هم میهن: کشور در وضعیت «خودت پایت را بمال» است

خلیج فارس: علی ورامینی در هم‌میهن نوشت: مدتی است که هر روز تعدادی یادداشت به دستمان می‌رسد که همه یک فریاد مشترک دارند؛ به تنگ آمدن از وضعیت اقتصادی و ترس از اینکه هر روز در حال فقیرتر شدن‌اند. بسیاری از آنان نویسنده هم نیستند؛ یعنی از اهالی روزنامه‌نگاری، فرهنگی یا به‌قول معروف، اهل قلم نیستند. مردم عادی‌اند که از سر ناچاری به نوشتن پناه برده‌اند.

مشخص است که برای اولین‌بار می‌خواهند کاغذی سیاه کنند. درحقیقت، آنان بیشتر روزنامه را همچون صحرایی دیده‌اند که می‌توانند در آن فریاد بزنند و شاید این فریاد به گوش کسی برسد. جز استیصال، ناامیدی و غم، همه این نوشته‌ها در یک نکته دیگر با هم اشتراک دارند؛ متفق‌القول معتقدند که مسئولان کشور درکی از آنچه بر مردم می‌رود، ندارند. بیراه هم نیست. نه اینکه همه مسئولان الان در ثروت غلت می‌زنند.

مسئله این نیست؛ مسئله نظام بوروکراتیک دولت و دیگر نهادهای تصمیم‌گیری است که آنچنان خود را زیر خروار شبه‌مسئله‌ها و مسائل بی‌اهمیت درون‌سازمانی دفن می‌کنند که دیگر نمی‌توانند به حل مسائل اساسی کشور – کاری که وظیفه ذاتی آن‌هاست – بپردازند.

دولتی که پروژه ندارد و انگار می‌خواهد روز را شب کند و شب را روز، دچار چنین وضعیتی می‌شود. مثلاً اگر آقای پزشکیان پروژه خود را حل‌کردن معضل ابرتورم یا لااقل مهار آن می‌دید، آن‌وقت معاونان، وزرا و مدیران ارشد خود را به خط می‌کرد و هر روز می‌پرسید که برای حل این یک معضل مردم چه کردید؟

به وزیر اقتصادش می‌گفت: آقای وزیر اقتصاد، شما که از دانشگاه شیکاگو آمدی و به قدر دو مثنوی برنامه داشتی وقتی وزیر قبلی رفت، چه کردی و چه خواهی کرد برای این اقتصادی که شما سکان‌دارش هستی؟ یا اصلاً آقای فرزین، شما اگر ما هم کار به کارت نداشته باشیم، چطور شرم به شما اجازه می‌دهد که با این وضعیت ارزش پول – که حفظ آن مهم‌ترین و تنها کار شما باید می‌بود – هنوز سر جای خود نشسته باشی؟

وزیر محترم امور خارجه، اصلاً گور پدر آمریکا؛ شما در این وضع و حالی که به هر میزان رابطه‌ای با جهان نیاز داریم، چرا تور سفرهای استانی می‌گذاری و از سمنان به سیستان می‌روی؟ یا رفقای شورای اطلاع‌رسانی، چرا الان که یک‌ونیم سال از دولت می‌گذرد، تازه به فکر افتاده‌اید که استراتژی رسانه‌ای «همه معضلات از دولت قبل است» را پیاده کنید؟

شوربختانه انگار رأس دولت هدف، پروژه و حتی امیدی برای برون‌رفت از این وضعیت ندارد که بخواهد مدیرانش را حول آن به خط کند. رئیس‌جمهوری که با شور و حرارت بی‌مثالی کارزار انتخاباتی را شروع کرد و سرش را برای وعده‌هایش به گرو می‌گذاشت، خیلی زود به وضعیت «خودت پایت را بمال» رسیده است و دائماً می‌گوید هر کس می‌تواند، بیاید کار را دست بگیرد و انجام دهد. فقط نمی‌گوید دقیقاً کدام کار را، چطور و از چه کسی تحویل بگیرد.

البته که بی‌انصافی است اگر بدشانسی‌های دولت پزشکیان را نادیده بگیریم. از همان روز اولی که تفأل زد و تن و جان خودش لرزید، بلا از یمین و یسار نازل شد. ولی اینکه شانس را تنها عامل تأثیرگذار یک‌ونیم سال گذشته بدانیم هم چشم‌بستن بر واقعیت است. بخش زیادی از وضعیت امروز، ترجیح پزشکیان بر وفاق با تندروها به‌جای وفاق با مردم است. مثلاً وقتی سران سه‌قوه و بسیاری دیگر معتقدند استمرار فیلترینگ از همه‌سو برای کشور ضرر دارد، پزشکیان وفاق با اندک افراد موافق استمرار فیلترینگ و دبیرشان را ترجیح می‌دهد.

یا وقتی همه نخبگان یک‌صدا می‌گویند تا معضل سیاست خارجی ما حل نشود، او همچنان بر بی‌عملی محض در این حوزه اصرار دارد تا احتمالاً خاطر آنان که ایران را منزوی می‌خواهند، ناراحت نشود. وگرنه عامی و نخبه می‌دانند که پساجنگ ۱۲روزه و تلاش رژیم اسرائیل برای هر روز منزوی‌تر کردن ایران و چشم‌داشت همسایه جنوبی به جزایر سه‌گانه و وضعیت اقتصادی، تلاشی بارها و بارها بیشتر از قبل می‌طلبد تا با اقدامات بدخواهان ایران مقابله شود.

پرواضح است که در سیاست خارجی هیچ بازیگری با کناره‌گیری، قهر و انزوا نمی‌تواند منافع‌اش را پیش ببرد. نمی‌دانم چه در ذهن و ضمیر آقای پزشکیان می‌گذرد، ولی می‌دانم که دغدغه مردم را دارد و به این وضعیت فکر می‌کند. احتمالاً او دچار «فرسایش شغلی» شده است.

شاید بهتر باشد مرخصی چندروزه‌ای به خود بدهد، دست یوسف و دیگر فرزندان را بگیرد، از عالم و آدم و اخبار دور شود؛ فوتسال بازی کند و حتی یکی، دو جراحی قلب انجام دهد. ذهن‌اش را آرام کند و بعد از چندروز با یک پروژه ملی برگردد. شاید گرهی گشوده شد. هیچ نگران هم نباشد؛ وضعیت این روزها با دولت و بی‌دولت خیلی توفیری ندارد.