لحظه‌شماری برای برکناری پژمان؟

خلیج فارس: نوزدهمین دوره بازی‌های آسیایی هانگژو در حالی با ثبت بدترین نتایج تاریخ کاروان ایران در ۲۰ سال اخیر به پایان رسید که کشتی یک بار دیگر ثابت کرد اگر در این چنین تورنمنت‌هایی نباشد، اوضاع کاروان ایرانی حسابی به‌هم‌ریخته می‌شود. کشتی‌گیران ایرانی اعزامی به بازی‌های آسیایی از ۵۴ مدال کسب‌شده، ۱۰ تا را به تنهایی به نام خود زدند تا نقش پررنگی در رساندن رتبه ایران به تک‌رقم داشته باشند. هرچند این عملکرد هم باعث نشد تا کاروان ایران حتی بتواند در مقایسه با دوره قبل، رتبه ششمی‌اش را هم تکرار کند.

روزنامه شرق نوشت: در هانگژو کشتی ۱۲ نماینده در دو بخش آزاد و فرنگی داشت که حاصل حضور آن‌ها پنج مدال طلا، چهار مدال نقره و یک مدال برنز بود. برای کاروان کشتی ایران یونس امامی در وزن ۷۴ کیلوگرم کشتی آزاد، حسن یزدانی در وزن ۸۶ کیلوگرم کشتی آزاد، محمدهادی ساروی در وزن ۹۷ کیلوگرم کشتی فرنگی، امین میرزازاده در وزن ۱۳۰ کیلوگرم کشتی فرنگی و امیرحسین زارع در وزن ۱۲۵ کیلوگرم کشتی آزاد به مدال طلا، رحمان عموزاد در وزن ۶۵ کیلوگرم کشتی آزاد، امین کاویانی‌نژاد در وزن ۷۷ کیلوگرم کشتی فرنگی، ناصر علیزاده در وزن ۸۷ کیلوگرم کشتی فرنگی، مجتبی گلیج در وزن ۹۷ کیلوگرم کشتی آزاد به مدال نقره و دانیال سهرابی در وزن ۶۷ کیلوگرم کشتی فرنگی به مدال برنز دست یافتند.

ثبت چنین نتایجی نشان می‌دهد که این رشته ورزشی دوباره موفق‌ترین رشته در بین ورزشکاران اعزامی بوده و احتمالا آن‌ها را شایسته پاداش ویژه جلوه می‌دهد. با‌این‌حال، این ماجرا یک روی دیگر سکه هم دارد که بهتر است همین الان، در فاصله اندک باقی‌مانده تا شروع بازی‌های المپیک تکلیفش روشن شود. واقعیت این است که کشتی ایران در حالی با ستاره‌های نامی‌اش پا به بازی‌های آسیایی گذاشت که از قبل مشخص بود می‌تواند طلا‌ها را درو کند. در مقام مقایسه می‌توان آن را با کاری که فدراسیون والیبال انجام داد و با اعزام تیم اصلی، طلای خودش در بازی‌های آسیایی را تضمین کرد، سنجید. نتیجه‌گیری مختصر ماجرا می‌شود اینکه غیر از این هم انتظاری از کشتی‌گیران ایرانی نمی‌رفت.

شاید بسیاری با اشاره به کسب همین مدال‌های رنگارنگ به تمجید از این تیم و کادرش رو بیاورند، ولی همین بازی‌ها که سطح آن در مقایسه با بازی‌های جهانی و المپیک بسیار پایین است هم باز جای انتقاد باقی گذاشت. اینکه چرا در اوزان دیگر مدال طلا کسب نشد و از همه مهم‌تر اینکه چرا رحمان عموزاد در همین مسابقات هم دوباره نتوانست برای کاروان ایران طلا به ارمغان بیاورد. بدیهی است که اگر فدراسیون کشتی و علیرضا دبیر به‌عنوان رئیس این فدراسیون، می‌خواهند در باد همین مدال بازی‌های آسیایی بخوابند و از آن دستاویزی برای گریز از موقعیت فعلی ایجاد کنند، بحثی نیست، ولی بخش صحیح این ماجرا این است که اجازه ندهند نتایج کاروان کشتی ایران در بازی‌های آسیایی، به‌ویژه در بخش آزاد، نتایج بد این تیم در رقابت‌های جهانی بلگراد را که چند روز قبل از بازی‌های آسیایی برگزار شد، تحت‌الشعاع قرار دهد.

همان‌طور‌که عنوان شد سطح بازی‌های آسیایی اصلا در حدی نبود که نفرات اصلی کشتی آزاد ایران بخواهند به آن اعزام شوند، پس طلا‌های به‌دست‌آمده، درست مثل طلای تیم ملی والیبال که در غیاب تیم اصلی ژاپن به دست آمد، نباید باعث پاک‌شدن صورت‌مسئله شود. صورت‌مسئله چیست؟ نتایج بدی که کشتی ایران در رقابت‌های جهانی بلگراد تحت هدایت پژمان درستکار به دست آورد. پژمان شاید بتواند امیدوار باشد که با کسب مدال ورزشکارانش در بازی‌های آسیایی فعلا از تیغ انتقاد‌ها در امان بماند، ولی بعید است این موضوع بتواند برایش حاشیه امنی به وجود بیاورد.

سطح کشتی ایران باید در مقیاس جهانی مورد ارزیابی قرار بگیرد و آنجاست که مشخص می‌شود این تیم با پژمان درستکار در فاصله یک سال مانده به بازی‌های المپیک راه به جایی نخواهد برد. برای اینکه تصور نشود در این بین قصد و غرضی وجود دارد، بهتر است با توجه به آمار درباره شرایط فعلی تیم کشتی آزاد ایران صحبت کرد. کشتی‌گیران ایرانی در‌حالی در رقابت‌های قهرمانی جهان در بلگراد حاضر شدند که کلا یک مدال طلا در کشتی آزاد و یکی در فرنگی به دست آمد. در کشتی آزاد به غیر از امیرحسین زارع، دیگر ستاره‌های نامی دستشان به طلا نرسید. گل سرسبد آن‌ها حسن یزدانی بود که در فینال، در یک کشتی بحث‌برانگیز مقابل دیوید تیلور ضربه شد تا بدترین نتیجه تقابلش با این رقیب آمریکایی را ثبت کرده باشد. کشتی آزاد ایران در‌مجموع با ثبت یک طلا، دو نقره و یک برنز به کارش در بلگراد پایان داد. گو اینکه مسئولان کشتی بر کسب عنوان نایب‌قهرمانی این رقابت‌ها خیلی تأکید داشتند، ولی واقعیت را تمام‌و‌کمال نگفتند که نتیجه کشتی‌گیران روسیه‌ای در این تورنمنت حساب نشد و آن‌ها به دلیل محرومیت، در رتبه‌بندی شرکت داده نشدند.

فارغ از این مباحث، ولی دستاورد پژمان درستکار در تیم ملی کشتی آزاد به‌عنوان سرمربی باید بررسی شود. او که از روز نخست تا همین الان همواره مورد نقد قرار گرفته و بخشی از جایگاه کنونی‌اش را به دلیل رفاقت با رئیس فدراسیون کشتی دارد، نشان داده که روند نزولی داشته و ظاهرا دیگر نمی‌تواند کار چندان زیادی برای نجات کشتی ایران انجام دهد. درستکار سه‌سالی می‌شود که هدایت آزادکاران را عهده‌دار است، ولی عجیب آنکه روند نتایجش سال به سال بدتر شده است. پژمان سال اولی که هدایت تیم ملی کشتی آزاد را به دست گرفت، در رقابت‌های جهانی سه طلا، سه نقره و یک برنز گرفت. او سال ۲۰۲۲ هم دو طلا، سه نقره و دو برنز بدون حضور روس‌ها به دست آورد؛ ولی امسال یک طلا، دو نقره و یک برنز گرفت تا مشخص شود شیب نزولی را با چه سرعتی طی کرده است.

تازه این‌ها در یکی، دو سالی به دست آمده که کشتی‌گیران روس هم به‌ویژه در سال گذشته، به دلیل تحریم‌ها در مسابقات غایب بودند وگرنه مشخص نبود که آیا باز‌هم چنین مدال‌هایی در یکی، دو سال نخست به دست می‌آورد یا خیر. شاید برای پاسخ‌دادن به این ابهام نیاز به واکاوی چندانی نباشد، چون عملکرد کشتی‌گیران ایرانی در همین مسابقات جهانی بلگراد در حضور رقبای آمریکایی و روسی به‌خوبی نشان داد تا چه اندازه ایرانی‌ها از رقبا عقب افتاده‌اند. کشتی‌گیران ایران در بلگراد هشت بار برابر کشتی‌گیران آمریکا و روسیه قرار گرفتند که این تقابل‌ها با هفت شکست برای ایرانی‌ها همراه شد و تنها رحمان عموزاد بود که توانست نیک لی کشتی‌گیر بی‌نام و نشان آمریکایی را شکست دهد و البته عموزاد در رده‌بندی هم به روسیه باخت.

پس مشخصا نه مثل بازی‌های آسیایی که کمتر کشتی‌گیری در حدواندازه‌های ایرانی‌هاست و قهرمانی و مدال طلا از قبل قابل پیش‌بینی است بلکه باید سطح ارزیابی را واقعی‌تر کرد و شرایط کشتی آزاد را با توجه به واقعیت‌های پیش‌رو در المپیک مورد ارزیابی قرار داد. جایی که فعلا با پژمان درستکار و حمایتی که علیرضا دبیر از او دارد، چندان جایگاه رفیعی، نخواهد داشت. «من خودم بیشترین نقد را دارم و به درستکار گفتم شما یک قهرمان جهان و المپیک را نبردید. بالاخره مهم است تیم یکدست باشد. سه، چهار نفر از بچه‌های ما در حد خودشان کشتی نگرفتند. حتما کادر فنی و بدن‌ساز باید جواب دهند. البته بزرگ‌ترین ایراد کشتی ایران باخت‌های الکی در ثانیه‌های آخر است. روان‌شناس هم آوردیم؛ اما هنوز نتوانسته‌ایم این مشکل را حل کنیم. چرا کمتر از خودمان کشتی می‌گیریم؛ این مشکل روان‌شناختی است که در رشته‌های دیگر به‌جز کشتی هم هست، اما باید آن را حل کنیم. یک سال زحمت را نباید در پنج ثانیه آخر هدر داد». این‌ها بخشی از اظهارات علیرضا دبیر پس از رقابت‌های قهرمانی جهان در بلگراد است که نشان می‌دهد خودش هم از نتایج ناراضی است.

او البته وعده داده که پس از بازی‌های آسیایی تعارف را کنار می‌گذارد. «خودم نسبت به عملکرد فنی کشتی آزاد نقد دارم و بعد از بازی‌های آسیایی باید جواب بدهند و بررسی کنیم. از زحمات کادر فنی تشکر می‌کنم و تا بازی‌های آسیایی محکم ادامه می‌دهند؛ اما بعد می‌نشینیم و صحبت می‌کنیم. با پدر خودم هم رودربایستی ندارم و با کسی تعارف ندارم. اول به خدا و بعد به مردم باید جواب بدهیم».

حالا که بازی‌های آسیایی به پایان رسیده، لحظه‌شماری برای واکنش علیرضا دبیر و کنارگذاشتن تعارف و رودربایستی‌اش با کادر فنی آغاز شده است. اگر او هم خام نتایج کشتی ایران در بازی‌های آسیایی نشود، بعید است چاره‌ای به غیر از برکناری پژمان درستکار و سپردن هدایت این تیم به یک مربی دیگر داشته باشد. بدیهی است که این موارد به‌معنای ضعف درستکار در مربیگری نیست، بلکه ممکن است او دیگر توانایی برای انتقال اندیشه‌هایش به این کشتی‌گیران را نداشته باشد. دوباره برای درستی این ماجرا کافی است به سیر نزولی او در سال‌هایی که هدایت کشتی آزاد ایران را در اختیار داشته نگاهی انداخته شود. اینجا دیگر توپ در زمین علیرضا دبیر است؛ آیا او قرار است دوباره از رفیق قدیمی و صمیمی‌اش حمایت کند یا اینکه برای کسب موفقیت در بازی‌های المپیک پاریس، قرار است عذر او را بخواهد و روحی احتمالا تازه به کالبد کشتی آزاد بدمد؟