عابد تمدنی
در قلب اهرم، قلعه شهید زائرخضرخان اهرمی یادگار مقاومت و هویت تاریخی تنگستان، روزبه‌روز آسیب می‌بیند. مرمت‌های حفاظتی از سال۱۳۸۶ آغاز شد و فازهای تکمیلی اجرا شده، اما هنوز بخش‌هایی از دیوارها و برج‌ها دچار فرسایش هستند.مردم و علاقه‌مندان سال‌هاست انتظار دارند قلعه به موزه‌ای تبدیل شود تا تاریخ مقاومت جنوب ایران حفظ شود، اما تاکنون تنها وعده‌ها و طرح‌های روی کاغذ مانده و دیوارهای قلعه همچنان در حال فروریختن است.
قلعه شهید زائرخضرخان اهرمی برای ما تاریخ زنده استیکی از شهروندان اهرمی در گفتگو با خبرگزاری فارس گفت: این قلعه برای ما تاریخ زنده است. پدران‌مان از اینجا برای دفاع از خاکشان جنگیده‌اند. اما حالا فقط دیوارهای ترک‌خورده مانده و هیچ‌کس سراغی ازش نمی‌گیرد.یکی دیگر از شهروندان ادامه داد: این قلعه می‌تواند به موزه مردم‌شناسی و مقاومت تنگستان تبدیل شود.
اگر امکاناتش فراهم شود، نه تنها گردشگران داخلی بلکه خارجی هم به اهرم خواهند آمد.یک شهروند اهرمی اظهار داشت: گردشگران با دیدن وضعیت قلعه، باور نمی‌کنند چنین اثر مهمی رها شده است که میراث فرهنگی باید حفظ تاریخ را در اولویت قرار دهد.
اختصاص ۱۰ میلیارد ریال برای مرمت قلعه تاریخی کلات اهرم
مسلم سلیمانی فرماندار تنگستان در گفتگو با خبرگزاری فارس گفت: با توجه به اهمیت این اثر تاریخی و ضرورت حفظ و احیای آن، مبلغ ۱۰ میلیارد ریال از محل اعتبارات تملک دارایی شهرستان برای مرمت و بازسازی قلعه اختصاص یافته است.وی تأکید کرد: هدف از این اقدام، نه تنها حفظ میراث فرهنگی و تاریخی شهرستان، بلکه ارتقاء زیرساخت‌های گردشگری و ایجاد فرصت‌های بازدید برای علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ منطقه است.
سلیمانی از همکاری نهادها و میراث فرهنگی شهرستان و استان برای اجرای پروژه مرمت قلعه خبر داد و تأکید کرد که احیای قلعه با حفظ اصالت تاریخی و معماری آن انجام خواهد شد تا نسل‌های آینده نیز از این میراث بهره‌مند شوند.
قلعه کلات تنگستان، نماد مقاومت جنوب ایران نیازمند احیا و فعالیت فرهنگی
حیدر امیری، نویسنده و تاریخ‌دان تنگستان در گفتگو با فارس گفت: قلعه کلات از مرحله نابودی خارج و مرمت شده، اما هنوز بخش‌هایی مانند حیاط ورودی، درب اصلی ساختمان و سکوی بهارنشین نیازمند مرمت است.وی افزود: گرچه بودجه در اکثر پروژه‌ها چالش‌ساز است، اما قلعه کلات از اولویت‌های اصلی است، چرا که تنها قلعه سالم و مهم استان بوشهر و جنوب ایران است و نماد مقاومت مردم در برابر استعمار بریتانیا در جنگ جهانی اول محسوب می‌شود.
امیری ادامه داد: این اثر تاریخی می‌تواند به اثر جهانی تبدیل شود، اما تاکنون تنها مرمت کالبدی شده و هیچ کاربری فرهنگی ندارد.امیری تأکید کرد: مردم می‌توانند با برگزاری مراسم فرهنگی و اجتماعی در قلعه یا فضای اطراف آن، و همچنین استفاده از نام شهید زایر خضرخان اهرمی به عنوان نماد شهر، نقش مهمی در زنده نگه داشتن این میراث تاریخی ایفا کنند.
امیری همچنین تأکید کرد: بی‌توجهی به قلعه کلات، بی‌توجهی به تاریخ مقاومت مردم جنوب و تنگستان در جنگ جهانی اول است؛ این قلعه چهار سال نماد مقاومت علیه استعمار بریتانیا بوده و هر رخداد تاریخی آن داستانی نانوشته دارد.وی از مسئولان استان خواست علاوه بر مرمت، این قلعه را به سه موزه شامل موزه کشاورزی، مردم‌شناسی و مقاومت تبدیل کنند تا از حالت صرفاً ساختمانی خارج شود و موجبات جلب گردشگر و معرفی تاریخی این اثر فراهم گردد.
امیری گفت: با توجه به ویژگی‌های مکانی و وسعت قلعه کلات، کمتر بنایی در کشور این ظرفیت را دارد که به مرکزی فرهنگی و تاریخی تبدیل شود، همان‌طور که دیگر شهرها بناهای تاریخی خود را به موزه و مراکز فرهنگی تبدیل کرده‌اند.قلعه شهید زائرخضرخان اهرمی نماد مقاومت و هویت جنوب ایرانمرتضی کرمی نویسنده و تاریخ‌دان تنگستان در گفتگو با خبرگزاری فارس گفت: مرمت‌های حفاظتی قلعه شهید زائرخضرخان اهرمی از سال ۱۳۸۶ آغاز شده و فازهایی تکمیلی اجرا شده است، اما به دلیل کمبود اعتبارات،بخشی از پروژه نیمه‌تمام باقی مانده ونیازمند پیگیری مستمر است.
وی افزود: قلعه ساختار اصلی خود را حفظ کرده، اما فرسایش در دیوارها، برج‌ها و باروها مشهود است و در صورت نبود نگهداری منظم، خطر تخریب تدریجی آن در آینده وجود دارد.کرمی با تأکید بر اهمیت تاریخی قلعه گفت: این اثر نماد مقاومت مردم تنگستان و استان بوشهر و شناسنامه تاریخی جنوب ایران در برابر استعمار است و فراموشی آن، از دست رفتن بخشی از حافظه تاریخی ملت محسوب می‌شود.
وی همچنین افزود: تمرکز رسانه‌ای بر آثار گردشگری پرجاذبه‌تر و نبود برنامه‌های فرهنگی مستمر موجب شده این قلعه کمتر معرفی شود و خواستار نگاهی متوازن‌تر مسئولان میراث فرهنگی و گردشگری استان شد.
کرمی تأکید کرد: توجه به قلعه شهید زائرخضرخان اهرمی، علاوه بر پاسداشت گذشته، سرمایه‌گذاری برای آینده فرهنگی و گردشگری منطقه است و ضروری است این میراث به نمادی از هویت و همبستگی جنوب ایران تبدیل شود.خبرنگار فارس به جهت پیگیری این موضوع تلاش کرد تا با مدیرکل میراث فرهنگی استان بوشهر ارتباط برقرار کند اما با وجود تلاش های چندباره پاسخی از سوی ایشان دریافت نشد.
منبع: فارس