مورد عجیب آستان قدس و ورزشگاه مشهد؛ «اختیارش را داریم، اجازه بازی نمی‌دهیم!»

خلیج فارس: ورزشگاه امام رضا «ع» مشهد، همچنان یکی از ابهامات بزرگ در عرصه ورزشگاه‌داری در ایران است.

در شرایطی که بسیاری از باشگاه‌های ایرانی این روزها با نداشتن ورزشگاه مناسب دست‌وپنجه نرم می‌کنند و حتی خطر آبروریزی در آسیا وجود دارد، ورزشگاه مدرن امام رضا (ع) در مشهد، خاک می‌خورد. مسئولان این ورزشگاه اجازه برگزاری هیچ دیداری در این محل را نمی‌دهند. البته که تا الان یکی دو دیدار مهم در آن برگزار شده که با برگزار نشدن تفاوتی نداشت؛ یکی بدون حضور تماشاگران و دیگری با یک آبروریزی بین‌المللی. چندصباحی هم که مسئولان فدراسیون فوتبال و یکی-دو باشگاه مطرح ایرانی، خیز برداشته تا در این ورزشگاه بازی کنند، مانع‌تراشی شده و به بهانه‌های مختلف اجازه برگزاری بازی در این ورزشگاه از آن‌ها سلب شده است. با این حال، موضوع جدیدتری هم مطرح شده؛ اگر تا پیش از این، کسی به صراحت از اختیار و مالکیت این ورزشگاه حرف نمی‌زد ولی اخیرا، با صراحت بیشتری به این مورد پرداخته و اصل داستان شرح داده شده است. حال اینکه مورد قبول باشد یا خیر، موضوعی است که نیاز به تفکر دارد.

مالک اجازه بازی نمی‌دهد

ورزشگاه مشهد که عالی‌ترین مجوز کنفدراسیون فوتبال آسیا را هم گرفته در اختیار «آستان قدس رضوی» است. این نهاد از سال 84 بنای ساخت این ورزشگاه را در دستور کار قرار داد؛ ابتدا عنوان شد که با هزینه‌ای قریب به 40 میلیارد تومان ولی بعدها، نزدیک به 10 سال بعد که این ورزشگاه افتتاح شد، عنوان شد که قریب به 200 میلیارد تومان برای ساخت آن هزینه شده است. آن روزها شور و شعفی به راه افتاده بود که این ورزشگاه قرار است تبدیل به خانه تیم ملی ایران شود؛ اما دریغ از یک بازی با استانداردهای بین‌المللی برای تیم ملی! حتی همین روزها، به تیم ملی ایران هم مجوز برگزاری در این ورزشگاه داده نمی‌شود.

تازه اگر چنین مجوزی هم صادر شود باید رقمی نزدیک به 5 میلیارد تومان، به قیمت این روزها، بابت اجازه آن پرداخت شود. عجیب است که مشهدی‌ها سال‌ها است چنین امکانات مدرنی دارند ولی بلااستفاده گذاشته‌اند. البته که واضح است مصلحت‌های خاص خود را درنظر می‌گیرند که عمده‌ترین آن‌ها مربوط به حضور تماشاگران زن در ورزشگاه است. موضوعی که در مشهد شبیه به یک تابو است. در عین حال ولی یکی-دو روز گذشته، علی اصغر نخعی‌راد، نماینده مشهد در مجلس دوازدهم، هم آب پاکی را روی دست همه ریخته و گفته که این ورزشگاه خصوصی است و مالک آن تعهدی ندارد اجازه برگزاری بازی در این ورزشگاه را دهد.

نخعی‌راد در بخشی از این صحبت‌ها که «خبرآنلاین» منتشر کرده می‌گوید: «تا جایی که اطلاع دارم، این ورزشگاه متعلق به آستان قدس رضوی است و در واقع در حکم یک مجموعه خصوصی محسوب می‌شود؛ بنابراین تعهدی ندارد که همیشه آن را در اختیار مسابقات ملی یا باشگاهی بگذارد. البته در صورت درخواست و هماهنگی، همکاری می‌کند، اما این الزام قانونی برایش وجود ندارد، چرا که ورزشگاه دولتی نیست». از این منظر، وضعیت تا حدودی مشخص است: آستان قدس علاقه‌ و تعهدی به دراختیار گذاشتن این ورزشگاه ندارد.

ثروت آستان قدس از کجا می‌آید؟

در اینکه آستان قدس چنین ورزشگاه لوکسی را ساخته، تردیدی وجود ندارد؛ اما بخشی که نماینده مجلس به آن اشاره نمی‌کند، تامین ثروت آستان قدس است. این مجموعه که گفته می‌شود یکی از 3 مجموعه ثروتمند در ایران به شمار می‌رود، از وقف‌های مردمی استفاده کرده و بعد با کشاندن کار به تجارت و بنگاه‌های اقتصادی، به درآمد موجود افزوده است. حتی همین روزها، زمین‌ و مغازه‌هایی که وقف شده و توسط این نهاد اجاره داده می‌شود، وضعیت روشنی دارد. حتی زمین همین ورزشگاه و خیابان اطراف هم،  موقوفی است. پس، پرسش اصلی اینجاست که چطور از وقف مردمی استفاده می‌شود ولی از در اختیار دادن چنین مجموعه‌ای برای جلوگیری از یک آبروریزی بین‌المللی خودداری می‌شود؟

واضح است که مسئولان امر می‌توانند ذیل بندهای قانونی، انواع و اقسام وقف را به شمارش درآورند تا این مورد را در زمره استثنائات قرار دهند ولی در اصل داستان تفاوتی ایجاد نمی‌شود. این دیگر تعبیر بسیار عجیبی است که چون زمین وقف یک مجموعه یا شهر بخصوص شده، بقیه حق استفاده از آن را نخواهند داشت. فقط کافی است به این موضوع اشاره شود که اگر هر شهری که بخشی از منابع طبیعی را در اختیار دارد، چنین تفکری را به کار بگیرد، چه وضعیتی پیش خواهد آمد.