرودگاه نیز مانند سایر مبادی، مسافرین باید قوانین کشور را رعایت کنند. از سمت ستاد امر به معروف و قرارگاه عفاف و حجاب استان دو گروه در حال فعالیت در فرودگاه مشهد اند؛ یک گروه همین افراد موسوم به حجاب‌بان هستند و دسته دیگر گروه تبیین اند که با مردم در مورد حجاب صحبت می‌کنند.
وی افزود: ما از ارائه خدمات به افرادی که حجاب ندارند معذوریم؛ لذا ابتدا اعضای گروه تبیین مشغول به فعالیت شدند و در قدم بعدی حجاب‌بان‌ها آمدند و اکنون در فرودگاه مشهد مستقر اند. این گروه‌ها کاملا مردم‌نهاد اند و مجوز قرارگاه عفاف و حجاب را دارند.

جعفری همچنین در پاسخ به اینکه آیا این افراد مجوزی از سمت مدیریت فرودگاه هم کسب کرده‌اند، گفت: هر فعالیتی در فرودگاه مشهد باید با اخذ مجوز از مدیریت و انجام هماهنگی صورت گیرد.
در متروی مشهد عده‌ای کار فرهنگی انجام می‌دهند، اما حجاب‌بان نیستند

همچنین مرتضی مهاجر، مدیر روابط عمومی شرکت بهره‌برداری قطار شهری مشهد نیز با بیان اینکه ما در متروی مشهد حجاب‌بان نداریم، اظهار کرد: اما به هر حال بر اساس دستورالعمل‌های موجود، در گیت‌های ورودی به مترو به افراد بی‌حجاب توسط کارکنان قطارشهری تذکر داده می‌شود، وگرنه در متروی مشهد نیروی دائمی خارج از مجموعه قطارشهری برای تذکر در مورد حجاب حضور ندارد.

وی ادامه داد: البته یک سری اقدامات فرهنگی مانند حجاب‌آرایی و تبیین مسائل اعتقادی در متروی مشهد انجام می‌شود. در این چهارچوب، هر از چند گاهی و در حد مثلا هفته‌ای یک بار، برخی افراد از قرارگاه‌های جهادی فعال در حوزه عفاف و حجاب با حضور در ایستگاه‌های متروی مشهد، به ترویج فرهنگ حجاب می‌پردازند.

مدیر روابط عمومی شرکت بهره‌برداری قطارشهری مشهد اضافه کرد: این افراد مجوز‌های ستاد امر به معروف را دارند، اما ما با آنان کار مستقیم سلبی انجام نمی‌دهیم. یعنی فعالیت این افراددر متروی مشهد بدین شکل نیست که جلوی مردم را بگیرند و برای رعایت حجاب به آنان تذکر دهند و فعالیت‌هایشان در همین حد اقدامات فرهنگی است.

در ادامه برای اطلاع یافتن در مورد چگونگی سازماندهی اقدامات این چنینی در حوزه ترویج حجاب -چه در قالب حضور حجاب‌بان‌ها و چه در قالب سایر طرح‌ها- و اخذ مجوز از نهاد‌های بالادستی، با مهدی رضایی دبیر ستاد امر به معروف خراسان رضوی تماس گرفتیم، اما وی اعلام کرد در رابطه با این موضوع حاضر به گفتگو نیست.

خلیج فارس:وزیر کشور دوره اصلاحات با اشاره به اینکه مقوله حجاب مسأله اصلی دولت جمهوری اسلامی شده، تأکید کرد: من متأسفم از اینکه تمام همّ و غمّ بخش‌های مختلفی از جامعه ما این مسأله شده و این مسأله یک مسأله اصلی شده و سایر مسائلی که اصلی هستند، فرعی شده است.

به گزارش «خلیج فارس» به نقل از جماران؛ حجت‌الاسلام و المسلمین سید عبدالواحد موسوی لاری، وزیر کشور دولت اصلاحات، در گفتگویی به بیان نکاتی درباره لایحه حجاب و عفاف، انتشار سند محرمانه وزیر کشور، ورود دستگاه‌های امنیتی به مسئله حجاب و … پرداخته است. مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید.

مقوله حجاب مسأله اصلی دولت جمهوری اسلامی شده در حالی که اگرچه همه متدینین و معتقدین به اسلام راجع به نوعی حجاب نظر مثبت دارند، اما روی چگونگی حجاب ممکن است نظرات متفاوت باشد.

اگر فرض بگیریم قانون هست و ما بر اساس قانون عمل می‌کنیم، آیا روش‌هایی که تا حالا به کار گرفته‌ایم جواب مثبت داده است؟ اگر جواب مثبت داده بود که این بگیر و ببند‌های فزاینده لازم نبود و این نوع برخورد‌ها نبود. پس معلوم است که این روش جواب نمی‌دهد و همه هم گفته‌اند با این روش‌ها نمی‌شود جامعه را با حجاب کرد و خانم‌ها حجاب را بپذیرند.

آقای وزیر کشور معتقد به این هست که باید در رابطه با مقوله حجاب سختگیری کرد. اما آیا چنین تکلیفی بر عهده وزارت کشور و دستگاه‌های مسئول هست که یک عده‌ای در مترو تحت عنوان «حجاب‌بان» شکل بدهند و آن‌ها مأموریت و مسئولیت داشته باشند که تذکر بدهند، نصیحت کنند و یا برخورد کنند؟ معلوم است که نیست. یعنی چه ضرورتی دارد که این کار را انجام بدهند؟!

ما در حوزه اجتماعی و سیاسی واژه‌هایی مثل «عوامل خودسر»، «آتش به اختیار» و امثال این‌ها زیاد داشته‌ایم. این حجاب‌بان‌ها یا به یک مرکز، اداره و نهادی مرتبط هستند و آن نهاد باید رسما بگوید من این کار را کرده‌ام و مسئولیتش را هم بر عهده می‌گیرم؛ یا اینکه این‌ها به هیچ جایی مربوط نمی‌شوند و خودسر و خودجوش هستند و یا هر عنوان دیگری برای آن می‌گذارید.

بالأخره وزارت کشور، شورای امنیت کشور و نیرو‌های تحت امر وزارت کشور که مسئولیت تأمین امنیت مردم را بر عهده دارند، با زبان لیّن و خوب به این افراد بگویند تشکیلاتی که شما راه انداخته‌اید برای جامعه مفید نیست، مردم را ناراضی و فاصله بین مردم و حکومت را دو چندان می‌کند. اگر مأموریتی ندارند به این‌ها بگویند دیگر نیایید.

مگر اماکن در اختیار اداره اماکن فرماندهی انتظامی نیست؟! مگر مترو متعلق به شهرداری نیست؟! شهرداری می‌تواند بگوید خانم‌های محترم بی حجاب به مترو نیایید. اینکه دوربین بگذارند و از دختر‌های مردم عکس بگیرند، ایجاد وحشت کنند و داخل ون بیاندازند، واقعا روش‌هایی نیست که جواب بدهد.

ما تجربه برخورد‌های در حوزه اجتماعی را داریم و نتیجه‌اش را هم داریم که هرچه این مسأله تشدید شده نتیجه عکس داده است. یا من شنیده‌ام و نمی‌دانم چقدر راست است، تعداد زیادی ماشینی که متهم هستند خانم بی حجاب داخل آن سوار بوده را در جایی نگه می‌دارند و چه گرفتاری‌هایی برای خودشان و مردم درست کرده‌اند؟

صف طولانی افرادی که ماشین‌شان را از آنجا بیاورند. این‌ها چیزی نیست که برای حکومت مقبولیت و محبوبیت بیاورد و یا واقعا جزء موضوعاتی باشد که وظیفه حکومت تلقی شود.

باید حتما بزرگان نظام توجه کنند که شرط اول امر به معروف و نهی از منکر «تأثیرگذاری» است. وقتی احتمال تأثیرگذاری نمی‌دهید و تا حالا اثر منفی داشته چرا ادامه می‌دهید؟ این حرف اول و آخر من است که هر جایی می‌خواهید تحت عنوان امر به معروف و نهی از منکر اقدامی انجام بدهید، همه رساله‌های عملیه می‌گویند شرط اولش این است که احتمال تأثیرگذاری بدهید. وقتی احتمال تأثیر نمی‌دهید، چرا به این مسائل می‌پردازید و برای خودتان و جامعه مشکل به وجود می‌آورید؟

متأسفانه یک مسیر غلط است. یعنی این همه گرفتاری در جامعه ما هست و فقر، مشکلات معیشتی و بعضی از نارسایی‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی مثل سرقت و خیلی کار‌های دیگر هست. مسائل عدیده‌ای هست که در کنار آن‌ها موضوع پوشش دختران و زنان موضوع دسته چندم می‌شود.

یعنی خیلی‌ها این را قبول ندارند که جزء حوزه اختیارات یا مأموریت‎های حکومت باشد، اما بر فرض که بگوییم حکومت باید به این مسائل هم بپردازد، مملکت ما آنقدر گرفتاری دارد که این مسأله جزء مسائل دست چندم می‌شود. من متأسفم از اینکه تمام همّ و غمّ بخش‌های مختلفی از جامعه ما این مسأله شده و این مسأله یک مسأله اصلی شده و سایر مسائلی که اصلی هستند، فرعی شده است.

خلیج فارس:راهرو‌های پرجمعیت ورودی و خروجی‌های مترو و واگن‌های کمی فرسوده آن، از مدت‌ها پیش در کنار مسافران درون شهری، میزبان دستفروشان و حتی متکدیان است. اما اخیرا گروهی جدید نیز به جمعیت مترو اضافه شده‌اند؛ «حجاب‌بانان».

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از فرارو، شاید بیراه نباشد اگر حجاب بانان را گروهی بنامیم که هیچ نهادی آنان را به رسمیت نمی‌شناسد. گروهی که با پوشش چادر و اغلب با ماسک، در ایستگاه‌های پرازدحامی از مترو پایتخت، از جمله چهارراه ولیعصر حضور دارند و با صدایی رسا به زنان و دخترانی که پوشش حجاب اسلامی بر سر ندارند تذکر می‌دهند. این تذکر‌ها خواه قبول شود و خواه نه، ادامه پیدا می‌کند، چون هر چند قدم یکبار، یک حجاب بان دیگر ایستاده تا تذکر رعایت حجاب را تکرار کند. تذکر ها، اما، به همین اندازه محدود نمی‌شود و برخی از گزارش‌ها، حکایت از فیلمبرداری و عکسبرداری از بانوان بی حجاب دارد.
بالاخره این حجاب بان‌ها از کجا آمده اند!

از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون و در دهه‌های مختلف، گشت‌های گوناگون با اسامی متفاوت، در راستای حفظ حجاب در جامعه ایران، فعالیت کرده اند، گشت‌های بسیج و کمیته انقلاب اسلامی به ویژه در دهه ۱۳۶۰ فعالیت گسترده‌ای داشتند. مدتی بعد و در دهه ۱۳۷۰ این گشت‌ها کمرنگ‌تر شدند و گشت‌های رسمی تری در قالب نیروی انتظامی وارد جامعه شد. در دهه‌های ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰، گشت ارشاد (باز هم به عنوان زیر مجموعه‌ای از نیروی انتظامی) وارد خیابان‌ها شد. میان تمام این نیرو‌های تذکردهنده و بعضا دستگیرکننده، یک وجه مشترک وجود داشت؛ همه متعلق به یک سازمان و نهاد مشخص بودند و نیرو‌های این گشت‌ها تحت پوشش سازمان، ارگان یا نهاد بالا دستی خود فعالیت می‌کردند.
اکنون با حضور حجاب‌بان‌ها در خیابان‌ها و مترو‌های شهر‌های بزرگ، یک پرسش مهم مطرح است؛ بالاخره حجاب بان‌ها از کجا آمده اند؟ طبیعتا مردم پاسخ این سوال را از روسا و مدیران شهرداری، وزارت کشور، نهاد‌های انتظامی و نظامی و امثالهم می‌پرسند. اما پاسخ‌ها اغلب مبهم و فاقد قبول مسئولیت از سوی نهاد مشخصی است.

احمد وحیدی وزیر کشور درباره حجاب بانان گفت: «طبق قوانین کشور رعایت حجاب الزامی است و عموم مردم نیز به این امر اهتمام دارند. در قوانین ومقررات، وظایفی برای نهادها، دستگاه‌ها و عموم مردم برای بهبود وضعیت حجاب و نیز مواجهه با عدم رعایت پوشش قانونی مشخص شده است. از این رو ضمن قدردانی و سپاسگزاری از دستگاه‌ها و آحاد کسانی که به وظایف خود در این خصوص عمل می‌کنند، یادآور می‌شوم که امر به معروف و نهی از منکر لسانی وظیفه‌ای همگانی است و دارای مجوز عام و قانونی بوده و نیازی به مجوز خاص ندارد. وزارت کشور برابر قانون از آمرین به معروف و ناهیان از منکر حمایت می‌کند.» با توجه به سخنان احمد وحیدی با وجود این که وزارت کشور حامی حجاب بانان است، اما عملا مجوزی در این خصوص صادر نکرده است. این درست همان موضعی است که شهرداری نیز تکرار کرده است.

علیرضا زاکانی، شهردار تهران نیز حجاب بان‌ها را گروهی مجزا از کادر اداری شهرداری معرفی کرد و گفت: «شهرداری مجوز این کار را نداده است و به صورت خودجوش، این کار از سوی مردم شکل گرفته است. اقدامی که از سوی مردم صورت گرفته مثل این می‌ماند که کسی در خیابان امر به معروف و نهی از منکر می‌کند. آیا به آن‌ها مجوز داده اند. این نکته را نیز اضافه کنم، شهرداری تمهیداتی را در نظر گرفته که که منجر به مشکلات و بی نظمی نشود. یکی از این تمهیدات، بحث هماهنگی است که امیدواریم به اختلال کشیده نشود. نظم و انضباط چارچوب‌های مترو مهم است. ارائه خدمت به مردم نیز برای ما اهمیت دارد. ولی اگر کسی در مترو بخواهد امر به معروف و نهی از منکر کند، آیا می‌توانیم بگوییم این کار را انجام ندهد؟ این بحث، کاملا خودجوش از سوی مردم شکل گرفته است. در مترو نظم قانون برای ما اهمیت دارد و اگر این امر در مقام کلام و شروط امربه معروف و نهی از منکر باشد هیچ اتفاقی پیش نمی‌آید.»

بعد از وزارت کشور و شهرداری، برخی تصور کردند شاید حجاب بان‌ها از سوی سازمان تبلیغات اسلامی به کار گرفته شده اند و قرار است در همین راستا فعالیت کنند. اما این گمانه زنی نیز غلط از کار درآمد. مسئولان سازمان تبلیغات اسلامی، هنوز هیچ واکنشی در باره حجاب‌بان‌ها نداشته‌اند و با سکوت معنادار از پذیرش مسئولیت در این زمینه، خودداری کرده‌اند.

به این ترتیب همچنان پرسش ثانویه برخی ناظران مطرح می‌شود که: «این گروه، اگر مجوز دارند، مجوز خود را از کجا گرفته اند و اگر مجوز ندارند پس چطور در مترو، که یک مکان تحت سرپرستی شهرداری است به راحتی تردد و فعالیت می‌کنند، آن هم در شرایطی که حتی دستفروش‌ها هم بدون اجازه ماموران انتظامات مترو حق نشستن در ایستگاه‌ها را ندارند و مدام تذکر می‌گیرند که ایستگاه‌ها را ترک کنند.»

احمد صادقی، عضو شورای شهر تهران، در این باره می‌گوید: «من خیلی اطلاعی ندارم، اما درباره بحث حجاب بان‌ها شهرداری به تنهایی تصمیم نمی‌گیرد و مجموعه‌های مختلف با هم تصمیم می‌گیرند. آقای شهردار هم طبق مصاحبه‌ای که کرده اند، این اقدام را خودجوش خوانده و گفتند آن‌ها یک درخواست کردند تا بر اساس آن درخواست امر به معروف در مترو انجام می‌دهند. اینکه این افراد از کدام مرجع مجوز گرفتند مشخص نیست.» محسن هرمزی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران و سرپرست شرکت مترو از دیگر چهره‌هایی بود که در واکنش به شرایط موجود گفت: «ما حجاب بان نداریم. آن که شما می‌گویید کارکنان یگان حفاظت اند. لباس فرم مشخصی می‌پوشند که پشت آن کلمه یگان حفاظت نوشته شده است و از ورود مردان به واگن زنان ممانعت می‌کنند.»

از پیچیدگی‌های قانونگذاری تا چالش‌های اجرا

موضوع صیانت از حجاب در کشور، در تاریخ معاصر ایران نه تنها تازگی ندارد بلکه با وقایع تاریخی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پرشماری همراه بوده است، از دوران مشروطه و قاجار تا دوران پهلوی و سپس سال‌های پس از انقلاب اسلامی، مسئله حجاب فراز و نشیب‌هایی را تجربه کرده که عمدتا بر محور مسائل فرهنگی و عقیدتی استوار است. اما مسئله حجاب در کشور از تابستان گذشته و درگذشت مهسا امینی با حساسیت‌های بیشتری دنبال می‌شود.

کنترل وضعیت پوشش در ایران، به فعالیت گشت‌های ارشاد محدود نمی‌شود و از مدتی پیش به شماره تماس رانندگانی که خود یا سرنشینان خودرو آنان بی حجاب باشند، پیامک کشف حجاب ارسال می‌شود. این طرح نیز در بحث اجرا و جریمه با حواشی مختلفی همراه شد. برای مثال برخی رانندگان مرد که پیامک کشف حجاب می‌گرفتند اظهار می‌کردند که همسران آنان محجبه و چادری هستند و برخی دیگر می‌گفتند در ساعاتی که پیامک کشف حجاب داشتند اصلا در خیابان نبوده اند.

حجت‌الاسلام محمدحسین طاهری آکردی دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور یکی از افرادی است که در دفاع از حجاب بانان، اصل هشتم قانون اساسی را مطرح کرده است که در آن، نظارت مردم بر مردم، مورد تأکید قرار گرفته است. وی با اشاره به حضور گروه‌ها و تشکل‌های تذکر لسانی در سطح شهر‌های بزرگ گفته است: «اخیرا جمعی از گروه‌های انقلابی و مردم دغدغه‌مند بدون هیچ چشم داشتی آن هم در شرایطی که بسیاری از نهاد‌های دولتی گرفتار خلأ بوده و منتظر تصویب لایحه عفاف و حجاب هستند، کار خیر تذکر لسانی را با هماهنگی دستگاه‌ها و نهاد‌های مختلف همانند سپاه، بسیج، فراجا، شهرداری، دادستانی و… در سطح شهر آغاز کرده‌اند. حتی به ستاد امر به معروف و نهی از منکر جهت آموزش در بحث تعامل و گفتار با دیگران مراجعه کرده و ما نیز آموزش‌های لازم را داده‌ایم. مباحثی درباره مجوز داشتن یا نداشتن این گروه‌ها مطرح شده است. مگر کار خیر مجوز می‌خواهد؟ برای نمونه اگر گروهی تصمیم بگیرد، در محله خود کار خیری انجام داده و مشکلی را حل کنند، باید مجوز بگیرد؟ مجوز برای جا‌هایی است که افراد می‌خواهند تجمع کرده و اعتراض و شعاری دهند.»

همزمان با افزایش تعداد حجاب بان‌هایی که به روایت دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر، آموزش دیده اند، شائبه‌ها درباره علل یا منشاء حضور این افراد نیز روند صعودی دارد. رسانه‌های مختلف نیز در این باره گمانه زنی‌هایی مطرح کردند. روزنامه اعتماد در گزارشی در شماره یکشنبه ۵ آذر ماه خود، تصویر بخشی از یک بخشنامه «خیلی محرمانه» را منتشر کرد؛ سندی محرمانه که باعث شد دادستانی تهران علیه روزنامه اعتماد به دلیل انتشار آن اعلام جرم کند. پس از این اتفاق، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر در اظهاراتی جدید، تعداد نیرو‌های حجاب‌بان را بیش از ۲۸۵۰ نفر اعلام کرد. وی گفت: «براساس آخرین گزارشی که چندی پیش به ما دادند، حدود ۲۰۰ هزار تذکر داده بودند. براساس گفته خودشان مشکل بالای ۹۷ درصد افراد با تذکر اولیه حل شده و به درگیری، مشاجره و… نکشیده است. اما ۳ درصد از ۲۰۰ هزار نفری که به آن‌ها تذکر حجاب داده شده مشکلشان حل نشده است.» البته دبیر ستاد امر به معروف اشاره نکرده است که افرادی که با تذکر لسانی اقدام به استفاده از پوشش حجاب نکرده اند، با چه تذکر یا واکنشی دیگری مواجه شده اند یا اصلا تذکر دیگری گرفته اند یا خیر.

در کنار حضور حجاب بانان در کشور از مدتی پیش، نمایندگان مجلس شورای اسلامی به دنبال تدوین قوانین در خصوص صیانت از حجاب در جامعه بودند. اما تدوین لایحه حجاب اصلا تکلیف ساده‌ای برای مجلس نبود. در مرحله نخست، قوه قضائیه به فوریت لایحه‌ای تدوین کرد و در ۹ اردیبهشت ۱۴۰۲ به دولت ارائه داد. این لایحه تنها دو هفته در مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گرفت و در ۱۸ خرداد سال جاری به تصویب رسید. اما با ورود این لایحه به شورای نگهبان، این شورا، لایحه حجاب و عفاف را با ۱۰۹ ایراد و ۲۳ غلط املایی در متن لایحه به مجلس شورای اسلامی بازگرداند.

ایراد‌های شورای نگهبان به لایحه حجاب، پرده از پیچیدگی‌های ورود به مسئله حجاب برداشت. مطابق تبصره ۱ ماده ۴۷ این لایحه، «بدپوششی در مورد زنان عبارت است از پوشیدن لباس بدن‌نما یا تنگ یا لباسی که قسمتی از بدن پایین‌تر از گردن یا بالاتر از مچ پا یا بالاتر از ساعد دست‌ها دیده شود.» در ایراد شورای نگهبان آمده است: «منظور از واژه‌های “تنگ” در تبصره ۱ و “بدن‌نما” در تبصره‌های ۱ و ۲، از این جهت که حدود و کیفیت آن مشخص نیست، ابهام دارد.» مطابق ماده ۵۴، کلیه جریمه‌ها یا جزا‌های نقدی مستند به رأی قطعی لازم‌الاجرا حسب مورد توسط قوه قضائیه یا فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (فراجا) به بانک مرکزی اعلام می‌گردد. در‌صورتی که موجودی حساب متخلف کفایت پرداخت وجه را نداشته باشد موجودی حساب کسر و مبلغ باقیمانده به‌عنوان بدهی وی در سامانه بانک مرکزی ثبت و در اولین زمان ممکن از حساب فرد برداشت و به حساب خزانه‌داری کل کشور واریز می‌شود، در تمامی موارد فوق امکان اجرا از طریق اجرای احکام دادگستری به استثنای موارد بازداشت یا جلب وجود دارد که در این موارد اجرا نمی‌شود. شورای نگهبان در ایراد خود به این ماده گفته است: «حکم این ماده از جهت شمول نسبت به مواردی که وجوه موجود در حساب، متعلق به شخص صاحب حساب نبوده است و همچنین نسبت به مخارج ضروری زندگی اشخاص، ابهام دارد.»

در حال حاضر، این موضوع که آیا حجاب بان‌ها صرفا در حد تذکر لسانی امر به معروف خواهند کرد یا در آینده با شرح وظایف گسترده تری فعالیت می‌کنند درست به اندازه منشاء فعالیت آنان مبهم است. فارغ از چالش‌های بحث قانونگذاری، به نظر می‌رسد اقداماتی مثل پلمپ کردن مراکز خریدی که حجاب در آن‌ها رعایت نمی‌شود، نیازی به تصویب لایحه حجاب ندارد. رئیس قوه قضائیه ۸ ابان ماه، با تاکید مجدد بر آنچه که او «مقوله مقابله با ناهنجاری‌های اجتماعی بویژه در بحث عفاف و حجاب» نامید، گفت: «دادستان‌ها و مقامات ذی‌صلاح قضائی می‌توانند اجرای قانون در بحث مقابله با ناهنجاری‌های اجتماعی را از فراجا (فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی) مطالبه کنند و فراجا و وزارت کشور نیز در این عرصه به میدان بیایند. نباید منتظر تصویب لایحه مرتبط با عفاف و حجاب ماند بلکه همان‌طور که بار‌ها تاکید کرده‌ایم باید در این زمینه از ظرفیت‌های قانونی موجود بهره گرفت.»

خلیج فارس: محسن هرمزی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران و سرپرست شرکت مترو گفت: ما چیزی به نام حجاب‌بان در مترو نداریم. آن چیزی که شما به آن اشاره می‌کنید کارکنان یگان حفاظت مترو هستند. آن‌ها لباس فرم مشخصی می‌پوشند که پشت آن کلمه یگان حفاظت نوشته شده است. این مأموران مترو در حوزه‌های کنترلی و نظارتی موضوعات مختلفی را انجام می‌دهند. مأموران یگان حفاظت مترو از مواردی، چون ورود آقایان به واگن ویژه بانوان جلوگیری و یا از ورود بار حجیم به مترو ممانعت می‌کنند.

به گزارش خلیج فارس؛ محسن هرمزی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران و سرپرست شرکت مترو در مورد برخورد با بی حجابی در مترو مصاحبه کرده است.

این گفتگو را می‌خوانید:

معاونت حمل‌ونقل شهرداری تهران براساس بخشنامه خیلی محرمانه وزارت کشور فعالیت حجاب‌بان‌ها را تعریف کرده است؟

این بخشنامه‌ای که شما به آن اشاره می‌کنید، در مترو وجود ندارد. حداقل این موضوع به ما ابلاغ نشده است که بخواهیم کسی را در مترو دستگیر کنیم.

‌فیلم‌برداری یا عکاسی از افراد در دستور کار شما قرار دارد؟

فیلم‌برداری و عکاسی به این شکلی که شما می‌گویید در دستور کار ما نیست. ایستگاه‌های مترو مجهز به دوربین‌های مداربسته است و تصاویر این دوربین‌ها ضبط می‌شود. این تصاویر در مواقع لزوم استفاده می‌شود. در زمان اتفاقی که برای آرمیتا گراوند رخ داد، با تصاویر دوربین‌ها همه ابعاد این حادثه شفاف‌سازی شد. در مجموع دنبال این نیستیم که شرایط را ملتهب کنیم. موضوع امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر را مردم انجام می‌دهند و کسی به آن‌ها چنین موضوعی را دستور نداده است.

‌این افراد با لباس‌های متحدالشکل به‌صورت خودجوش در مترو امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر می‌کنند؟ تنشی در مترو به وجود نمی‌آید؟

مدیریت شهری رویکردی برای ممانعت از امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر ندارد. از سوی دیگر این اقدام به‌هیچ‌عنوان ساماندهی‌شده نبوده و نیست. با این وجود در حال بررسی هستیم تا یک سازوکار برای هماهنگی بیشتر اتخاذ کنیم. اصلاً رویکردمان درگیری با مردم نیست؛ بلکه هدف تنها تذکر لسانی برای رعایت قانون حجاب است.

‌پس چرا مرداد امسال آقای زاکانی از فعالیت این افراد در مترو خبر داد و اعلام کرد که برای آن‌ها ۱۷ وظیفه در نظر گرفته شده است؟

ما چیزی به نام حجاب‌بان در مترو نداریم. آن چیزی که شما به آن اشاره می‌کنید کارکنان یگان حفاظت مترو هستند. آن‌ها لباس فرم مشخصی می‌پوشند که پشت آن کلمه یگان حفاظت نوشته شده است. این مأموران مترو در حوزه‌های کنترلی و نظارتی موضوعات مختلفی را انجام می‌دهند. مأموران یگان حفاظت مترو از مواردی، چون ورود آقایان به واگن ویژه بانوان جلوگیری و یا از ورود بار حجیم به مترو ممانعت می‌کنند.

‌پس نیرو‌های انتظامی خانم، به مترو وارد نشده‌اند؟

این نیرو‌ها از گذشته در مترو حضور داشتند. اما موضوع این است که مشخصاً نیرویی به نام حجاب‌بان نداریم. مأموران انتظامات مترو – مامور یگان حفاظت – در مترو حضور دارند و موظف‌اند با تمام ناهنجاری‌ها برخورد کنند.

اعلام شده بود که باید ۹۰۰ نیرو در این حوزه فعالیت داشته باشند و قرار است نیرو استخدام کنید. در این حوزه با کمبود نیرو روبه‌رو هستید؟

تعداد بهره‌برداری از ایستگاه‌ها رو به گسترش است. در این یک سال اخیر حداقل ۳۰ کیلومتر به خطوط مترو اضافه شده است و اگر ایستگاه پرند هم اضافه شود، نیاز به افزایش تعداد نیرو داریم.

‌حقوق آن‌ها ۱۲ میلیون تومان است یا بیشتر؟

میزان حقوق این کارکنان همانند سایر کارکنان در بخش‌های مختلف شهرداری، براساس آیین‌نامه‌های مرتبط با حقوق و مزایا مشخص شده و جزئیات آن در اختیار مسئولین یگان حفاظت مترو است.

منبع: هم میهن