خودکشی در سایه بخشنامه‌ها

الیاس احمدحسینی

آن‌چه امروز در بندر گناوه جریان دارد، دیگر فقط یک بحران اقتصادی یا رکود محلی نیست؛ با خودکشی‌های پیاپی جوانان، این بندر به نشانه‌ای هولناک از شکست سیاست‌گذاری در ایران بدل شده است. جایی که بی‌توجهی مزمن به زیست‌بوم معیشتی، امروز جان انسان‌ها را می‌گیرد و هنوز صدایی رسا برای توقف این روند شنیده نمی‌شود.

گناوه با ۸۰ هزار نفر جمعیت، سال‌ها بر پایه لنج‌داری، تجارت ته‌لنجی و شبکه‌ای از حمل‌ونقل محلی، بدون تکیه بر بودجه‌های دولتی یا حمایت‌های رسمی، مسیر بومی توسعه را پیمود. اما در دو سال گذشته، تصمیماتی ناهمخوان با واقعیت میدانی، این بافت اقتصادی را در هم شکست. توقف سفرهای لنج‌ها، برخوردهای تند با خودروهای باری موسوم به «شوتی»، مسدودسازی مسیرهای فرعی با تیراندازی، خندق‌کشی و اعمال محدودیت‌های گمرکی، عملاً معیشت هزاران خانوار را نابود کرده است.

نتیجه، همان چیزی است که در آمارهای رسمی کمتر دیده می‌شود: ۱۲ مورد خودکشی در یک سال گذشته، آن‌ هم در شهری کوچک. تازه‌ترین قربانیان، دو جوانی بودند که با تمام شدن امید، راهی جز مرگ نیافتند. این آمار، زنگ خطر است؛ برای تصمیم‌گیرانی که پشت درهای بسته، درباره مناطقی حکم صادر می‌کنند که هیچ شناختی از آنها ندارند.

در این فضا، جای هیچ مماشاتی نیست. خندق‌هایی که با بیل مکانیکی در مسیر زندگی مردم حفر شد، به‌خوبی نماد خندقی بزرگ‌تر است: خندق بی‌اعتمادی، میان مردم و دولتی که باید حامی آنان باشد. این سیاست‌های کور، نه‌تنها موجب بحران اقتصادی شده‌اند، بلکه بحران اجتماعی و روانی را به مرحله‌ای رسانده‌اند که امروز با خودکشی سنجیده می‌شود.

اگر اراده‌ای برای اصلاح باقی‌ست، باید همین حالا وارد عمل شد: بازنگری فوری در سیاست‌های ته‌لنجی، پایان دادن به سرکوب معیشت، و گشودن مسیر گفت‌وگوی واقعی با نمایندگان مردم محلی. گناوه امروز، پیام روشنی دارد: نادیده گرفتن زیست‌بوم محلی و بی‌تفاوتی به صدای مردم، فقط به خاموشی بازار نمی‌انجامد، که به خاموشی جان انسان‌ها ختم می‌شود.

سکوت در برابر این وضعیت، همراهی با فاجعه است.