در حاشیه خبری که زود تکذیب شد

رضا معتمد

خبر برگشت چند کانتینر میگوی صادراتی استان بوشهر به چین آن هم به دليل آلودگی خیلی زود با واکنش انکار آلود مدیران کل دامپزشکی و شیلات استان بوشهر روبرو شد. آنها کوشیدند که با استدلال های خود در زمینه نادرستی اصل خبر، درباره سلامت و کیفیت میگوهای صادراتی از بوشهر به مخاطبان داخلی و خارجی اطمینان خاطر دهند.

چنین واکنش زودهنگامی از نظرگاه اقتصادی، اجتماعی و حتی امنیتی در خور توجه و قابل فهم است. حتی می توان ناظر بر رفتارهای قبلی مدیران استانی و کشوری آن را یک رویداد نادر تلقی کرد.

می توان متکی بر استدلال های موجود در پاسخ این دو مدیر کل و دلایلی دیگر همچون دور بودن زیستگاه میگوهای پرورشی از منشا آلودگی های دریایی – اگر نشانه های بعدی در باره درستی خبر از راه نرسد- درباره درستی ادعای رسانه ای که خبر برگشت میگوهای صادراتی را منتشر کرده، تردیدکرد.

به ویژه آن که رسانه یاد شده در خبر خود به منبع شفاف و مطمئنی درباره موضوع خبر اشاره نکرده و کوشیده تنها با اتکا به اخبار پیشینی درباره آلودگی آبهای بوشهر به پساب های انسانی، موضوع برگشت خوردن میگوها را درست و موثق جلوه دهد.

همچنین این رسانه پس از دریافت تکذیبیه دستگاههای متولی، از ارائه پاسخی به این تکذیبیه ها خودداری کرده است.

با این حال جای تردید نیست که زدودن آثار منفی انتشار چنین خبری به این سادگی امکان پذیر نیست. عواقب اقتصادی این خبر چنان که در توضیحات مدیرکل شیلات استان بوشهر نیز آمده، می تواند برای فعالان بخش میگو و ماهی در بازارهای داخلی و خارجی وحشتناک و ویران کننده باشد و این موضوع ضمن آنکه مسئولیت رسانه ها را در راستی آزمایی چنین اخباری پیش از انتشار دو چندان می کند، تلنگری به مدیران دستگاه هایی است که سال هاست از کنار آلودگی آشکار دریای بوشهر به انواع پساب ها از جمله پساب انسانی با بی خیالی و بی اعتنایی می گذرند.

سال های درازی است که مردم و رسانه ها به ویژه فعالان محیط زیست درباره پیامدهای سرریز انواع فاضلاب به ویژه فاضلاب های انسانی به آب های ساحلی بوشهر هشدار می دهند، موضوعی که حتی برای مسئولان نیز قابل انکار نبوده و با رجوع به اخبار سالیان دور رسانه ها، می توان اذعان و اعتراف بسیاری از مدیران پیشین را درباره این موضوع دید، اما می توان گفت همه اقدامات آنها در حد همین هشدارهای شفاهی بوده است.

طبیعی است که بتوان با گسترش ابعاد موضوع و ورود فاضلاب های انسانی به دریا در طول سال های دراز، درباره سلامت آبزیان این دریا تردید کرد. اگر امروز بتوان با استدلال هایی همچون زیستگاه عمقی و دور از سواحل میگوها، نادرستی خبر آلودگی آنها را برای مردم قابل پذیرش کرد – که با توجه به نگاه به شدت بدبینانه مردم به مسئولان چنین کاری نیز دشوار به نظر می رسد- اما بعید است که مدیران مربوطه توانایی آن را داشته باشند که اخبار احتمالی آینده درباره آلودگی آبزیان دیگر از جمله ماهیانی که در همین آبها زیست کرده و صید می شوند را تکذیب کنند.

بنابراین اگر مسئولان تدبیری نیندیشند و مشکل سرازیر شدن فاضلاب ها به دریا را به شکلی بنیانی و کامل حل نکنند، دور از انتظار نیست که در آینده نیز شاهد انتشار اخباری مشابه باشیم که احتمالاً اصرار مدیران در انکار آنها نیز کم اثر یا حتی بی اثر باشد.

با اجرای شبکه فاضلاب شهری در بوشهر انتظار می رفت که وضعیت فاضلاب همه نقاط سامان دهی شود و همه سواحل بوشهر که در نوع خود یکی از زیباترین و بکرترین سواحل دریایی در ایران و حتی جهان است، از آلودگی های ویران کننده پسابی رهایی یابند، اما به نظر می رسد که مدیران آب و فاضلاب با وجود فعالیت هایی که تاکنون انجام داده اند، درباره انجام کامل ماموریت خود ناتوان بوده اند و با توجه به این که سرریز بخشی از فاضلاب های ساحلی مربوط به نهادهای خاص است، می توان این ناتوانی را به نهاد عالی تر یعنی استانداری نسبت داد.

شاید اتفاقی نیست که این دو نهاد چنان که در گزارش رسانه انتشار دهنده برگشت میگوها آمده است، از پاسخ درباره موضوع آلودگی آب دریای بوشهر طفره رفته اند.
منبع: پیام عسلویه