برنامه «بهزیستی» برای خانواده‌های متقاضی فرزندخوانده

خلیج فارس: فاطمه ارزانیان در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به ابلاغ شیوه‌نامه آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست اظهار کرد: با این شیوه‌نامه، موسسات و مراکز نگهداری از کودکان به جای اقامتگاه دائمی به معبری برای واگذاری کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست به «خانواده‌های متقاضی میزبانی این کودکان» تبدیل خواهند شد.

وی با اشاره به الحاق ماده ۱۳ به آئین‌نامه مذکور در این اصلاحیه گفت: به موجب این اصلاحیه کودکان و نوجوانانی که بر اساس حکم مرجع قضایی اعم از دادسرا یا دادگاه جهت نگهداری به بهزیستی سپرده شده‌­اند، برای مراقبت موقت به خانواده‌های داوطلب سپرده می‌شوند. در این راستا از ظرفیت مؤسسات مراقبت خانواده محور – که نوعی مؤسسه خیریه با رویکرد جدید هستند – هم جهت شناسایی خانواده داوطلب و نظارت بر وضعیت طفل و نوجوان در آغوش گرم خانواده بهره‌­گیری می‌­شود.

معاون امور اجتماعی بهزیستی استان تهران با اشاره به تغییر الگوی نگهداری از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرستی که در سازمان بهزیستی نگهداری می‌شوند، یادآور شد: براساس این اصلاحیه موسسات جدیدی شکل خواهند گرفت که الگوی مراقبت آن‌ها از کودکان به روش خانواده محور است و جایگزین زندگی گروهی موجود خواهد شد. در گذشته نظارت بر نحوۀ نگهداری در مراکز و مؤسسات بر عهدۀ سازمان بهزیستی و مراجع قضایی بود اما به موجب اصلاح این آئین‌نامه و با توجه به دغدغه‌ه­ایی که در مورد کیفیت نگهداری این کودکان وجود دارد، علاوه بر سازمان بهزیستی و مراجع قضایی، مرجع ملی حقوق کودک نیز بر فرآیند مراقبت از اطفال نظارت می‌کند و همین موضوع شرایط بهتری برای کودکانی که در اختیار خانواده‌ها هستند فراهم خواهد کرد همچنین خانواده­‌های شایسته امکان نگهداری و میزبانی کودکان بی­‌سرپرست و بدسرپرست را با طی کردن فرآیندی کوتاه‌تر از فرزندخواندگی خواهند داشت.

ارزانیان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه به خانواده‌های متقاضی فرزندخواندگی که چه به صورت دائم و چه به صورت موقت متقاضی نگهداری از فرزندان بی‌سرپرست و بدسرپرست هستند، آموزش‌هایی ارائه خواهد شد، تصریح کرد: با الحاق ماده ۱۳ به آئین‌نامه اجرایی قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست، سازمان بهزیستی اقدام به آموزش خانواده‌های میزبان، کودکان، تیم مراقبتی و موسسات خانواده محور کرده است.

به گفته وی، ادارات بهزیستی استان‌ها، موسسات خانواده‌محور دارای مجوز از سازمان، مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی ارائه‌دهنده خدمات فرزندخواندگی و سایر مراکزی که مجوز برگزاری دوره آموزشی را دارند و از دفتر تخصصی بهزیستی کشور مجوز آموزش دوره‌های خاص را دریافت می‌کنند، از برگزارکنندگان این دوره‌ها هستند.

معاون امور اجتماعی بهزیستی استان تهران با بیان اینکه هزینه‌های شرکت در اجرای دوره‌های آموزشی برای خانواده‌های میزبان رایگان است، تاکید کرد: مدرسان این دوره‌ها دارای تجربه کار با اطفال و نوجوانان در حوزه کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست و فرزند خواندگی، آشنا با دستورالعمل‌ها و ساختار سازمان بهزیستی و دارای مجوز تدریس از حوزه نظارتی استان هستند.

وی درخصوص شرایط برگزاری دوره‌های آموزشی و صدور گواهینامه توضیح داد:‌ مراکز برگزارکننده دوره‌های آموزشی موظفند ضمن تهیه بانک اطلاعاتی از گواهینامه‌های آموزشی صادر شده برای تیم اجرایی موسسه و خانواده‌های میزبان و ارائه آن به سازمان بهزیستی، بلافاصله پس از اتمام هر دوره به شرکت‌کنندگانی که در آزمون آن دوره موفق شده‌اند، گواهینامه آموزشی را بر اساس الگوی پیوست ارائه دهند. امضای اصل گواهینامه‌های دوره‌های برگزار شده توسط بخش دولتی با امضای رئیس بهزیستی شهرستان و معاون اجتماعی استان و گواهینامه دوره برگزار شده توسط بخش غیردولتی با امضای معاون اجتماعی استان و مسئول مرکز برگزارکننده دوره‌های آموزشی صورت می‌گیرد.

معاون امور اجتماعی بهزیستی استان تهران افزود: گواهینامه باید در پرونده خانواده میزبان ثبت شود و تا زمان عدم ثبت گذراندن موفق این دوره، اعطای میزبانی فرزندان به خانواده غیرقانونی است.

ارزانیان گفت: این آموزش‌ها شامل آموزش‌های روانشناسی، حقوقی و بهداشت، سلامتی و ایمنی، مراحل رشد کودک و نوجوان، آشنایی با اختلالات شایع رفتاری و عاطفی کودک و نوجوان و چگونگی مواجهه با آن، آشنایی با مسائل مربوط به بلوغ (خانواده میزبان نوجوان)، مهارت‌های ارتباطی با کودک و نوجوان، آموزش‌های حقوق کودک و قوانین و مقررات مربوط به مراقبت از کودک و نوجوان، بهداشت و ایمنی کودک و نوجوان، آشنایی با علائم بیماری‌های عفونی شایع رده‌های سنی کودک و نوجوان، کمک‌های اولیه و فوریت‌های پزشکی در رابطه با حوادث و بیماری‌های کودک و نوجوان، روش‌ها و مهارت‌های مراقبت جسمی، روانی و اجتماعی از کودک و نوجوان در سنین مختلف است.

وی در پایان اظهارکرد: خودمراقبتی جسمی و روانی، آشنایی با حقوق فردی و تکالیف شرعی در خانواده میزبان متناسب با سن و جنسیت و مهارت‌های ارتباطی نیز از آموزش‌های ویژه کودک است.