ایران و اسرائیل؛ درگیری نیمه مستقیم

رضا غبیشاوی

درباره حمله عصر دوشنبه ارتش اسرائیل به ساختمان کنسولگری ایران در پایتخت سوریه می توان به نکات زیر اشاره کرد:

اول – حمله از سه بعد دارای اهمیت و بی سابقه است. از نظر محل حمله، تعداد و موقعیت افراد مورد هدف قرار گرفته ، هر سه مورد، بی سابقه و رکورد به شمار می آید.

نخست محل حمله. برای اولین بار اسرائیل به یک مرکز دیپلماتیک و ساختمان سفارت ایران حمله نظامی کرد. این در حالی است که مراکز دیپلماتیک، در هر حال ، از مصونیت کامل برخوردارند اما در این حمله این خط قرمز، نادیده گرفته شد.
بعید نیست در مراحل بعدی ، به ساختمان اصلی سفارت ایران نیز حمله شود.

ثانیا افرادی که مورد هدف قرار گرفتند در ردیف عالی ترین فرماندهان نظامی ایران در سلسله مراتب نظامی بودند که تاکنون در حمله مستقیم اسرائیل در سوریه مورد هدف قرار می گیرند.  گرچه دی ماه گذشته هم معاون اطلاعات عملیات نیروی قدس سپاه ( سردار صادق امیدزاده) در سوریه مورد حمله قرار گرفت. همچنین می توان به حادثه تروریستی علیه سفیر ایران در سویه در سال 62 اشاره کرد. در این حادثه، حجت الاسلام “سید علی‌اکبر محتشمی‌پور” سفیر وقت ایران به هنگام باز کردن کتاب بمب گذاری شده با انفجار روبه رو می شود و از ناحیه چشم و دو دست به شدت آسیب می بیند اما این حادثه به شکل بمب گذاری تروریستی انجام شد و نه حمله نظامی هوایی .

ثالثا برای اولین بار 7 نیروی عالی رتبه سپاه باهم مورد هدف قرارگرفتند که براساس اطلاعات فعلی، سه نفر از آنها در رده فرماندهان عالی نیروی قدس سپاه و بقیه نیز قطعا از نیروهای ارشد هستند. این در حالی است که قبل از این فرماندهان ارشد به صورت انفرادی مورد حمله بودند.

علاوه براین شاهد کوتاه شدن فاصله حملات علیه فرماندهان نظامی ایرانی در سوریه هستیم. حمله قبلی اسرائیل علیه سردار امید زاده (معاون اطلاعات عملیات سپاه) در سوریه، در 30 دی سال گذشته ( 4 ماه قبل) رخ داد. در روز نخست همان ماه ( اول دی 1402) هم سردار سیدرضی موسوی از فرماندهان ارشد سپاه در حمله اسرائیل به زینبیه در جنوب دمشق به شهادت رسید.

ضمن اینکه سوریه به عنوان یک کشور، جبهه بی دفاع در برابر حملات اسرائیلی هاست. ارتش اسرائیل با استفاده از شرایط ضعف سیاسی – نظامی سوریه، به نقاط مختلف این کشور حمله می کند. اسرائیل از این شرایط برای ضربه زدن به نیروهای ایرانی در سوریه بهره می برد.

مقامات اسرائیلی معتقدند در یک جنگ باز غیرمستقیم با ایران به سر می برند. جنگی که از رویارویی با نیروهای حماس در غزه تا حوثی ها در یمن، حزب الله در لبنان، گروه های مقاومت اسلامی در عراق و گروه های همسو در سوریه ادامه دارد.

ایران و اسرائیل در حال حاضر در درگیری نیمه مستقیم به سر می برند. اسرائیل پایگاه ها و نیروهای ایرانی و نزدیک به ایران را در سوریه و لبنان مورد هدف قرار می دهد. ایران هم به “پایگاه های مرتبط با اسرائیل”‌ در کردستان عراق حمله می کند.  گروه های مقاومت درعراق علیه پایگاه های نظامی امریکا در سوریه و عراق و علیه اسرائیل حملات پهپادی و موشکی انجام می دهند. اخرین مورد آن نیز اصابت یک پهپاد شلیک شده از عراق به پایگاه نظامی دریایی اسرائیل در بندر  ایلات بود. انصارالله یمن (حوثی ها) نیز به سمت اسرائیل حملات پهپادی دارند.
این درگیری غیرمستقیم ادامه خواهد یافت.

دوم – این حمله، رویارویی نظامی ایران و اسرائیل را یک گام مهم و سرنوشت ساز ارتقا داد و وارد سطح جدید و تعیین کننده ای کرد. دو طرف به جنگ نظامی همه جانبه نزدیک تر شدند گرچه دو طرف خواهان این نیستند و به سود آنها نیست.

مقامات فعلی دولت اسرائیل، از تبدیل جنگ اسرائیل – حماس (جنگ غزه) به جنگ  یا نزاع خشونت بار اسرائیل – ایران، حمایت می کنند و این به سود آنهاست. برای منحرف کردن نگاه های جهانی از جنگ اسرائیل در غزه و اقدامات ضدحقوق بشری و ضدانسانی اسرائیل در غزه ، بهترین سوژه رویارویی نظامی ایران و اسرائیل است.
در جنگ غزه، اسرائیل از نگاه جهانی و بین المللی، محکوم افکار عمومی و دولت هاست. برای فرار از این وضعیت، رویارویی و درگیری پراکنده با ایران، قابلیت خوبی دارد. برخی کشورهای منطقه نیز از این رویارویی به امید تضعیف دو طرف، حمایت می کنند.

سوم – آیا ایران پاسخ خواهد داد؟ بله اما نه به فوریت به مانند آنچه بعد از هدف قرار گرفتن سردار سلیمانی در عراق از سوی امریکا رخ داد.

آیا ایران مستقیم سفارتخانه ها و کنسولگری های اسرائیل در جهان را هدف قرار می دهد ؟ خیر. چون این اقدام در دسترس نیست و آسیب های آن بیش از منافع آن است.
پاسخ در قالب افزایش کمی و کیفی حملات موشکی و پهپادی “مقاومت اسلامی”  در عراق، حزب الله لبنان و انصارالله حوثی های یمن به سمت اسرائیل خواهد بود.

نکته اساسی: چون در ایران، دولت با اختیار بر سر کار است در نتیجه هر گونه واکنشی با دولت، هماهنگ می شود و همه ابعاد داخلی و خارجی و تاثیرات و تبعات سنجیده می شود تا واکنش احتمالی، منجر به آسیب به طرف خودی نشود.

  آیا این حمله و شهادت 7 عضو ارشد سپاه از جمله چند فرمانده عالی رتبه باعث می شود ایران از سیاست ها و برنامه های فعلی خود در  برابر اسرائیل به ویژه در سوریه و لبنان عقب نشینی کند ؟ پاسخ خیر است. این حادثه تنها اصرار و پافشاری طرف ایرانی را برای اجرای برنامه های ضداسرائیلی خود در منطقه افزایش خواهد داد و آنها را مصمم تر خواهد کرد.
منبع:عصرایران