جلسه مقامات شوروی و آمریکا درباره آینده شاه

خلیج فارس: در آبان سال ۱۳۵۸ وقتی اسناد سفارت سابق آمریکا در ایران در دست دانشجویان خط امام افتاد اسرار بسیاری از میزان نفوذ آمریکا در ایران و فعالیت های آنها به دست آمد. بعد ها بسیاری از این اسناد در قالب کتاب‌ها و جزواتی منتشر شد و در دسترس همگان قرار گفت. در این مجال به روایت یک جلسه برگزار شده بین دو مقام سفارت شوروی و آمریکا تاریخ ۸ اردیبهشت سال ۱۳۵۵ می پردازیم.

جلسه بین مقامات شوروی و آمریکا در تهران

شرکت کنندگان‌: گواننادی کازانکین دبیر دوم سفارت شوروی در تهران و  جان دی استمپل مقام سیاسی سفارت آمریکا در تهران

موضوع: تبادل نظر پیرامون موضوعات سیاسی

نقل قول از جان دی سمپل: ‌« کازانکین که در خارج از سفارت آمریکا منتظر من بود اظهار داشت اشتباها کلید ماشین را در داخل ماشین گذاشته و درِ آن را قفل کرده است و نمی‌تواند آن را باز کند. او از من خواست که به جای اینکه به سفارت شوروی تلفن بزند تا کلید اضافی را بیاورند از مکانیک سفارت آمریکا بخواهیم تا درِ ماشین را باز کند.

کازانکین و من به رستوران تیفانی رفتیم. بعدا مکانیک درِ ماشین را باز کرده بود و آنرا به پارکینگ سفارت آورده بود و کلید را برایمان در آنجا گذاشته بود. در حالی که کازانکین سوار ماشین ما میشد به او گفتم که «حتما ماشین مورد بازرسی دقیق قرار خواهد گرفت» او با خنده گفت «حتما»

کازانکین در طول نهار بسیار عصبی و دچار حواس پرتی شده بود بعداً پیشنهاد کرد که پس از صرف ناهار به استیک هاوس تهران رفته یک فنجان قهوه صرف کنیم از آنجایی که من صورتحساب ناهار را پرداخته بودم فکر کنم او هم می خواست رسیدی بدست آورد تا عذری موجه برای بیرون ماندنش از ماشین داشته باشد.

کازانکین در حین صرف ناهار این سوال را مطرح کرد که « اگر محمدرضا پهلوی از ایران برود در ایران چه اتفاقی خواهد افتاد؟»

من جواب دادم :« اطمینان زیادی وجود ندارد که پس از ترک محمدرضا پهلوی چه اتفاقی در ایران رخ دهد. و این بسته به شرایط است. در صورتی که سوظنی وجود نداشته باشد فرح و شورای سلطنت زمام امور را در دست می گیرند. آمریکا نیز جانشین مشروع تاج و تخت را مورد حمایت قرار خواهد داد.

کازانکین حرفم را قطع کرد و گفت:« آیا شما در حال حاضر خودتان را برای گام بعدی آماده نکرده آید؟»

جواب دادم« البته که نه، ما آمریکاییها خیلی عمل گرا هستیم و این کار کمونیست ها هست که برنامه های دراز مدت تدوین کنند.»

کازانکین پرسید«‌آیا به نظر شما فرح قدرت کافی برای کنترل امور دارد؟»

من گفتم« فرح بسیار مستعد است و اخیرا نیز بسیار در انظار عمومی ظاهر می شود ولی نقش نهایی او بسته به شرایط است.»

در جواب سوال من در مورد نظر شوروی درباره آینده ایران، کازانکین گفت :« شوروی می خواهد مردم خودشان فرم حکومتی دل‌خواه خودشان را انتخاب کنند» من هم گفتم« حتما با کمک کوبایی ها» کازانکین گفت؛« نه ما مطمئن هستیم که اراده مردم در اتفاقات نقش تعیین کننده دارد.»

*عصرایران