رئیس یا مجری؛ مهدی تاج هیچ‌کاره است

خلیج فارس: جایگاه امیر قلعه‌نویی، روی نیمکت سرمربیگری تیم ملی ایران، متزلزل شده است. او با وجود وعده ارائه فوتبال تهاجمی و چشم‌نواز، نتوانسته رضایت علاقمندان به تیم ملی را فراهم کند و در آستانه برگزاری جام جهانی 2026، با اماواگرهای فراوانی روبرو شده است. تیم قلعه‌نویی از ارائه بازی تماشاگرپسند و یا حتی از ارائه نمایشی منسجم ناتوان نشان داده و از ابتدا تا همین الان، روندی سینوسی در کسب نتایج داشته است. این موضوع، درشرایطی که 4 فیفادی دیگر تا زمان برگزاری جام جهانی باقی‌مانده، باعث شکل‌گیری پرسشی شده مبنی بر اینکه «قلعه‌نویی از تیم ملی برکنار می‌شود یا خیر؟»

همه نگاه‌ها متوجه مهدی تاج است

پاسخ به پرسش کلیدی مطروحه را باید مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال ایران، بدهد. او این روزها مسئول اصلی فدراسیون به شمار می‌رود و در بزنگاه مهمی گیر آمده است. اگر قرار باشد فضای تیم ملی را عوض کند، باید خیلی سریع تصمیمش را اعلام کند تا مربی جدید، فرصت شناخت کافی از ترکیب و بازیکنان تیم ملی را داشته باشد. اگر هم نه، بهتر است به صراحت اعلام کند از شرایط و سبک‌وسیاق کنونی تیم ملی راضی است و عواقب اتفاقات احتمالی در جام جهانی را پذیرا است.

البته از آنجا که مهدی تاج، پیش از این هم به بهانه اصلاح امور، در آستانه برگزاری جام جهانی، سرمربی تیم ملی را برداشته، این گمانه‌زنی را قوت بخشیده که شاید دوباره چنین کند. با این حال، برای بررسی بیشتر این موضوع، باید جایگاه مهدی تاج، به عنوان رئیس فدراسیون فوتبال ایران، بیشتر مورد بررسی قرار بگیرد. به عبارت ساده‌تر، باید پرسش این پاسخ داده شود که مهدی تاج قدرت و اختیاری برای اعمال تغییرات روی نیمکت تیم ملی دارد؟

تاج کاره‌ای نیست!

برای نتیجه‌گیری در این مقطع، شاید زود باشد؛ ولی نشانه‌هایی در عصر مدیریت مهدی تاج وجود دارد که نشان می‌دهد اختیار تغییرات روی نیمکت تیم ملی را ندارد! این مورد فقط مربوط به این روزها نمی‌شود؛ بلکه چندین سال است او برای عدم بهم‌خوردن ارتباطاتش با نهادهای بالاتر، از جمله وزارت ورزش، سعی کرده بیشتر نقش مجری را ایفا کند تا رئیس. اوج کاری که مهدی تاج قصد انجام دادنش را داشت، جانشین کردن یک مربی بزرگ به جای کارلوس کی‌روش، در عصر اول جدایی این مربی پرتغالی از تیم ملی بود.

تاج پس از مدت‌ها جستجو به مارک ویلموتس بلژیکی رسید. اگرچه مهدی تاج خودش را همه‌کاره جا زد و از «مربی نجیبش» رونمایی کرد؛ اما بعدتر که فاجعه آن قرارداد جنجالی هویدا گشت، مشخص شد از فهرست مدنظر وزارت ورزش، برای انتخاب سرمربی جدید پیروی کرده است. او بر اساس فهرست پیشنهادی وزیر وقت ورزش، به دنبال یافتن جانشین کارلوس کی‌روش رفت که نهایتا با یکی از همان‌ها که مارک ویلموتس بود، به توافق رسید.

تاج پیشنهاد استراحت کردن را هم پذیرفت

ماجرای ویلموتس بخشی از داستان مهدی تاج در مدیریت فوتبال ایران است؛ چراکه بعد از رو شدن آن قرارداد جنجالی، به یکباره با مطرح کردن بیماری قلبی‌اش، تصمیم گرفت به توصیه دوستانی که به او گفته‌ بودند «بهتر است از فدراسیون برود و استراحت کند» گوش کند. این‌جا، تاج از فدراسیون به طور موقت جدا شد تا رفیق سابقش به عنوان سرپرست زمام امور را به دست بگیرد. جالب آنکه انتخاب دراگان اسکوچیچ برای جانشینی مارک ویلموتس هم بدون حرف‌وحدیث نبود و شایعه شد از نهاد بالاتر، یعنی وزارت ورزش، توصیه به جذب و همکاری با او شده است.

ماموریت اسکوچیچ در رساندن ایران به جام جهانی که تمام شد، تاج دوباره با توصیه همان‌هایی که سفارش به استراحت، کرده بودند، برگشت تا در کش‌‌وقوسی عجیب، دوباره رئیس فدراسیون فوتبال ایران شود. آن‌هم بدون آنکه به بیماری قلبی‌اش اشاره کند و یا بابت قرارداد با مارک ویلموتس مورد مواخذه قرار بگیرد.

تاج دوباره سفارش را قبول کرد

عجیب‌تر از بازگشت مهدی تاج به فدراسیون فوتبال، توصیه‌پذیری‌اش برای قطع همکاری با دراگان اسکوچیچ با آن کارنامه موفق بود. تاج و رفقا به این نتیجه رسیدند که دراگان نمی‌تواند در جام جهانیِ سیاسی 2022 قطر، مانع از آبروریزی مقابل رقبای سیاسی شود؛ پس او، دوباره به توصیه گوش کرد، دراگان را برداشت و کارلوس کی‌روش را دوباره روی نیمکت نشاند. این معادله هم به غیر از یک فاجعه اثر دیگری نداشت؛ ایران بدترین نتایج در تاریخ ادوار جام جهانی را با کی‌روش گرفت و مقابل انگلیس تحقیر شد.

نیمکت را «ایرانیزه» کن

پس از رفت‌وبرگشت بی‌حاصل کی‌روش، مهدی تاج، در قامت مجری توانمند، این بار به توصیه جدید گوش داد و به جای چرخش به سمت مربیان با دانش خارجی، تصمیم گرفت نیمکت تیم ملی را به دست مربیان ایرانی بسپارد. اگرچه آن روزها بسیاری اعتقاد داشتند، در بین ایرانی‌ها این جایگاه فقط شایسته یکی 2 نفر است ولی در اقدامی بی‌سابقه، فهرست جنجالی گزینه‌های ایرانی مهدی تاج منتشر و مشخص شد که همان گزینه‌های اصلی، در فهرست نیستند. دلیل؟ فعالیت در فضای مجازی در روزهایی که التهابات اجتماعی پررنگ بود. چنین شد که تاج، نیمکت تیم ملی را به دستان امیر قلعه‌نویی سپرد.

تاج توانایی تغییر قلعه‌نویی را دارد؟

با مواردی که در بالا رفت، پاسخ به این پرسش «خیر» است. تاج در دوران مدیریتش، بیش از آنکه رئیس باشد، برای انتخاب نفر اول نیمکت اول تیم ملی ایران، مجری بوده. به این ترتیب، در این مقطع حساس هم بعید است اختیاری داشته باشد. حالا هم احتمالا نهادهای بالاتر، باید نظر نهایی را اعلام کنند تا مهدی تاج بتواند تصمیم بگیرد؛ اینکه باید از قلعه‌نویی عبور کرده و به سمت مربیگری دیگری برود، یا اینکه مورد حمایتش قرار دهد. واضح است در چنین شرایطی، برای تاج و صندلی ریاستش، اتفاقی نخواهد افتاد. او همچنان رابطه حسنه‌اش با سایر ارگان‌ها را حفظ کرده است.