باستان شناسی

خلیج فارس:محققان با انجام آزمایشاتی شبیه‌سازی شده دریافته‌اند که مجسمه ابوالهول می‌تواند منشایی طبیعی داشته و در اثر فرسایش باد به وجود آمده باشد.

به گزارش «خلیج فارس» به نقل از فرارو، بیش از ۴۰ سال پیش «فاروق الباز» دانشمند زمین‌شناس که به دلیل تحقیقات میدانی خود در بیابان‌های سراسر جهان شناخته شده است، این فرضیه را مطرح کرد که باد در شکل‌گیری ابوالهول بزرگ جیزه نقش داشته است.

او استدلال می‌کرد پیش از آنکه مصریان باستان سطح بیرونی سنگ را بتراشند و به شکل ابوالهول درآورند، باد نقش مهمی را ایفا کرده و صخره آهکی را تقریبا به شکل کنونی آن فرسایش داده است. حالا یافته‌های یک مطالعه جدید در آمریکا نشان می‌دهد این فرضیه می‌تواند قابل قبول باشد.

تیمی از دانشمندان در آزمایشگاه ریاضیات کاربردی دانشگاه نیویورک با تکرار شرایط ۴۵۰۰ سال پیش در منطقه، زمانی که احتمالاً این تندیس غول‌پیکر به طول ۷۰ متر و ارتفاع ۲۰ متر در نزدیکی اهرام ثلاثه ساخته شد، به این فرضیه پرداختند و آزمایشاتی را برای مشاهده چگونگی دخالت باد در شکل‌گیری سازند‌های سنگی انجام دادند.

لیف ریستروف، استادیار مؤسسه علوم ریاضی دانشگاه نیویورک و نویسنده ارشد این مطالعه، در این باره گفت: «یافته‌های ما یک فرضیه برای منشأ احتمالی چگونگی شکل‌گیری ابوالهول در اثر فرسایش ارائه می‌دهد. تست‌های آزمایشگاهی ما نشان داد که به‌طور شگفت‌انگیزی اشکال شبیه ابوالهول می‌توانند توسط جریان‌های شدید فرسایشی پدید بیایند.»

تیم تحقیق در آزمایش خود، «کَلوت» یا «یاردانگ»‌هایی رسی ایجاد کردند. یاردانگ‌ها در نواحی بیابانی به برجستگی‌هایی طبیعی و از جنس ماسه فشرده گفته می‌شود که عموما به حالت اُریب از زمین خارج شده و به دلیل قرار گرفتن طولانی در معرض باد هر کدام شکلی خاص به خود می‌گیرند.

دانشمندان پس از ایجاد یاردانگ مصنوعی از جریان تند آب، به جای باد، استفاده کردند تا اثر فرسایش را بر سازه شبیه‌سازی کنند. آنان برای اینکه یاردانگ مصنوعی مشابه مجسمه اصلی شود، از ترکیبات سنگی و خاکی خود ابوالهول استفاده کردند یعنی ذرات متخلخل سخت‌تر و غیرقابل فرسایش را در داخل تپه رسی نرم به کار گرفتند.

بعد از اینکه محققان مجسمه را در مسیر تونل آب قرار دادند دریافتند که یک ظاهر شیر مانند شروع به شکل‌گیری کرده است.

یاردانگ به شکل شیر در دون‌هوانگ چین Dcpeets/Wikipedia

دکتر ریستروف به شبکه سی‌ان‌ان می‌گوید: «در بیابان‌ها یاردانگ‌هایی وجود دارد که به طور طبیعی به شکل حیوانات نشسته یا خوابیده با سر‌های برافراشته درآمده‌اند. برخی از آن‌ها آنقدر شبیه شیر نشسته یا گربه نشسته هستند که گاهی به آن‌ها شیر گلی می‌گویند… آزمایش‌های ما می‌تواند به درک چگونگی شکل‌گیری این یاردانگ‌ها کمک کند.»

هرچند هنوز بر شکل اولیه و چرایی ایجاد ابوالهول بزرگ جیزه اختلاف نظر وجود دارد، با این حال اعتقاد عمومی دانشمندان بر این است که این مجسمه ۲۰ متری از یک تکه سنگ آهک تراشیده شده است.

تئوری اولیه مبنی بر اینکه باد یک یاردانگ را به شکل ابوالهول درآورده است، برای اولین بار در مقاله‌ای در سال ۱۹۸۱ منتشر شد. به گفته نویسنده آن مقاله، این فرضیه بر اساس کار‌های تحقیقاتی رونالد گریلی زمین‌شناس سیاره‌ای بود که تونل‌های باد را به کار گرفت تا دریابد چگونه فرسایش حاصل از باد می‌تواند سازه‌ها را در بیابان شکل دهد.

مجسمه ابوالهول در مصر Hosam Manadily/Wikipedia

در همین حال تعداد دیگری از دانشمندان فرضیه منشأ طبیعی کامل ابوالهول را زیر سوال برده‌اند. سلیمه اکرام، استاد برجسته مصر‌شناسی در دانشگاه آمریکایی قاهره، می‌گوید: «قبل از که ابوالهول بزرگ تراشیده شود طبیعت در شکل‌گیری آن نقش ایفا کرده، اما بعید است که ظاهر اولیه ابوالهول بر اساس شکل یک یاردانگ باشد.»

او اضافه کرد: «یاردانگ‌ها عموماً از رس هستند در حالی که ابوالهول از سنگ آهک درست شده و علائم چکش‌کاری قابل توجهی از معدن‌کاران روی آن دیده می‌شود. در واقع شواهد دخالت انسان در ساخت ابوالهول به گونه‌ای است که احتمال صحت فرضیه یاردانگ را کمرنگ می‌کند.»

دکتر ریستوف در پاسخ به این انتقاد گفت: «این خیلی سیاه و سفید نیست… هیچکس نمی‌گوید که مجسمه یک اثر دست کاملاً انسانی است و هیچکس هم نمی‌گوید که به طور خالص کار دست طبیعت است. سوال این است که چه مقدار به طور طبیعی وجود داشته و چقدر در آن دست برده شده است.»

وی افزود: «نتیجه مطالعه انجام‌شده ما این است که قسمت زیادی از کف سر، گردن و پنجه‌ها توسط طبیعت و در واقع عنصر فرسایش قابل تراشیدن است.»

خلیج فارس:تالار عظیمی مربوط به عصر برنز در حفاری‌های نزدیک مقبرۀ سلطنتی سِدین در شمال غربی شهر برلین کشف شده است.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از فرادید، تصور می‌شود این ساختمان عظیم عصر برنزی که بقایای آن به تازگی یافت شده، سالن اجتماعات پادشاهی افسانه‌ای به نام «هینز» باشد؛ شخصیتی افسانه‌ای که گفته می‌شود در یک تابوت طلایی دفن شده است.

از فصل بهار، اداره ایالتی حفاظت از بنا‌های تاریخی با کمک باستان‌شناسان دانشگاه گوتینگن، حفاری‌های گسترده‌ای را در اطراف قبرستان سلطنتی سدین انجام داده‌اند.

گور‌های سلطنتی سدین و گروس پانکوو مهمترین مجموعه قبر‌های قرن نهم قبل از میلاد در شمال اروپای مرکزی در نظر گرفته می‌شوند. این گور‌ها در سال ۱۸۹۹ حین کار استخراج سنگ کشف شدند.

همانطور که اداره ایالتی حفاظت از بنا‌های تاریخی روز چهارشنبه در وونسدورف اعلام کرد، این بزرگترین ساختمان در نوع خود از عصر برنز نوردیک (تقریباً ۲۲۰۰-۸۰۰ قبل از میلاد) است. گفته می‌شود این بقایا احتمالاً سالن اجتماعات «شاه هینز» افسانه‌ای است؛ سالنی با اندازۀ ۳۱ در ۱۰ متر است. به گفته باستان‌شناس ایالتی فرانتس شوپر، این یافته واقعاً بزرگ و دیدنی است.

دکتر ایمو هسکه

دکتر ایمو هسکه، باستان‌شناس برجسته دانشگاه گوتینگن، توضیح می‌دهد: «خانه‌های ماقبل تاریخ معمولاً به‌گونه‌ای ساخته می‌شدند که عرض‌شان شش تا هفت و گاهی هشت متر بود. اما عرض این سازه ده متر است و این غیرعادی است.»

دیوار‌های بنا از تخته‌های چوبی و چپر تشکیل شده و با گچ سفالی اندوده شده است. سقف را با کاهگل یا کاه پوشاندند. با توجه به ارتفاع تخمینی هفت متری ساختمان، فرض بر این است که طبقات اضافی برای سکونت و انبار وجود داشته باشد. یک شومینه در مرکز نیمه غربی ساختمان قرار داشت. در دیوار بلند شمالی یک ظرف مینیاتوری کشف شد که گمان می‌رود نوعی پیشکش آیینی بوده است.

کارشناسان دو دیوار بیرونی سالن را که از سنگ‌های مزرعه‌ای ساخته شده بود هم پیدا کردند؛ یک روش ساخت و ساز کاملا غیر معمول برای شمال اروپا در عصر برنز.

بقایای شومینه در تالار پادشاه

از نظر ایمو هسکه واضح است که سازنده یا کاربر این خانه از سفرهایش الهام گرفته است: «اگر به شبکه‌های اروپایی فکر کنید، می‌توانید تصور کنید که او در سفرهایش به جنوب، احتمالاً نحوه کار با سنگ را دیده است.»

ایمو هسکه قدمت این بنا را بین قرن‌های ۹ و ۱۰ قبل از میلاد تخمین زده است؛ یعنی حدود سه هزار سال قبل. به دلیل اندازه عظیم این بنا می‌توان حدس زد که احتمالاً مقر یک حاکم بوده است. هسکه می‌گوید در دوره ۱۸۰۰ تا ۸۰۰ قبل از میلاد، فقط دو ساختمان دیگر از این نوع بین دانمارک و جنوب آلمان وجود داشت؛ بنابراین کارشناسان اطمینان دارند که هیچ کشاورز ساده‌ای در این سالن اجتماعات بزرگی که مخصوص پذیرایی و جشن‌های دیگر بوده، زندگی نکرده است. وجود این سازه احتمالاً به پادشاه افسانه‌ای هینز ربط دارد که گفته می‌شود در یک گور سلطنتی در فاصله چند متری این مکان دفن شده است.

سمت چپ، یافته سرامیکی فعلی. سمت راست، قطعه‌ای قابل قیاس از موزه پرلبرگ است

فرانتس شوپ، باستان‌شناس ایالتی براندنبورگ، توضیح می‌دهد: «بسیار محتمل است که یک پادشاه اینجا زندگی کرده باشد و جلسات و مشاوره‌هایش را اینجا برگزار کرده باشد. اما شاید اجداد پادشاه هینز اینجا بودند. یک چیز روشن است: قدمت این خانه به قرن‌های ۹ و ۱۰ قبل از میلاد برمی‌گردد و دست‌کم ۸۰ سال مورد استفاده بوده است.

توبیاس دانو، وزیر علوم براندنبورگ، می‌گوید: با این یافته، ما اکنون تکه‌ای دیگر از پازل زندگی در عصر برنز را داریم: «ما این فرصت را داریم تا اطلاعاتی را در مورد نحوه زندگی، فرهنگ، ساخت خانه‌ها و فرهنگ تدفین در عصر برنز بدست آوریم.»

ورودی مقبرۀ سلطنتی سه هزارساله در نزدیکی محل کشف تالار

یافته‌ها و طرح‌های خانه تا پایان هفته مستند خواهند شد. سپس محل حفاری مجددا مدفون خواهد شد. با این حال، تحقیقات هنوز کامل نشده است.

سایت حفاری احتمالاً در چند دهه آینده دوباره بازگشایی خواهد شد تا بتوان از فناوری‌های جدید یا آزمایش‌های DNA ویژه برای نفوذ به عمق تاریخ و دریافت اطلاعات بیشتر در مورد زندگی مردم اطراف مقبره سلطنتی سدین استفاده کرد.

باستان‌شناسان دانشگاه گوتینگن و اداره ایالتی حفاظت از بنا‌های تاریخی نیز حفاری‌های گسترده‌ای را در اطراف قبر سلطنتی طی دو سال آینده به عنوان بخشی از این پروژه انجام خواهند داد.

خلیج فارس:باستان‌شناسان براساس تصاویر یک ماهواره جاسوسی متعلق به ایالات‌متحده که در طول جنگ سرد گرفته شده بودند، تقریباً ۴۰۰ قلعه رومی را در سراسر عراق و سوریه شناسایی کرده‌اند که تاکنون کشف نشده بودند.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از دیجیاتو، این تحقیق که در مجله دانشگاهی Antiquity منتشر شده است، درک مورخان و باستان‌شناسان درباره جبهه شرقی رم در ۱۹۰۰ سال قبل را تغییر می‌دهد. این منطقه قبلاً توسط یک کشیش فرانسوی به نام «آنتوان پوایدبارد» که پیشگام باستان‌شناسی هوایی در دهه ۱۹۲۰ بود، بررسی شده است. او توانست ۱۱۶ قلعه رومی را در امتداد یک مرز ۱۰۰۰ کیلومتری ترسیم کند که نشان می‌دهد این قلعه‌ها در برابر مهاجمان عرب و ایرانی به‌عنوان یک خط دفاعی عمل می‌کرده‌اند.

در تحقیقات جدید ۳۹۶ قلعه دیگر نیز کشف شده است که با وجود آن‌ها، می‌توان گفت این منطقه به‌احتمال‌زیاد یک مرکز تجارت جهانی بوده است.

«جسی کاسانا»، نویسنده ارشد این مطالعه و استاد مردم شناسی «کالج دارتموث»، به اینسایدر توضیح داده است که یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد این قلعه‌ها برای «پشتیبانی از جابه‌جایی افراد، کالا‌ها و دارایی‌های نظامی بین شرق و غرب» بوده‌اند.

همچنین کاسانا اشاره می‌کند که در تحقیقات قبلی، این قلعه‌ها به‌عنوان یک مرز دفاعی شمال به جنوب تصور شده بودند، اما قلعه‌های تازه‌کشف‌شده نشان می‌دهند که این مرز از شرق به غرب بوده است که رودخانه دجله را به مدیترانه وصل می‌کند.

ماهواره HEXAGON

عکس‌های مورد استفاده در این مطالعه با طبقه‌بندی جاسوسی توسط دو ماهواره CORONA و HEXAGON گرفته شده‌اند.

برنامه CORONA با هدف ارائه پاسخ به سؤالات فوری ملت آمریکا در اواخر دهه ۱۹۵۰ آغاز شد و HEXAGON که از آن به‌عنوان «بزرگ‌ترین و آخرین» ماهواره اطلاعاتی ایالات‌متحده یاد شده است، بین سال‌های ۱۹۷۱ تا ۱۹۸۶، از حدود ۸۸۰ میلیون مایل مربع سطح زمین فیلمبرداری کرده است. تحلیلگران از این تصاویر برای شناسایی تهدیدات احتمالی استفاده کردند.

کاسانا در انتها می‌گوید برای مراحل بعدی باید چنین تحقیقاتی در سایر مناطق جهان نیز انجام شود.