افسردگی در جایگاه سوم بیماری‌ها در ایران

خلیج فارس:علی فتحی آشتیانی، رئیس سازمان روانشناسی و مشاوره ایران گفت: «حدود یک سوم افراد در ایران با اختلالات روانشناختی مواجه هستند. خودکشی یکی از مشکلات اساسی در حوزه سلامت روان است. تعداد موارد خودکشی کامل در سال ۱۴۰۰ در مقایسه با سال ۱۳۹۹، ۱۲.۷ درصد رشد داشته است. همچنین تعداد موارد خودکشی کامل از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۴۰۰ یعنی طی ۱۵ سال حدود ۱۰۸ درصد رشد داشته است. این آمار قابل تاملی است.»

به گزارش «خلیج فارس» به نقل از تجارت‌نیوز، همزمان با افزایش آسیب‌های اجتماعی، آمار‌ها هم نشان از افزایش مشکلات روانشناختی از جمله افسردگی در کشور می‌دهد. رئیس سازمان نظام پزشکی ایران هم در این مورد گفت که حدود یک سوم از افراد جامعه ایران از مشکلات روانشناختی رنج می‌برند.

۱۰ اکتبر روز جهانی سلامت روان نامگذاری شده است. همزمان در ایران هم ۱۸ تا ۲۴ مهرماه به نام هفته سلامت روان نام‌گذاری شده تا بهانه‌ای باشد برای آگاهی دادن به افراد و دستگاه‌های مختلف درباره اهمیت سلامت روان و بررسی وضعیت جامعه.

روز گذشته نیز همایش تخصصی روز جهانی سلامت روان در دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد. در این همایش وضعیت سلامت روان در کشور و راهکار‌های ساختاری برای بهبود اوضاع بیان و بررسی شد.

یک سوم ایرانی‌ها درگیر مشکلات روانشناختی

علی فتحی آشتیانی، رئیس سازمان روانشناسی و مشاوره ایران گفت آمار‌ها نشان می‌دهد که رسیدگی به وضعیت سلامت روان در کشور نیاز به توجه بیشتر دارد. سازمان بهداشت جهانی هم اعلام کرده است که جهان تا سال ۲۰۳۰ نیاز بیشتری به خدمات سلامت روانی دارد.»

او ادامه داد: «طرح‌های ملی مختلفی در حوزه سلامت روان انجام شده است. آخرین مطالعات در سال ۱۳۹۹ نشان می‌دهد که ۲۹.۷ درصد از جامعه ایرانی به نوعی از نشانه‌های اختلالات روانی رنج می‌برند.»

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران گفت: «حدود یک سوم افراد جامعه با اختلالات روانشناختی مواجه هستند و این می‌طلبد که کار‌های جدی‌تری در این مورد انجام دهیم.»

پیمایش‌های ملی بررسی سلامت روان ایرانی‌ها

آنچه در ادامه آمده طرح‌های ملی در حوزه سلامت روان است که در سال‌های گذشته انجام شده است و رئیس سازمان نظام روانشناسی ایران مرور کرد.

طرح ملی بررسی سلامت روانی در سال ۱۳۷۸ نشان داد که ۲۱ درصد از جامعه ایرانی به نوعی از نشانه‌های اختلالات روانی رنج می‌رند. در این پیمایش، ۱۴.۹ درصد مردان و ۲۵.۹ درصد زنان بودند.

پس از آن طرح ملی همه‌گیرشناسی اختلالات روانپزشکی در سال ۱۳۸۰ نشان داد که شیوع انواع اختلالات روانپزشکی در کشور ۱۷/۱۰ درصد است.

در مطالعه فتحی آشتیانی و همکاران در سال ۱۳۸۶ در چند استان نشان داد ۱۶.۲ درصد به نوعی از نشانه‌های اختلالات روانی رنج می‌برند. پیمایش سلامت روانی در سال ۱۳۹۰ نیز نشان داد ۲۳.۶ درصد از افراد دارای یک یا چند اختلال روانپزشکی بودند.

طرح ملی بررسی سلامت روانی نشان داد ۲۳.۴۴ درصد از جامعه ایرانی به نوعی از نشانه‌های اختلالات روانی رنج می‌برند. (نوربالا و همکاران در سال ۱۳۹۳) آخرین مطالعه ملی بررسی سلامت روانی در سال ۱۳۹۹ صورت گرفت که بر اساس آن ۲۹.۷ درصد از جامعه ایرانی به نوعی از نشانه‌های اختلالات روانی رنج می‌برند.

افزایش چشمگیر خودکشی در ایران

رئیس سازمان روانشناسی و مشاوره کشور در بخش دیگری از سخنرانی خود به وضعیت خودکشی در ایران پرداخت. او گفت: «خودکشی یکی از مشکلات اساسی در حوزه سلامت روان است و از آسیب‌شناسی پیچیده‌ای برخوردار است. خودکشی ناشی از تعامل عوامل مختلف بیولوژیکی، روان‌شناختی، اجتماعی و اقتصادی است.»

فتحی آشتیانی توضیح داد: «تعداد موارد خودکشی کامل در سال ۱۴۰۰ در مقایسه با سال ۱۳۹۹، ۱۲.۷ درصد رشد داشته است. همچنین تعداد موارد خودکشی کامل طی ۱۵ سال از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۴۰۰ حدود ۱۰۸ درصد رشد داشته است. این آمار قابل تاملی است.»

رتبه‌بندی بار بیماری‌ها در ایران؛ افسردگی در جایگاه سوم

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران در ادامه به رتبه‌بندی بار بیماری‌ها و سهم بیماری‌های روانشناختی در این رتبه‌بندی پرداخت.

او توضیح داد: «در رتبه‌بندی بار بیماری‌ها در جهان در سال ۲۰۱۷ (۱۳۹۶) در بررسی این سوال که بیشترین ناتوانی‌ها در ایران ناشی از کدام مشکلات سلامت هستند به مقایسه بیشترین ناتوانی‌ها بین سال ۱۳۸۶ تا سال ۱۳۹۶ پرداخته شد.» در ادامه رتبه‌بندی بار بیماری‌ها در ایران را می‌خوانید:

اختلالات سردرد (۱۴ درصد افزایش)

کمردرد (۲۳ درصد افزایش)

اختلال افسردگی (۲۳ درصد افزایش)

اختلال مرتبط با مصرف مواد مخدر (۲.۶ درصد افزایش)

اختلال اضطراب (۱۰ درصد افزایش)

دیابت (۷۳ درصد افزایش)، گردن‌درد (۳۰ درصد افزایش)

اختلالات نوزادی (۲۳ درصد افزایش)

سایر اختلالات اسکلتی-عضلانی (۳۴ درصد کاهش)

افت شنوایی مرتبط با افزایش سن (۳۲ درصد افزایش)

نابینایی و اختلالات بینایی (۲۶ درصد افزایش)

فتحی آشتیانی گفت: همانطور که این رتبه‌بندی نشان می‌دهد افسردگی و اضطراب در رتبه‌های بالا قرار دارند و افزایش داشته‌اند. ضمن آنکه در این رتبه‌بندی فقط اختلالات اسکلتی-عضلانی کاهش داشت.

بنابر آمار‌های سازمان بهداشت جهانی، افراد مبتلا به افسردگی و اضطراب در دنیا در سال ۱۹۹۰ حدود ۴۱۶ میلیون نفر بودند، اما در سال ۲۰۱۳ به ۶۱۵ میلیون نفر رسیدند. یعنی تعداد آن‌ها طی ۲۳ سال ۱۹۹ میلیون افزایش یافت.

جایگاه سلامت روان در اسناد بالادستی ایران

فتحی آشتیانی در ادامه هم درباره جایگاه موضوع سلامت روان در اسناد بالادستی توضیحاتی ارائه کرد. او گفت: «سال گذشته دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی، ۱۰ موضوع در اولویت سلامت کشور را اعلام کرد. در این میان مواردی است که به حوزه سلامت روان مربوط است.»

او گفت: در بند یک آمده که بیماری‌های غیرواگیر و عوامل خطر آن‌ها از جمله بیماری‌های اعصاب و روان که علل متعدد داشته و به صورت مزمن فرد و خانواده را گرفتار می‌کند و هزینه بالایی برای اقتصاد کشور ایجاد می‌کند که بخشی از آن مرتبط با کاهش کارآیی نیروی انسانی است.»

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور ادامه داد: «در بند پنجم هم آمده که اختلالات روانی از شایع‌ترین علل ایجاد ناتوانی و بیماری در دنیا و در کشور ما بوده و آسیب‌های اجتماعی از علل زمینه‌ساز اختلالات روانی است. اعتیاد و طلاق از جمله مهمترین آسیب‌های اجتماعی است.»

او گفت در بند هفتم هم به رویکرد اجتماعی به سلامت پرداخته شد. در این بند آمده که ارائه خدمات سلامت حدود ۲۵ درصد تاثیرگذار است. نگاه جامع به سلامت نیازمند سازوکار‌هایی برای حضور و مشارکت ذی‌نقشان از بخش‌های جامعه است. توجه به تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت از مهمترین اقدامات در این زمینه است.»