علت غافلگیری اسرائیل در مواجهه با عملیات طوفان اقصی چه بود؟

خلیج فارس:مدت زمان زیادی از اجرای عملیات “طوفان اقصی” و بُهت محافل سیاسی، اطلاعاتی و امنیتی، و البته افکار عمومی رژیم اسرائیل از گستره و دامنه فراگیر این عملیات و تحمیل تلفات قابل توجه نمی‌گذرد. این رویداد هنوز هم سرخط اصلی فعالیت‌های خبری و تحلیلی جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای مختلف بین المللی است و روز به روز، ابعاد و زوایای تازه تری از آن مورد اشاره و واکاوی قرار می‌گیرد.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از فرارو، عملیاتی که موجب کشته شدن بیش از هزار اسرائیلی و زخمی شدن قریب به سه هزار تن از آن‌ها شده است. جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس)، بر اساس آمار‌های منابع اسرائیلی، حدودا ۱۵۰ شهروند و نظامی اسرائیلی را نیز به اسارت گرفته است. با این همه، یکی از نکات قابل توجه در قالب عملیات طوفان اقصی، غافلگیری گسترده رژیم اسرائیل در بحبوحه انجام این عملیات است. مساله‌ای که مخصوصا با توجه به تسلط و رصد هوایی مداوم نوار غزه از سوی دستگاه‌های اطلاعاتی و جاسوسی اسرائیل و همچنین وجود جاسوسان این رژیم در منطقه مذکور، خود یک پیروزی بزرگ برای مقاومت فلسطین است.

در این راستا، یک سوال عمده و محوری می‌شود: چرا اسرائیل در جریان عملیات طوفان اقصی، با یک غافلگیریِ بزرگ رو به رو شد؟ به نظر می‌رسد جهت پاسخ به پرسش مذکور، توجه به ۳ نکته ضروری است.

۱. عملیات پرچم دروغینِ/False Flag ایران و حزب الله لبنان؟!

بخش قابل توجهی از توجه و تمرکز اسرائیل و دستگاه‌های اطلاعاتی و جاسوسی آن در ماه‌های گذشته، معطوف به تحرکات ایران و حزب الله لبنان در جوار مرز‌های این رژیم بوده است. در این راستا، ابراز نگرانی‌های گسترده اسرائیلی‌ها مبنی بر اراده ایران و حزب الله لبنان جهت احداث یک فرودگاه در جنوب لبنان و یا برپایی چند چادر از سوی نیرو‌های حزب الله لبنان در جوار مرز‌های مشترک این کشور با اسرائیل و تشدید تحرکات ایران در خاک سوریه، تا حد زیادی اسرائیل را به خود مشغول کرده بود.

تل آویو تا حد زیادی نیز متمرکز بر رصد دقیق پیشرفت‌های ایران در حوزه برنامه هسته‌ای و صنعت موشکی و پهپادی آن بوده است. در این وضعیت، اسرائیلی‌ها عملا درگیر پالس‌هایی از ایران و حزب‌الله لبنان شده بودند که برخی تحلیلگران معتقدند هدف اصلی آن‌ها، اجرای یک عملیات “پرچم دروغین” علیه اسرائیل و منحرف سازی توجه آن از تحرکات جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) بوده است.

این دسته از تحلیلگران به طور خاص به برپایی چادر‌های حزب الله در جوار مرز‌های مشترک لبنان با اسرائیل اشاره می‌کنند و آن را نمودی عینی از عملیات پرچم دروغین یا فریبِ حزب الله علیه اسرائیل ارزیابی می‌کنند. به این ترتیب، حماس عملا در فضای غفلت اسرائیل و دستگاه‌های اطلاعاتی و جاسوسی آن توانسته طرح و برنامه اجرایی عملیات طوفان اقصی را به پیش برد و حساسیت نهاد‌های جاسوسی اسرائیلی را تحریک نکند.

۲. بازی معنادارِ حماس در مواجهه با اسرائیل

جنبش حماس در ماه‌های گذشته تا حد زیادی تصویری خنثی را از خود در درگیری‌های جریان مقاومت و گروه‌های مختف فلسطینی با رژیم اسرائیل به نمایش گذاشته است. در این چهارچوب حتی با اوج گیری چندین نوبت درگیری‌های جنبش جهاد اسلامی فلسطین با رژیم اسرائیل نیز حماس در سایه ماند و سعی کرد تحرک جدی از خود نشان نداده و اسرائیل نیز به زعم خود با حمله نکردن به مواضع حماس، به نوعی سعی داشت تا این پالس را به این جنبش برساند که چالش اصلی آن با جهاد اسلامی فلسطین است و در صورتی که حماس خود را از فضای درگیری‌ها با اسرائیل دور نگه دارد، تل آویو نیز به آن کاری ندارد.

این معادله در دلِ خود حامل تلاش‌های فعال و فراگیر اسرائیل جهت شکاف انداختن میان گروه‌های مقاومت فلسطینی بوده است. با این حال، بازیگری ظریفِ حماس و نمایش تصویری خنثی و حتی منفعل از خود، تا حد زیادی اسرائیل و محافل اطلاعاتی و جاسوسی آن را به این درک رسانده که اساسا حماس در وضعیت کنونی به دنبال تنش و درگیری با اسرائیل نیست و صرفا تثبیت موقعیت خود در نوار غزه را دنبال می‌کند.

این در حالی است که در همین دوران، اتاق عملیات حماس فعالانه در حال برنامه ریزی عملیات طوفان اقصی و وارد آوردن یک زخم کاری به اسرائیل بوده و در پشت صحنه نیز نه تنها با جریان‌هایی نظیر جهاد اسلامی فلسطین دچار شکاف و انشقاق نشده، بلکه عملا نوعی تقسیم کار میان آن‌ها در جریان بوده است. موضوعی که سبب شده تا حتی در روز‌های اخیر، برخی رسانه‌ها و چهره‌های نظامی اسرائیل از فریب خوردن این رژیم توسط حماس سخن بگویند.

۳. پس‌لرزه‌های درگیری‌های داخلی در اراضی اشغالی

در نهایت باید گفت که اسرائیل در ماه‌های گذشته، با تنش و درگیری‌های داخلی عدیده‌ای به ویژه با محوریت اجرایی شدن لایحه اصلاحات قضایی نتانیاهو رو به رو بوده است. در این راستا، نتانیاهو و تندور‌های حاضر در دولت وی، عملا بند‌های مهم این لایحه را در پارلمان اسرائیل به تصویب رسانده و در برهه‌های زمانی مختلف، موجب اوج گیری تنش و درگیری‌ها در سرزمین‌های اشغالی و میان شهروندان اسرائیلی شدند.

اسرائیل اکنون بیش از ۲۰ هفته است که درگیر اعتراضات هفتگی است و پس از تصویب بند‌های جنجالی لایحه اصلاحات قضایی در پارلمان اسرائیل نیز اخبار مختلفی دال بر اعتراضات گسترده پرسنلِ نهاد‌های نظامی و اطلاعاتی اسرائیل به این مساله و حتی ترک پُست آن‌ها منتشر شده بود. این مسائل همه و همه یک چالش و بحران جدی را در اراضی اشغالی نوید می‌دادند. در این فضا، حماس تا حد زیادی از فضا استفاده کرده و زمینه‌های لازم جهت اجرای عملیات طوفان اقصی را به پیش برده است.

نکته قابل تامل اینکه برخی مقام‌های حماس از همکاری برخی پرسنل نظامی اسرائیلی با خود در بحبوحه پیشبرد عملیات طوفان اقصی خبر داده اند. معادله‌ای که حامل پیام‌های معناداری در مورد شکاف‌های ایجاد شده در نهاد‌های نظامی و امنیتی اسرائیلی می‌باشد و البته که تا حدی نیز توضیح دهنده این مساله است که چرا اسرائیل در جریان عملیات طوفان اقصی، با یک غافلگیری بزرگ رو به رو شد.

توجه داشته باشیم که پیش از عملیات طوفان اقصی نیز گزارش‌های مختلفی دال بر این مساله منتشر شده بود که برخی ادوات و تسلیحات اسرائیلی‌ها از پایگاه‌های آن‌ها در بخش‌های مختلف اراضی اشغالی به خارج از مراکز مذکور منتقل می‌شود و این مساله به یک سرگیجه بزرگ برای نهاد‌های اطلاعاتی اسرائیل تبدیل شده است. موضوعی که می‌تواند تا حدی بازتاب‌های معناداری در مورد عملیات طوفان اقصی و زمینه‌های لازم برای شکل گیری و اجرای آن داشته باشد.