شاید بعدها بفهمیم که دیشب، عجب شب مهمی بود

خلیج فارس: دیروز تحولات مرتبط با پرونده هسته‌ای ایران سرعتی غیرمنتظره گرفت؛ چنان که بسیاری از ناظران آن را به حرکت روی دور تند یا «۲x» تشبیه کردند. تیم دیپلماتیک دولت پزشکیان در نیویورک رایزنی‌های فشرده‌ای را آغاز کرده و همزمان نام عباس عراقچی نیز بارها در جلسات پشت‌پرده به چشم می‌خورد. فضای مذاکرات به قدری ملتهب بود که لارنس نورمن، خبرنگار وال‌استریت ژورنال، نوشت: «ما پیش از امروز بسیار به اسنپ‌بک نزدیک بودیم. حالا بعد از نشست E۳، سخنرانی ترامپ و مواضع رهبری، فاصله‌ای در حد چند میلی‌متر تا آن باقی مانده است.»

از تهران اما پیامی شفاف مخابره شد. رهبر انقلاب در سخنانی اعلام کردند که ایران به غنی‌سازی اورانیوم ادامه خواهد داد و هرگونه مذاکره مستقیم با آمریکا را «بن‌بست مطلق» توصیف کردند. این بخش از سخنان ایشان، تیتر یک بسیاری از روزنامه‌های پایتخت شد و به نوعی خط قرمز جمهوری اسلامی را یادآور شد.

ترامپ، همان ترامپ بود

دونالد ترامپ نیز در واشنگتن بر همان سیاست‌های ضدایرانی گذشته پای فشرد. او نه‌تنها هیچ تغییری در لحن و موضع خود نداد، بلکه با کنایه‌هایی تند تلاش کرد این پیام را منتقل کند که آمریکا بر فشارهای حداکثری خود خواهد افزود. سخنرانی او یادآور دوره‌هایی بود که تنش‌ها در آستانه انفجار قرار می‌گرفت و عملاً امکان هرگونه نرمش را از میان می‌برد.

با این حال، در میان این صداها، یک موضع متفاوت شنیده شد. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در اظهاراتی آشکار اعلام کرد: «آنچه درباره ایران در حال وقوع است، تنها از طریق مذاکره و به شیوه‌ای صلح‌آمیز قابل حل است.» این موضع‌گیری، اگرچه شاید وزن لازم برای تغییر مسیر تحولات را نداشته باشد، اما ولع ترکیه را به‌ عنوان علاقه‌مند به میانجی‌گری نشان می‌دهد.

پرسش‌های بی‌پاسخ در ذهن همه جولان می‌دهد

امروز بسیاری از تحلیلگران بر سر یک نکته توافق دارند: روند تحولات با شتابی تازه در جریان است. پرسش محوری این است که اگر فرض کنیم که ایران در مسیر اسنپ‌بک است، واکنش قدرت‌های جهانی چه خواهد بود؟ برخی از سناریوها از بازگشت به نقطه صفر و رویارویی تمام‌عیار سخن می‌گویند و عده‌ای دیگر معتقدند که طرفین، حتی در اوج تنش، همچنان به دنبال دریچه‌ای برای تنفس دیپلماتیک خواهند بود.

آنچه مسلم است، فضای منطقه و جهان در روزها و هفته‌های آینده تحت‌تأثیر مستقیم این تحولات قرار خواهد گرفت. سرعت تغییرات و تراکم رویدادها نشان می‌دهد که پرونده هسته‌ای ایران در مقطع حساسی قرار گرفته است؛ مقطعی که می‌تواند سرنوشت توافقات بین‌المللی، مناسبات منطقه‌ای و حتی بازارهای جهانی انرژی را تحت تأثیر خود قرار دهد.

روزهای آینده برای تهران، واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی روزهای تصمیم است؛ تصمیم‌هایی که هرکدام می‌تواند معادلات امنیتی و سیاسی خاورمیانه را برای سال‌ها تغییر دهد. بی‌تردید آنچه اکنون شاهدش هستیم، صرفاً آغاز فصل تازه‌ای از پرتنش‌ترین پرونده دیپلماتیک جهان است؛ فصلی که پایانش هنوز در هاله‌ای از ابهام فرو رفته است.

منبع: برترین ها