خلیج فارس:کشورهای شمال اروپا به‌ویژه کشورهای نوردیک بالاترین و در مقابل کشورهای نامزد اتحادیه اروپا و بعضی از کشورهای شرق اروپا پایین‌ترین حقوق بازنشستگی را دارند، کشورهای بزرگ اقتصادی اتحادیه اروپا همچون ایتالیا، فرانسه، اسپانیا و آلمان نیز حقوق بازنشستگی بالاتری نسبت به میانگین اتحادیه دارند.
به گزارش«خلیج فارس» به نقل از ایمنا؛ هرچند حقوق بازنشستگی منبع اصلی درآمد سالمندان در اروپاست و در بسیاری از کشورها بیش از ۷۰ درصد درآمد کل خانوارهای سالمند را تشکیل می‌دهد، فشارهای اقتصادی و جمعیتی آینده، کفایت آن برای هزینه‌های سالمندان اروپایی را تهدید می‌کند و نرخ جایگزینی حقوق بازنشستگی نسبت به درآمد پیش از بازنشستگی در حال کاهش است. از سوی دیگر بیش از یک‌پنجم افراد بالای ۶۵ سال در اتحادیه اروپا در معرض خطر فقر یا محرومیت اجتماعی قرار دارند که این روند در حال افزایش است.
شکاف بزرگ بین حقوق بازنشستگی در شرق و غرب اروپا
طبق گزارش‌های اخیر میزان متوسط حقوق بازنشستگی در کشورهای اروپایی تفاوت‌های چشمگیری دارد و این تفاوت‌ها به‌ویژه بین کشورهای شمالی و غربی اروپا با کشورهای شرقی و بالکان محسوس است. در سال ۲۰۲۲، میانگین هزینه‌های بازنشستگی سالانه برای هر بازنشسته در اتحادیه اروپا حدود ۱۶,۱۳۸ یورو بود که معادل تقریبی ۱,۳۴۵ یورو در ماه است.
کشورهای شمال اروپا به‌ویژه کشورهای نوردیک، بالاترین متوسط حقوق بازنشستگی را دارند. به‌طور مشخص، نروژ و دانمارک بیش از ۳۰ هزار یورو در سال به‌طور متوسط پرداخت می‌کنند. سوئد و فنلاند نیز با حقوق‌های سالانه به ترتیب حدود ۲۲,۴۳۶ و ۲۱,۰۸۵ یورو در جایگاه‌های بالایی قرار دارند. لوکزامبورگ نیز با پرداخت متوسط سالانه ۳۱,۳۸۵ یورو، بالاترین میزان را در اتحادیه اروپا دارد. بازنشستگان این کشورها به دلیل سطح بالای درآمد بازنشستگی و همچنین هزینه‌های به‌نسبت متعادل زندگی از رفاه قابل توجهی برخوردارند.
کشورهای نامزد اتحادیه اروپا و بعضی از کشورهای شرق اروپا در مقابل پایین‌ترین حقوق بازنشستگی را دارند. برای مثال آلبانی با متوسط حقوق سالانه ۱,۶۴۸ یورو، ترکیه با ۲,۹۴۲ یورو، بوسنی و هرزگوین با ۳,۰۴۱ یورو، صربستان با ۳,۴۸۶ یورو و مونته‌نگرو با ۳,۹۶۲ یورو در پایین‌ترین رده‌ها قرار دارند. حقوق بازنشستگی بلغارستان نیز با ۳,۶۱۱ یورو در میان پایین‌ترین‌هاست. این ارقام نشان‌دهنده شکاف عمیق بین بالاترین و پایین‌ترین حقوق بازنشستگی در اروپا است.
کشورهای بزرگ اقتصادی اتحادیه اروپا همچون ایتالیا، فرانسه، اسپانیا و آلمان نیز حقوق بازنشستگی بالاتری نسبت به میانگین اتحادیه دارند؛ به‌طوری که ایتالیا با حدود ۱۹,۵۸۹ یورو، فرانسه با ۱۸,۸۵۵ یورو، اسپانیا با ۱۸,۱۰۰ یورو و آلمان با ۱۷,۹۲۶ یورو در این دسته قرار می‌گیرند.
اهمیت قدرت خرید در مقایسه حقوق بازنشستگی
تفاوت‌های یادشده در بالا در ارقام اسمی بسیار زیاد است، اما وقتی این ارقام بر اساس قدرت خرید استاندارد (PPS) تنظیم می‌شوند، شکاف‌ها کاهش قابل‌توجهی پیدا می‌کنند. به‌عنوان مثال نسبت بالاترین به پایین‌ترین حقوق بازنشستگی در اتحادیه اروپا از ۸.۸ برابر در ارقام اسمی به ۳.۵ برابر قدرت خرید استاندارد کاهش پیدا می‌کند که نشان‌دهنده تفاوت‌های هزینه زندگی در کشورهای مختلف است.
لوکزامبورگ از نظر شاخص توانایی پوشش هزینه‌های زندگی با حقوق بازنشستگی، در صدر قرار دارد و بازنشستگان این کشور با حقوق بازنشستگی خود می‌توانند بیش از ۵۹۲ درصد از هزینه‌های زندگی را پوشش دهند. پس از آن اسپانیا، نروژ، سوئد، بلژیک و دانمارک قرار دارند که حقوق بازنشستگی آن‌ها به‌طور قابل‌توجهی بالاتر از هزینه‌های زندگی است. در مقابل کشورهایی همچون ارمنستان، گرجستان و مولداوی در پایین‌ترین رده‌ها هستند و حقوق بازنشستگی آن‌ها بسیار کمتر از هزینه‌های زندگی است.
از سوی دیگر، گزارش‌ها نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۲، حقوق بازنشستگی در سه کشور ترکیه، ایرلند و یونان کاهش پیدا کرده که کاهش ترکیه به‌دلیل کاهش ارزش پول ملی آن بوده است. در مقابل کشورهایی ازجمله بلغارستان، چک، لتونی، لیتوانی، مونته‌نگرو و رومانی افزایش‌های چشمگیری در حقوق بازنشستگی داشتند.
نابرابری جنسیتی در حقوق بازنشستگی زنان و مردان
نابرابری جنسیتی در حقوق بازنشستگی مسئله مهم دیگر در اروپاست؛ زنان در اروپا به‌طور متوسط ۲۶.۱ درصد کمتر از مردان حقوق بازنشستگی دریافت می‌کنند و ۵.۳ درصد زنان هیچ حقوق بازنشستگی‌ای ندارند که این امر ناشی از تفاوت‌های دستمزد، سابقه کاری کوتاه‌تر و اشتغال نیمه‌وقت بیشتر در زنان است.