خرما

به گزارش خلیج فارس به نقل از مهر؛ در فصل برداشت خرما، نخلداران با انبوهی از محصولاتی روبرو هستند که باید به فروش برسند. اما متأسفانه، قیمت‌گذاری نامناسب و عدم وجود بازارهای تضمینی، باعث می‌شود که نخلداران نتوانند از زحمات خود بهره‌مند شوند.

بسیاری از آن‌ها مجبور می‌شوند خرماهای خود را با قیمت‌های بسیار پایین به فروش برسانند، که این موضوع نه تنها به معیشت آن‌ها آسیب می‌زند، بلکه انگیزه آن‌ها را برای ادامه کار نیز کاهش می‌دهد.

لزوم تعیین قیمت مناسب و خرید تضمینی

یکی از نخلداران قدیمی شهرستان دشتستان در گفتگو با خبرنگار مهر با ابراز نگرانی از وضعیت کنونی بازار خرما می‌گوید: هر ساله وقتی به فصل برداشت نزدیک می‌شویم، نگرانی‌های ما بیشتر می‌شود. ما زحمت زیادی برای پرورش نخل‌ها و برداشت خرما متحمل می‌شویم، اما وقتی به بازار می‌رسیم، متوجه می‌شویم که قیمت‌ها به شدت پایین است. این موضوع باعث می‌شود که نتوانیم هزینه‌های زندگی خود را تأمین کنیم.

محمد ادامه می‌دهد: هر سال ما مجبوریم خرماهایمان را به قیمت‌هایی بفروشیم که حتی هزینه برداشت آن‌ها را هم پوشش نمی‌دهد. امیدواریم مسئولان به فکر ما باشند و راه‌حل‌هایی برای حمایت از نخلداران ارائه دهند. خرید تضمینی و قیمت‌گذاری مناسب می‌تواند به ما کمک کند تا از این وضعیت نجات پیدا کنیم.

وی همچنین به اهمیت خرما در اقتصاد منطقه اشاره کرده و تصریح می‌کند: خرما نه تنها منبع درآمد ماست، بلکه تأثیر زیادی بر اقتصاد محلی دارد. اگر ما نتوانیم از این محصول بهره‌برداری کنیم، نه تنها خودمان متضرر خواهیم شد، بلکه تمام جامعه نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. بنابراین لازم است که مسئولان به فکر راهکارهای مؤثری برای حمایت از ما باشند.

رنج خرما را نخلدار می‌کشد و سودش دلال می‌برد

نخلدار دیگری از استان بوشهر در گفتگو با خبرنگار مهر با ابراز ناامیدی از وضعیت کنونی بازار خرما می‌گوید: هر ساله در این فصل با مشکلات مشابهی روبرو هستیم. وقتی به بازار می‌رویم، قیمت‌هایی را می‌بینیم که واقعاً غیرمنصفانه هستند. ما انتظار داریم که مسئولان حداقل در این زمان حساس حمایت‌های بیشتری از ما داشته باشند.

کاظمی ادامه می‌دهد: نخلداران سرمایه‌گذاری زیادی روی نخل‌های خود انجام می‌دهند و زحمات فراوانی برای تولید خرما متحمل می‌شوند. اما وقتی محصول را به بازار عرضه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که قیمت‌ها به شدت پایین‌تر از آن چیزی است که انتظار داشتیم. این موضوع نه تنها انگیزه ما را کاهش می‌دهد بلکه باعث ناامیدی در نسل‌های آینده نیز خواهد شد.

وی همچنین بر لزوم ایجاد بازارهای تضمینی تأکید کرده و می‌افزاید: اگر مسئولان بتوانند بازارهای تضمینی برای خرید خرما ایجاد کنند، می‌توانیم با خیال راحت‌تری محصولات خود را به فروش برسانیم. این اقدام نه تنها به نفع ماست بلکه به توسعه اقتصادی منطقه نیز کمک خواهد کرد.

سود اصلی نصیب کشاورزان شود

نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: نخلداران دشتستان با سختی‌های فراوان در زمینه تولید خرما فعالیت می‌کنند و همه وظیفه داریم که حمایت لازم را از آنها داشته باشیم.

ابراهیم رضایی بیان کرد: به منظور اینکه خرما با قیمت مناسبی از کشاورزان خریداری شود، تلاش‌های ویژه‌ای را در سال‌های اخیر داشته‌ایم و امسال نیز این تلاش‌ها ادامه دارد.

وی افزود: باید خرما با قیمت مناسبی از کشاورزان خریداری شود که علاوه بر هزینه‌های تولید، بتواند مخارج زندگی آنها را تأمین کند. قیمت‌گذاری باید به گونه‌ای باشد که سود اصلی نصیب کشاورزان شود.

کارگروه قیمت گذاری خرما تشکیل می‌شود

مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور در حاشیه بازدید از شهرستان دشتستان گفت: کارگروهی متشکل از تعاون روستایی، جهاد کشاورزی و تشکل‌های تخصصی تشکیل می‌شود تا قیمت‌گذاری خرما به نفع تولیدکننده و مصرف‌کننده انجام شود.

محمدرضا طلایی با بیان اینکه یکی از اهداف حضور در این استان بررسی وضعیت نخلستان‌ها و تولید خرما است، اظهار کرد: بوشهر از استان‌های مهم در تولید خرما با ظرفیت‌های مناسب صادراتی و صنعتی است و ضرورت داشت بازدید میدانی از باغ‌ها و بررسی نیازهای تولیدکنندگان انجام شود.

وی با اشاره به تکلیف وزارت جهاد کشاورزی به سازمان تعاون روستایی برای ورود به بازار قبل از برداشت محصولات عمده، گفت: در سال‌های گذشته به دلیل حضور واسطه‌های غیرضروری هنگام برداشت، شاهد کاهش قیمت محصولات و ضرر کشاورزان بودیم که این امر در سال‌های بعد بر میزان تولید اثر منفی می‌گذاشت.

معاون وزیر جهاد کشاورزی نقش سازمان تعاون روستایی را تسهیل‌گری، تأمین منابع و ساماندهی بازار عنوان کرد و افزود: در سال جاری، تعاون روستایی بدون استفاده از بودجه دولتی بیش از ۲۳۰ هزار تن دانه روغنی از کشاورزان خریداری و به قیمت مناسب و به‌موقع وجه را به آنان پرداخت کرده که این تجربه موفق، بدون حتی یک کیلوگرم ضایعات، در اختیار کارخانجات روغن‌کشی قرار گرفت.

وی با اشاره به برنامه‌های حوزه خرما، اضافه کرد: تشکل‌های تخصصی ما با صنایع تبدیلی و تکمیلی استان و خریداران هماهنگ خواهند شد تا قیمتی تعیین شود که نه کشاورز ضرر کند و نه مصرف‌کننده با افزایش بی‌رویه قیمت مواجه شود.

طلایی ادامه داد: هر زمان کارگروه خرید توافقی استان، به دبیری تعاون روستایی و ریاست جهاد کشاورزی، ضرورت حضور در بازار را تأیید کند، با قدرت وارد خواهیم شد تا قیمت محصول پایین‌تر از نرخ مصوب نشود.

به گفته مدیرعامل سازمان تعاون روستایی کشور، کارگروهی متشکل از تعاون روستایی، جهاد کشاورزی و تشکل‌های تخصصی تشکیل شده تا قیمت‌گذاری خرما به نفع تولیدکننده و مصرف‌کننده انجام شود.

وی تصریح کرد: دولت تنها نقش تسهیل‌گر دارد و هدف ما حضور فعال تعاونی‌ها در بازار برای جلوگیری از نوسانات غیرمنطقی است.

طلایی از پیشنهاد استاندار بوشهر برای تأمین سرمایه در گردش خرید خرما استقبال کرد و گفت: این تسهیلات به‌صورت هدفمند در اختیار صنایع و تعاونی‌ها قرار می‌گیرد تا فرآیند خرید از کشاورزان تسهیل شود.

وی عنوان کرد: سازمان مرکزی تعاون روستایی بیش از ۸ هزار تعاونی تخصصی، اتحادیه شهرستانی، استانی و ملی فعال دارد که در حوزه‌های دامداری، مرغداری و زراعت به‌طور شبکه‌ای فعالیت می‌کنند و بر اساس سیاست‌های دولت، مأموریت دارند سهمی از بازار را برای ایجاد تعادل قیمت در اختیار بگیرند.

با توجه به مشکلات متعدد نخلداران بوشهری در فصل برداشت خرما، ضرورت حمایت مسئولان بیش از پیش احساس می‌شود. قیمت‌گذاری مناسب و خرید تضمینی از کشاورزان می‌تواند راهگشای بسیاری از چالش‌ها باشد و به این ترتیب نخلداران بتوانند از زحمات خود بهره‌مند شوند. اگرچه تلاش‌های بسیاری برای بهبود وضعیت کشاورزی در استان بوشهر انجام شده است، اما همچنان نیاز به اقدامات مؤثر و عملی در این زمینه وجود دارد.

در نهایت، امید است که صدای نخلداران بوشهری شنیده شود و مسئولان با اتخاذ تصمیمات مناسب، زمینه‌ساز رونق و شکوفایی این صنعت مهم در استان شوند.

به گزارش خلیج فارس؛ استان بوشهر با تولید حدود ۱۵ درصد از کل خرمای کشور، نقش بسزایی در تأمین این محصول استراتژیک در ایران دارد و شرایط اقلیمی مناسب و خاک حاصلخیز این منطقه، بستر مناسبی برای رشد و پرورش انواع مختلف نخل خرما فراهم آورده است.

خرمای تولیدی بوشهر، علاوه بر تأمین نیاز داخلی، به کشورهای مختلف نیز صادر می‌شود و ارزآوری قابل توجهی برای کشور به همراه دارد.

با این وجود، تمرکز عمده تولید بر خرمای کبکاب، که به دلیل ویژگی‌های خاص خود، قیمت پایین‌تری نسبت به سایر ارقام دارد، باعث شده تا نخل‌داران بوشهری نتوانند به سودآوری مطلوب دست یابند.

«کبکاب» خرمای پرطرفدار اما کم‌سود

یکی از کارشناس حوزه کشاورزی به خبرنگار مهر گفت: خرمای کبکاب، با طعم شیرین و بافت نرم خود، یکی از محبوب‌ترین ارقام خرما در ایران است و به دلیل قیمت مناسب و دسترسی آسان، در سبد مصرفی بسیاری از خانواده‌های ایرانی جای دارد.

محمد صمصامی بیان کرد: با این حال، قیمت پایین کبکاب در مقایسه با سایر ارقام مرغوب مانند مضافتی، مجول و پیارم، باعث شده تا نخل‌داران بوشهری که عمده تولیدشان از این رقم است، نتوانند از سودآوری بالایی برخوردار شوند.

وی افزود: هزینه‌های تولید خرما، از جمله آبیاری، کوددهی، سم‌پاشی و برداشت، همواره رو به افزایش بوده است، در حالی که قیمت کبکاب، متناسب با این افزایش هزینه‌ها، رشد چندانی نداشته است.

صمصامی خاطرنشان کرد: این موضوع، باعث شده تا بسیاری از نخل‌داران بوشهری، انگیزه خود را برای ادامه فعالیت از دست بدهند و به فکر تغییر کاربری نخلستان‌های خود باشند.

«پیارم» و «مجول» ارقامی با ارزش افزوده بالا

در سال‌های اخیر، توجه به تولید ارقام مرغوب و صادراتی خرما، مانند پیارم و مجول، در استان بوشهر افزایش یافته است. این ارقام، به دلیل کیفیت بالا، طعم بی‌نظیر و بازارپسندی مناسب، از قیمت بالاتری نسبت به کبکاب برخوردار هستند و می‌توانند سودآوری قابل توجهی برای نخل‌داران به همراه داشته باشند.

خرمای پیارم به دلیل بافت نیمه‌خشک و طعم خود، طرفداران بسیاری در داخل و خارج از کشور دارد. خرمای مجول نیز، به عنوان پادشاه خرماها شناخته می‌شود و به دلیل اندازه بزرگ، بافت نرم و طعم شیرین خود، یکی از گران‌ترین و پرطرفدارترین ارقام خرما در جهان است.

مزایای جایگزینی ارقام پیارم و مجول

کارشناس حوزه نخل و خرما در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: جایگزینی تدریجی ارقام کبکاب با پیارم و مجول، می‌تواند مزایای متعددی برای نخل‌داری استان بوشهر به همراه داشته باشد.

علی رضایی بیان کرد: با تولید ارقام مرغوب و صادراتی، نخل‌داران بوشهری می‌توانند به سودآوری بالاتری دست یابند و وضعیت معیشتی خود را بهبود بخشند.

وی افزود: ارقام پیارم و مجول، به دلیل کیفیت بالا و بازارپسندی مناسب، می‌توانند به عنوان محصولات صادراتی ارزشمند، ارزآوری قابل توجهی برای کشور به همراه داشته باشند.

رضایی ادامه داد: توسعه باغات پیارم و مجول، می‌تواند فرصت‌های شغلی جدیدی در زمینه تولید، فرآوری و بسته‌بندی خرما ایجاد کند و به کاهش نرخ بیکاری در استان کمک کند.

وی افزود: با افزایش سودآوری نخل‌داری، انگیزه نخل‌داران برای حفظ و احیای نخلستان‌ها افزایش می‌یابد و از تغییر کاربری اراضی کشاورزی جلوگیری می‌شود. جایگزینی ارقام پیارم و مجول، باعث تنوع‌بخشی به تولید خرما در استان بوشهر می‌شود و از وابستگی صرف به خرمای کبکاب کاسته می‌شود.

راهکارها و چالش‌ها

تغییر ارقام خرما، یک فرآیند زمان‌بر و هزینه‌بر است و با چالش‌هایی نیز همراه است. از جمله این چالش‌ها می‌توان به هزینه بالای نهال پیارم و مجول، نیاز به دانش و تخصص، مدت زمان باردهی و تغییرات اقلیمی اشاره کرد.

نهال‌های پیارم و مجول، نسبت به نهال‌های کبکاب، قیمت بالاتری دارند و این موضوع، می‌تواند برای بسیاری از نخل‌داران، به ویژه نخل‌داران خرده‌پا، یک مانع جدی باشد. پرورش ارقام پیارم و مجول، نیازمند دانش و تخصص خاصی است و نخل‌داران باید آموزش‌های لازم را در این زمینه فرا بگیرند.

نهال‌های پیارم و مجول، نسبت به نهال‌های کبکاب، دیرتر به بار می‌نشینند و این موضوع، می‌تواند برای نخل‌داران، یک چالش مالی ایجاد کند. تغییرات اقلیمی و کمبود منابع آبی، می‌تواند بر تولید ارقام پیارم و مجول تأثیر منفی بگذارد.

دولت باید با ارائه تسهیلات بانکی کم‌بهره، نخل‌داران را در خرید نهال‌های پیارم و مجول یاری کند و جهاد کشاورزی باید با برگزاری دوره‌های آموزشی، نخل‌داران را با روش‌های نوین پرورش ارقام پیارم و مجول آشنا کند.

همچنین دولت باید با توسعه سیستم‌های آبیاری نوین، به کاهش مصرف آب در نخلستان‌ها کمک کند و با حمایت از تحقیقات علمی، به یافتن راهکارهایی برای مقابله با اثرات منفی تغییرات اقلیمی بر تولید خرما کمک کند و همچنین باید با بازاریابی و برندسازی مناسب، به معرفی و فروش ارقام پیارم و مجول در بازارهای داخلی و خارجی کمک شود.

تخصیص یارانه نهال نخل به استان بوشهر

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: حمایت از کشاورزان را به صورت ویژه در برنامه داریم و اقدامات مهم و متنوعی در این زمینه انجام می‌شود.

کبری توکلی از برنامه‌ریزی برای توسعه کشت ارقام پربازده و تجاری خرما نظیر مجول و پیارم در استان بوشهر خبر داد و اضافه کرد: در همین راستا یارانه نهال برای باغداران استان بوشهر اختصاص می‌یابد.

وی تاکید کرد: برای افرادی که متقاضی اصلاح، نوسازی باغات یا توسعه کشت این ارقام هستند می‌توانند با خرید نهال از نهالستان‌های مجاز و دارای شناسه استان، از یارانه نهال بهره‌مند شوند.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر با اشاره به حمایت از کشت ارقام خرما با گونه مجول و پیارم ادامه داد: در سال جاری ۱۵ میلیارد ریال برای یارانه نهال‌های ذکر شده در استان بوشهر اختصاص یافته است.

وی قیمت هر اصله نهال خرما مجول در باغات مادری را ۳۹ میلیون ریال اعلام و بیان کرد: قیمت هر اصله نهال خرما پیارم ۱۰ میلیون ریال تعیین شده و میزان یارانه پرداختی برای هر نهال ۵.۵ میلیون ریال است.

توکلی این طرح را گامی مؤثر به منظور توسعه پایدار کشاورزی و ارتقای اقتصادی کشاورزان استان بوشهر دانست و گفت: از مزایای این طرح دسترسی باغداران به نهال‌های باکیفیت و با قیمت کمتر، افزایش بهره‌وری باغات و رشد تولید محصولات باغی است.

جایگزینی تدریجی ارقام کبکاب با پیارم و مجول، می‌تواند یک راهکار مؤثر برای رونق نخل‌داری در استان بوشهر باشد.

با حمایت دولت و تلاش نخل‌داران، می‌توان این طرح را به موفقیت رساند و شاهد شکوفایی هرچه بیشتر صنعت خرمای این استان بود.

استان بوشهر با این تغییر رویکرد می‌تواند به جایگاه واقعی خود در بازار خرمای جهان دست یابد و نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور ایفا کند.