سرمایه یک‌ساله کشاورزان جنوب بوشهر یخ زد

مهدی عبدی

ساعت هنوز پنج صبح نشده بود که تگرگ، آرامش مزارع بردخون را در هم شکست؛ تگرگی که فقط زمین را سفیدپوش نکرد، بلکه امید کشاورزانی را یخ زد که ماه‌ها با قرض و بدهی، چشم‌انتظار همین روزهای برداشت بودند.

بردخون، قطب تولید گوجه‌فرنگی خارج از فصل کشور، این بار نه زیر گرمای همیشگی جنوب، بلکه زیر یخ تگرگی ایستاد که سرمایه یک‌ساله کشاورزان را در چند دقیقه در هم کوبید.

بارش تگرگ سحرگاه ۲۶ آذرماه، فراتر از یک حادثه جوی بود؛ ضربه‌ای مستقیم به شاهرگ تولید کشاورزی منطقه. مزارعی که قرار بود در زمستان تأمین‌کننده بازار باشند، حالا پر شده‌اند از بوته‌های شکسته و محصولاتی ترک‌خورده؛ گوجه‌هایی که به گفته کشاورزان، طی دو تا سه روز آینده سیاه می‌شوند و به‌طور کامل از بین می‌روند. تگرگی که از حوالی ساعت پنج صبح بارید، تا نزدیک ظهر روی زمین باقی مانده بود؛ نشانه‌ای روشن از شدت خسارتی که هنوز آثارش در چهره کشاورزان پیداست.

تولید با قرض، خسارت در چند دقیقه

کشاورزان بردخون روایت مشترکی دارند؛ روایتی از تولیدی که از ابتدا تا انتها با وام و بدهی جلو رفته و حالا با خسارتی روبه‌رو شده که اگر حمایت فوری به‌دنبالش نیاید، به معنای خروج اجباری از چرخه تولید است.

یکی از گوجه‌کاران منطقه می‌گوید صفر تا صد این کشاورزی با قرض بوده است. به گفته او، هزینه هر هکتار کشت گوجه‌فرنگی بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان است و در بهترین شرایط، قیمت گوجه خارج از فصل نهایتاً به کیلویی ۱۵ هزار تومان می‌رسد. او تأکید می‌کند: کشاورزی که با این سطح هزینه و بدهی، دچار خسارت کامل شود و حمایتی دریافت نکند، دیگر توان بازگشت به تولید در سال آینده را نخواهد داشت و تعجیل در برآورد و پرداخت خسارت، تنها راه نجات این بخش است.

کشاورز دیگری، کنار مزرعه‌ای که بوته‌هایش خم شده‌اند، زمان وقوع حادثه را این‌گونه توصیف می‌کند: تگرگ از ساعت پنج صبح شروع شد؛ آن‌قدر شدید که تا ساعت ده‌ونیم صبح هم آب نشده بود. شاخه‌ها شکسته و گوجه‌ها ترک خورده‌اند.به گفته او، این محصول دیگر قابل برداشت نیست و طی چند روز آینده به‌طور کامل از بین می‌رود.

بیمه‌ای که مرهم زخم نیست

با وجود توصیه به بیمه محصولات کشاورزی، کشاورزان معتقدند این ابزار، پاسخگوی واقعیت خسارت نیست.

یکی از کشاورزان توضیح می‌دهد که سه روز پیش از حادثه، پیشنهاد بیمه‌کردن زمین‌ها داده شده است؛ در حالی که بیمه برای هر هکتار حدود ۷ میلیون تومان دریافت می‌کند و نهایت پرداخت خسارت آن به حدود ۱۴ میلیون تومان می‌رسد. به گفته او، این ارقام در برابر هزینه‌های چندصد میلیونی هر هکتار، عملاً ناچیز است و نمی‌تواند جبران‌کننده ضرر واقعی کشاورزان باشد.

سید محمد حسینی‌زاده، عضو شورای اسلامی بردخون و نماینده دیر در شورای استان بوشهر، با اشاره به خسارت‌های سنگین بارندگی و تگرگ اخیر، اعلام رسمی وضعیت بحرانی از سوی دولت به‌ویژه جهاد کشاورزی را راهکار اصلی تسریع در جبران خسارت کشاورزان دانست.

وی گفت: با اعلام وضعیت بحرانی، امکان اجرای سریع حمایت‌هایی نظیر کمک‌های بلاعوض، تسهیلات کم‌بهره، استمهال وام‌ها و بسته‌های اضطراری فراهم می‌شود.به گفته او، حدود ۵۰۰ هکتار از مزارع گوجه‌فرنگی بردخون با خسارتی بین ۶۰ تا ۱۰۰ درصد مواجه شده‌اند و کشاورزانی که تمام سرمایه خود را از دست داده‌اند، نیازمند حمایت فوری دولت هستند. حسینی‌زاده تأکید کرد: بازدیدهای میدانی و گزارش‌های مستند می‌تواند روند تصمیم‌گیری را تسریع کند و با توجه به پیش‌بینی ردیف‌های جبرانی در بودجه سنواتی، این حمایت‌ها بدون تشریفات طولانی قابل اجراست.

خسارت ۶۰ تا ۱۰۰ درصدی در قطب تولید

در همین ارتباط، امیرحسن ابراهیمی مدیر جهاد کشاورزی شهرستان دیر گفت: انتظار برداشت حدود ۶۰ تن در هر هکتار از این مزارع وجود داشت و برآورد تولید در بخش بردخون مجموعاً به ۱۴۰ هزار تن می‌رسید، اما شدت خسارت ناشی از تگرگ بین ۶۰ تا ۱۰۰ درصد برآورد شده است.

وعده پیگیری

حجت‌الاسلام موسی احمدی نماینده شهرستان‌های دیّر، کنگان، جم و عسلویه در مجلس شورای اسلامی که شخصا از مزارع خسارت دیده بازدید کرد، گفت: با پیگیری‌هایی که صورت گرفته، نماینده وزارت جهاد کشاورزی به منطقه اعزام شد و در جریان بازدید میدانی مشترک، روند بررسی و مستندسازی خسارت‌های واردشده به اراضی کشاورزی انجام شد.

وی با اشاره به گستردگی آسیب‌های ناشی از بارندگی‌های اخیر افزود: بر اساس برآوردهای اولیه، بخش قابل توجهی از اراضی کشاورزی این مناطق دچار خسارت شده و نزدیک به ۵۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی آسیب دیده‌اند.

نماینده مردم جنوب استان بوشهر در مجلس شورای اسلامی با تأکید بر ضرورت حمایت جدی از کشاورزان تصریح کرد: پیگیری جبران خسارت کشاورزان از طریق وزارت جهاد کشاورزی، کمیته بحران و استفاده از ظرفیت‌های حمایتی موجود در دستور کار قرار دارد و تلاش می‌شود بخشی از خسارت کشاورزان جبران شود.نماینده وزارت جهاد کشاورزی نیز اعلام کرده است گزارش‌های خسارت در حال جمع‌بندی بوده و این موضوع با قید فوریت در سطح وزارتخانه پیگیری می‌شود.

زمان، دشمن اصلی کشاورزان

آنچه امروز در بردخون جریان دارد، فقط یک حادثه مقطعی نیست؛ سخن از ۵۰۰ هکتار زمین خسارت‌دیده، سرمایه‌های از بین‌رفته و معیشت صدها خانوار است.

کشاورزان می‌گویند زمان، بزرگ‌ترین دشمن آن‌هاست. اگر برآورد خسارت، پرداخت کمک‌ها و اجرای تصمیمات حمایتی به تعویق بیفتد، نتیجه چیزی جز خروج اجباری کشاورزان از تولید نخواهد بود.مطالبه کشاورزان بردخون اجرای فوری و بی‌وقفه بسته‌های حمایتی مؤثر شامل کمک‌های بلاعوض، تسهیلات کم‌بهره و استمهال وام‌های کشاورزی است، پیش از آنکه سرمای تگرگ و تأخیر در تصمیم‌گیری، بخشی از چرخه تولید را در یکی از مهم‌ترین قطب‌های کشاورزی کشور تعطیل کند.

منبع: فارس