فرزانه احمدی
خبر خیلی کوتاه ولی به شدت جنجالی است. ترامپ میخواهد هفته آینده در سفر به عربستان سعودی اعلام کند آمریکا نام خلیج عربی را به جای خلیج فارس به کار خواهد برد.
این خبر را آسوشیتدپرس به نقل از دو مقام آمریکایی اعلام کرده و موجی از اعتراضات در شبکههای اجتماعی در برابر این خبر به راه افتاده است. (از جمله کارزاد دفاع از نام خلیج فارس که ظریف به آن پیوست یا اظهارنظر ابطحی فعال سیاسی اصلاح طلب که این اقدام را به مین بزرگ در حین مذاکرات تعبیر کرد)
هنوز هیچ مقام آمریکایی این موضوع را تایید یا رد نکرده است. ترامپ گفته قبل از سفر به عربستان سعودی خبر مهمی را اعلام میکند. حالا خبر آسوشیتدپرس در حالی میان ایرانیها جنجال به پا کرده که ترامپ پیش از این هم سابقه چنین اقداماتی را دارد.
اهداف پشت پرده ترامپ
ترامپ علاوه بر عربستان سعودی، قرار است از قطر و امارات متحده عربی نیز دیدن کند که هر دو در کناره خلیج فارس قرار دارند. این سفر که در اصل قرار بود اولین سفر خارجی ترامپ پس از به قدرت رسیدن در ۲۰ ژانویه باشد، در حالی انجام میشود که او تلاش کرده است روابط خود با کشورهای حاشیه خلیج فارس را تقویت کند. او به دنبال جذب سرمایهگذاری مالی این کشورها در آمریکا و همچنین حمایت آنها در مناقشات منطقهای، از جمله جنگ غزه و محدود کردن برنامه هستهای ایران است.
رئیسجمهور آمریکا همچنین از طریق کسبوکارهای شخصی خود، ارتباطات مالی قابل توجهی با این کشورها دارد و مالکیت این شرکتها را حتی در دوران ریاستجمهوری خود حفظ کرده است.
پیشینه تغییر نامهای جغرافیایی توسط ترامپ
این اقدام چند ماه پس از آن انجام میشود که ترامپ اعلام کرد ایالات متحده نام «خلیج مکزیک» را به «خلیج آمریکا» تغییر خواهد داد. آسوشیتدپرس اوایل امسال از دولت ترامپ به دلیل محدود کردن دسترسی خبرنگاران این سازمان به رویدادهای کاخ سفید شکایت کرد. این محدودیت پس از آن اعمال شد که آسوشیتدپرس از اجرای دستور اجرایی ترامپ برای تغییر نام خلیج مکزیک به «خلیج آمریکا» در خاک ایالات متحده خودداری کرد.
خط ساحلی کدام کشور در خلیج فارس بیشتر است؟
خلیج فارس یک آبراهه در جنوب غربی آسیا است که در امتداد دریای عمان و بین فلات ایران و شبه جزیره عربستان قرار دارد و سومین خلیج بزرگ جهان شناخته میشود.
اهمیت زیاد این خلیج به دلیل این است که یک خط ارتباطی میان اروپا، آفریقا و آسیا برقرار میکند که همواره در طول تاریخ مورد توجه مراکز تجاری و اقتصادی بوده است. علاوه بر آن منابع مهم نفت و گاز هم در این آبراهه قرار دارند.
خلیج فارس را کشورهای ایران، عراق، عربستان سعودی، امارات، کویت، عمان، قطر، بحرین و کویت احاطه کردهاند که از میان این کشورها ایران بیشترین خط ساحلی را دارد. این خط ساحلی با محاسبه جزایر حدود 1800 کیلومتر است.
علاوه بر این، طبق اسناد تاریخی چند هزار ساله هم این آبراهه همواره نام خلیج پارس یا فارس را بر خود داشته است.
با این حال بعضی رسانههای مهم جهانی و شرکتهای بینالمللی مانند گوگل در امریکا قرار دارند و سوال این است که چقدر رییس جمهور این کشور میتواند یک کلمه جعلی را به جای نام خلیج فارس جا بیندازد.
ایران میتواند به سازمان ملل شکایت کند
استاد تاریخ دانشگاه شهید بهشتی درباره قدمت و تاریخ نام خلیج فارس گفت: این کلمه از زمان کوروش بزرگ مطرح شد و کلمه پارس از پارسه گرفته شده است که به امپراطوری ایران داده میشد و ساکنان آنجا از قوم پارسی بودند.
بیگدلی ادامه داد: تا جنگ جهانی دوم همه منابع رسمی جهانی از نام خلیج فارس استفاده میکردند و رسانهها و وزارتهای امور خارجه همه کشورهای غربی هم نام خلیج فارس را به کار میبردند. یکی از منابع بسیار معتبری که نام خلیج فارس در آن آمده است سفرنامه شاردن سیاح فرانسوی است.
او درباره اینکه اگر این خبر صحت داشته باشد، ایران چه اقداماتی میتواند انجام بدهد، گفت: ایران میتواند به شورای امنیت سازمان ملل و نیز دادگاه بینالمللی لاهه شکایت کند.
او گفت: این اظهار نظر ترامپ فقط میتواند تنش را بالا ببرد.
نام دریای پارسی در اسناد چند هزار ساله
یک پژوهشگر تاریخ نیز در گفت و گو با عصر ایران تاکید کرد: آنچه در بعضی رسانههای خارجی آمده است فعلا در حد شایعه است و مورد تایید نیست.
فرزانه ابراهیمزاده گفت: قدیمیترین سندی که داریم، یک لوح گلی منصوب به داریوش است که در کانال سوئز پیدا شده و در آن نوشته: «من پارسی هستم از پارس، مصر را گرفتم و فرمان کندن این کانال را دادم تا رود نیل را به دریای پارس ببرم. آنگاه این کانال کنده شد آنگونه که من دستور دادم و کشتیها آمدند به مصر به طریق این کانال به سوی دریای پارسی آنطور که مرا میل بود»
او ادامه داد: در این سند نام دریای پارسی را به وضوح میبینیم. علاوه بر آن در اسناد تاریخی چند هزار ساله مانند نقشه بطلمیوسی، یا آثار مورخان یونانی مانند توسیدید نیز از «ماره پرسیکوم» و «سینوس پرسیکوس» نام بردهاند که به ترتیب به معنای دریای پارسی و خلیج پارس است.
ابراهیمزاده گفت: تا قرن 19 همواره کلمه خلیج فارس به کار برده شده اما در این قرن شاهد سیاستهایی از سوی کشورهای انگلیس و امریکا در زمینه نام خلیج فارس هستیم.
او بیان کرد: بعد از قرارداد سایسپیکو که طبق آن کشورهای حاشیه خلیج فارس شکل گرفتند، «ریمپل بلگریو» کتابی با عنوان «ساحل دزدان» نوشت و در آن اشاره کرد که بعضی افراد به خلیج فارس نام غیرفارس هم میدهند و از اینجا تخم نفاق کاشته شد.
او اضافه کرد: پس از آن جمال عبدالناصر هم نام جعلی را به جای خلیج فارس به کار برد و در آن زمان هم ایران پاسخ صریحی داد.
این پژوهشگر تاریخ درباره علت اقدام جمال عبدالناصر گفت: در قرن 19 و 20 در شکل جدید خاورمیانه بین ایران، مصر و عربستان رقابتی بر سر اینکه کدام کشور نفوذ بیشتری بین کشورهای اسلامی دارد، وجود داشت.
ابراهیمزاده افزود: به دلیل این اختلاف و اینکه ایران در جریان جنگ اعراب و اسراییل خود را بی طرف نشان داد و مراوداتی هم با اسراییل داشت، بین ایران و کشورهای عربی اختلافاتی افتاد و از همین جا مقدمه اختلاف بر سر نام خلیج فارس کلید خورد.
او گفت: تا دهه 1990 میلادی هم کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نام عربی را برای این خلیج به کار نمیبردند. بعد از آن کم کم این نام به کار برده شد.
به گفته او استفاده از کلمه «عربی» برای نام خلیج فارس، این یک نقض آشکار قوانین بینالمللی است چراکه در اسناد رسمی جهانی نام خلیج فارس بر این آبراهه هست.
منبع:عصرایران
1 نظر
این قضیه رو نباید با های و هوی حل کرد باید با تدبیر حل کرد چون الان ایران در حال مذاکره هم هست و سوابق تاریخی داره که خلیج مکزیکو گفته خلیج امریکا به اروپایی ها یه جا گفته انگل ولی دیدیم رییس جمهور ایتالیا و کشورهای دیگر اروپایی رفتنو باهاش دیدار کردنو هیچم به خودشون نیاوردن ، بعدش مثلا الان من اسمم ممده یکی بهم بگه کامبیز مگه اسمم تغییر میکنه؟! بعدم این کار برای بدست اوردن دل اعرابه حتما، ما هم پس باید مخشو بزنیم تا بیاد بهمون حال بدع:)))