خلیج فارس:دبی در حال تجربه یکی از بدترین سیل‌های تاریخ خود است و بسیاری از این موضوع حیرت زده شده‌اند، زیرا این کشور ده‌ها سال برای کنترل آب و هوا تلاش کرده و از روش‌های بارورسازی ابر‌ها استفاده کرده است.
به گزارش«خلیج فارس» به نقل از ایسنا، بارور سازی ابر‌ها کاری است که نه تنها دبی بلکه بسیاری از کشور‌ها از آن برای کنترل آب و هوا استفاده می‌کنند. از اوایل دهه ۱۹۹۰، امارات متحده عربی از روش بارورسازی ابر‌ها استفاده کرده تا بارش را در مکان‌هایی که در غیر این صورت باران وجود نداشته باشد، آغاز کند.
به نقل از دیلی‌میل، اگرچه مرتبط دانستن این روش بحث برانگیز و سیل ناگهانی در دبی آسان است، اما کارشناسان می‌گویند بعید است که این دو به هم مرتبط باشند.
در واقع، دبی تنها جایی در جهان نیست که بارورسازی ابر‌ها را انجام می‌دهد. این روش در کشور‌هایی از جمله ایالات متحده، فرانسه و استرالیا به طور گسترده استفاده می‌شود.
با این حال، این روش بدون خطرات بالقوه نیست و کارشناسان هشدار می‌دهند که بارورسازی ابر‌ها می‌تواند «تأثیرات فاجعه‌باری» ایجاد کند.
بارورسازی ابر‌ها چیست؟
اگرچه که ممکن است بارورسازی ابر‌ها روشی آینده‌نگرانه به نظر برسد، این روش در واقع بیش از ۸۰ سال پیش توسعه یافته است.
محققانی که برای شرکت جنرال الکتریک کار می‌کردند در حال انجام آزمایشاتی در مورد چگونگی تشکیل ابر‌ها در آزمایشگاه بودند که یک اثر غیرعادی را کشف کردند.
آن دریافتند زمانی که بخار آب بین ۱۴ درجه فارنهایت (۱۰- درجه سانتیگراد) تا ۲۳ درجه فارنهایت (۵- درجه سانتیگراد) خنک شود، لزوما بلور‌های یخ تشکیل نمی‌دهد. اما زمانی که محققان پودر ریز یدید نقره که یک ماده شیمیایی مورد استفاده در عکاسی است را به آن ترکیب اضافه کردند، از یخ زدن فوری بخار آب شگفت‌زده شدند. علت آن این است که بخار آب به خودی خود نمی‌تواند بلور ایجاد کند و به چیزی نیاز دارد تا یک «هسته» تشکیل دهد تا در اطراف بلور تشکیل شود.
آیا بارورسازی ابر‌ها مقصر وقوع سیل در دبی است؟
در ابر‌های طبیعی، این «هسته‌ها» ممکن است توسط باکتری‌ها یا ذرات ریز گرد و غبار ایجاد شوند، اما دانشمندان اکنون راهی برای ایجاد مصنوعی آن‌ها پیدا کرده‌اند. بارورسازی ابر‌ها با اعمال این روش بر روی ابر‌های طبیعی انجام می‌شود.
یدید نقره یا نمک خوراکی به ابر‌ها تزریق می‌شود که باعث می‌شود بخار آب به سرعت بلور‌های یخ را تشکیل دهد. با رشد بلور‌های یخ، در نهایت آنقدر بزرگ می‌شوند که بسته به آب و هوا به صورت برف یا باران از ابر می‌ریزند.
یوهان ژاک (Johan Jaques)، کارشناس ارشد هواشناسی می‌گوید: بارورسازی ابر‌ها روشی است که هدف آن تشویق بارش باران یا برف در یک منطقه خاص با وارد کردن مواد شیمیایی مانند یدید نقره یا ذرات سدیم در ابر‌ها است.
این ذرات هسته‌های اضافی را فراهم می‌کنند که منجر به افزایش و تسریع شکل‌گیری بارش می‌شود. این کار یا با رهاسازی مواد شیمیایی از زمین، تزریق مستقیم آن‌ها از هواپیما، یا شلیک آن‌ها به ابر‌ها با استفاده از موشک یا گلوله انجام می‌شود.
در کجا از بارورسازی ابر‌ها استفاده شده است؟
بارورسازی ابر‌ها در حدود ۵۰ کشور مختلف استفاده شده است.
امارات متحده عربی از دهه ۱۹۹۰ یک برنامه پیچیده بارورسازی ابر‌ها را اجرا کرده است، که تخمین زده می‌شود سالانه ۱۰۰۰ ساعت ماموریت باروری را انجام دهد.
اما این عمل به امارات متحده عربی بسیار خشک محدود نمی‌شود. به عنوان مثال، ایالات متحده دارای سابقه بسیار طولانی در مأموریت‌های باروری ابر‌ها است که در سال ۱۹۴۷ با عملیات سیروس آغاز شد.
در طول این ماموریت، ارتش ایالات متحده نزدیک به ۲۰۰ پوند (۹۰ کیلوگرم) یخ خشک را در یک طوفان در سواحل فلوریدا ریختند.
تحقیقات در طول دهه ۱۹۶۰ با پروژه اسکای‌واتر Skywater که هدف آن تقویت منابع آب در ایالات غربی بود، ادامه یافت. اگرچه بودجه فدرال در طول دهه ۱۹۸۰ پایان یافت، اما بارورسازی ابر‌ها بار دیگر در حال ظهور است.
در سال ۲۰۱۸، وایومینگ، یوتا و کلرادو برای تأمین مالی مأموریت‌های بارورسازی ابر، توافقنامهای برای اشتراک هزینه‌ها امضا کردند.
آیا بارورسازی ابر‌ها مقصر وقوع سیل در دبی است؟
ایالت‌های رود کلرادو بایس هر سال حدود ۱.۵ میلیون دلار (۱.۲ میلیون پوند) برای افزایش بارندگی در توافقنامهای که تا سال ۲۰۲۶ تمدید می‌شود، پرداخت می‌کنند.
در استرالیا، آزمایش‌های باروری ابر‌ها در سال ۱۹۴۷ آغاز شد و تا به امروز ادامه یافته است. در سال ۲۰۰۶، دولت کوئینزلند ۷.۶ میلیون دلار استرالیا (۳.۹۲ میلیون پوند) در پروژه‌ای برای ارزیابی اثربخشی بارورسازی ابر‌ها بر روی ایالت سرمایه‌گذاری کرد.
در آن زمان نخست وزیر پیتر بیتی گفت: بارورسازی ابر‌ها بعید است که ابزار مفیدی در سراسر کشور باشد، اما می‌تواند به افزایش بارندگی در مناطق خاص کمک کند.
امروزه، شرکت Snowy Hydro Limited از این روش برای افزایش بارش برف در منطقه‌ای به مساحت ۸۱۴ مایل مربع (۲۱۱۰ کیلومتر مربع) از کوه‌های برفی استفاده می‌کند. با این حال، این چین است که پرکارترین مدافع فناوری تغییر آب و هوا است.
برای سال‌ها، اداره اصلاح آب و هوا از بارورسازی ابر‌ها برای پایان دادن به خشکسالی، مبارزه با آتش‌سوزی جنگل‌ها و اجتناب از باران در طول رژه‌های نظامی استفاده کرده است.
طبق گزارش روزنامه دولتی، The People’s Daily، چین تنها بین ماه‌های ژوئن تا نوامبر سال ۲۰۲۲، ۲۴۱ پرواز و ۱۵ هزار موشک برای پیشبرد این پروژه پرتاب کرده است. بر اساس گزارش‌ها، این کار منجر به «۸.۵۶ میلیارد تن بارندگی اضافه» در حوضه رودخانه یانگ تسه شده است.
مهم‌تر از همه، چین به شدت از بارورسازی ابر‌ها استفاده کرد تا اطمینان حاصل کند که باران مزاحم بازی‌های المپیک ۲۰۰۸ پکن نمی‌شود. این روش فقط برای تقویت بارش استفاده نمی‌شود و کشور‌هایی مانند اسپانیا، فرانسه و آلمان، عمدتا برای جلوگیری از تگرگ از آن استفاده می‌کنند.
اگر این تگرگ‌ها بدون تغییر باقی بمانند، می‌توانند به اندازه توپ‌های گلف رشد کنند و تصور می‌شود که ۰.۵ میلیارد یورو خسارت به محصولات کشاورزی وارد کنند. کشور‌های دیگری مانند مالزی حتی بارورسازی ابر‌ها را به عنوان روشی برای پاکسازی مه یا دود در اطراف فرودگاه‌ها و شهر‌های بزرگ آزمایش کرده‌اند.
چرا این موضوع بحث برانگیز است؟
بسیاری با عمل باروری ابر‌ها مخالف هستند و اکثر این مخالفت‌ها به دلیل نگرانی در مورد سیل ناگهانی است.
از صبح روز دوشنبه تا پایان روز سه‌شنبه، در دبی بیش از ۵.۹ اینچ (۱۵ سانتی‌متر) باران باریده است.
میانگین بارندگی در فرودگاه بین‌المللی دبی در سال به ۳.۷۳ اینچ (۹.۴ سانتی‌متر) می‌رسد، به این معنی که این کشور در ۲۴ ساعت به اندازه یک سال و نیم بارندگی داشته است.
با این حال، دکتر فریدریک اتو (Friederike Otto)، یک متخصص برجسته در آب و هوا از امپریال کالج لندن، می‌گوید که باروری ابر‌ها باعث این مشکل نبوده است.
دکتر اتو می‌گوید: بارورسازی ابر‌ها نمی‌تواند چنین بارانی تولید کند. در این فرآیند به ابری نیاز دارید که نزدیک به تشکیل باران باشد تا بتوان آن را تحریک به بارش کرد. فقط یک ابر موجود اصلاح می‌شود و باز هم، نمی‌توان یک ابر کوچک را فقط از طریق بارور شدن به یک طوفان تندری بزرگ تبدیل کرد.
دکتر اتو می‌گوید نگرانی بزرگ‌تر این است که بارورسازی ابر‌ها که به‌عنوان جایگزینی برای اقدام مؤثر بر تغییرات آب‌وهوایی استفاده شود. تغییراتی که خود دلیل واقعی شدیدتر شدن باران هستند. اگر انسان‌ها به سوزاندن نفت، گاز و زغال سنگ ادامه دهند، آب و هوا به گرم شدن ادامه می‌دهد، بارندگی همچنان شدیدتر می‌شود و مردم همچنان جان خود را در سیل از دست می‌دهند.
با این حال، دیگران تاکید می‌کنند که بارور شدن ابر‌ها ممکن است خطراتی را به همراه داشته باشد، زیرا اطلاعات کمی در مورد اثرات آن وجود دارد.
ژاک می‌گوید: ما کنترل کمی بر عواقب پس از بارور شدن ابر‌ها داریم بنابراین تصور کمی وجود دارد که دقیقا کجا باران می‌بارد. او توضیح می‌دهد که این می‌تواند منجر به بارش شدید باران در برخی مناطق شود در حالی که برخی دیگر در خشکسالی باقی می‌مانند. در نهایت این می‌تواند منجر به تشدید درگیری‌های منطقه‌ای شود، زیرا کشور‌ها دیگران را به «دزدیدن» باران متهم می‌کنند.
ژاک افزود: تداخل در کار آب و هوا انواع سؤالات اخلاقی را ایجاد می‌کند، زیرا تغییر آب و هوا در یک کشور می‌تواند منجر به تأثیرات فاجعه آمیز در کشور دیگر شود، زیرا آب و هوا مرز‌های مشخص را به رسمیت نمی‌شناسد.
اگر مراقب نباشیم، استفاده بی‌رویه از این فناوری می‌تواند به بی‌ثباتی‌های دیپلماتیک با کشور‌های همسایه منجر شود.