واکنش‌ها به تئوری «بستن اینترنت» لاریجانی

خلیج فارس: محمدجواد لاریجانی، رئیس پژوهشگاه دانش‌های بنیادی که به عنوان تحلیلگر سیاست خارجی و بین‌الملل نیز شناخته می‌شود، روز ۵ تیر یادداشتی در خبرگزاری فارس منتشر کرد که چهار بند داشت و یک بند آن بسیار واکنش برانگیز شد.

به گزارش فرارو، در آخرین بند این یادداشت با عنوان «فرصت‌های پس از پیروزی» راجع به اینترنت بین‌الملل آمده است: «یکی از مسائل مهم بعد از پیروزی امروز ما، اهتمام وسیع به پاک سازی میهن از لوث این عناصر [نفوذی همکار اسرائیل و آمریکا] است و این امر چندین ماه طول می‌کشد. استفاده از اینترنت، میدان قابل توجهی برای سوء استفاده و اجرای اقدامات ضدّامنیتی است.

ما باید از ژست های “اینترنت بازانه” دست بکشیم؛ ضمن تسهیل کسب و کار و اتصالات داخلی، در شبکه ملّی حتماً برای چندین ماه اتصال خارجی را کاملاً تحت کنترل، محدودیت و نظارت قرار دهیم؛ چالش امنیتی را باید سریع و مؤثر مرتفع کنیم؛ شعارهای ساختگی مانند “دسترسی آزاد به اطلاعات” و یا “تسهیل تعامل با محیط های اجتماعی فضای مجازی”، همه، فرع بر امنیت ملّی ما است. باید ریشۀ نفوذ دشمن در کشور و سازماندهی‌های وسیع آنها را با ضربات کوبنده و قوی و مؤثر ریشه‌کن کنیم. این، یک اولویت مهمّ است.»

واکنش به نسخه لاریجانی

هنوز مشخص نیست لاریجانی بر اساس چه تحلیلی پیشنهاد داد که دسترسی مردم به اینترنت بین‌المللی برای چند ماه تحت کنترل، نظارت و محدودیت قرار بگیرد. این تعاریف نیز چندان مشخص نیست چرا که اینترنت بین‌المللی در ایران، همین حالا نیز بسیار محدود است و صرفاً دسترسی به بسیاری از امکانات آن، با استفاده از ابزار وی‌پی‌ان به دست می‌آید. همچنین این موضوع که ابزاری مانند اینترنت مورد سوءاستفاده قرار بگیرد چه ارتباطی به عموم مردم دارد نیز در کنار وضعیت فعلی اینترنت ایران، محور واکنش‌ها به این پیشنهاد بودند. این صحبت لاریجانی با استقبال رسانه‌های خارج از کشور مواجه شد.

روزنامه هم‌میهن در واکنش به این اظهارات لاریجانی نوشت: «عجیب است که مدیر یک پژوهشگاه که حتماً خود هم باید بهره‌ای زیاد از دانش داشته باشد، با تفکر انتقادی و مهم‌تر از آن با چگونگی مواجهه با یک مسئله بیگانه باشد. در مواجهه با چنین حرفی اول از همه باید به آنچه در جهان روال و رویه بوده است، نگاه کرد. اینترنت ایران یکی از بدترین اینترنت‌های جهان است. از نامتصل‌ترین کشورها به شبکه جهانی هستیم.همه کشورهای دیگر هم دشمنانی دارند که می‌خواهند به آنها نفوذ کنند. پس اینکه اینترنت نیم‌بند ایران را عامل اصلی نفوذ دشمن بدانیم لااقل با آنچه رویه همه دیگر جهان است، همخوانی ندارد.

سال‌هاست متخصصان امر می‌گویند که فیلترشکن‌ها همچون اسب تروا، اصلی‌ترین عامل دسترسی دشمن به فضای سایبریست. همچنین یکی از مهم‌ترین نقاط ضعف ما در امنیت فضای سایبری، نبود نیروهای متخصصی است که با دانش و هوش خود پاسدار این فضا باشند؛ نیروهایی که به‌جای کار در این خاک، هر کدام‌شان در یکی از شرکت‌های مشهور غرب و شرق عالم مشغول به کار هستند. عجیب اینکه آقای لاریجانی سال‌ها یکی از مدیران ارشد حقوق بشر در ساختار سیاسی کشور بوده است و حالا او دسترسی آزاد به اطلاعات را شعاری ساختگی می‌داند. اینکه  «دسترسی آزاد به اطلاعات» را این روزها ساختگی بدانیم، مانند این است که گزاره حق برخورداری از بهداشت و حتی حیات را ساختگی بدانیم. صحبت‌های جواد لاریجانی در این وضعیت ترسناک هم است. در وضعیتی که ثابت شد ما جز خودمان هیچ‌کس را نداریم، همه دوستان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای هم از قرار معلوم دوستان زمان صلح‌اند، اینکه آقای لاریجانی به این راحتی مردم را دلسرد و بدتر از آن مشوش می‌کند حقیقتاً ترسناک است. اینکه کسی که تقریباً دوسوم عمرش را در کسوت سیاستمدار زیسته است، مردم مضطرب و داغدیده را نگران کند و یکی از مهم‌ترین اسباب زندگی آنها را بازی بداند نه‌فقط عجیب که ترسناک است.»

رضا رشیدپور، مجری پیشین تلویزیون در واکنشی طنز نوشت: «آقا محمد جواد جان لاریجانی، اگه می‌شه به دوماد گلتون بفرمایین که فرستادن ویس بیشتر از ده ثانیه رو در تمام پلتفرم‌ها «خیلی» فیلتر کنه. مرسی:)» منظور رشیدپور از داماد لاریجانی، سیدمحمد امین آقامیری دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی است.»

سیدصادق حسینی، روزنامه‌نگار در توئیتر نوشت: «آقای پزشکیان! جواد لاریجانی مشغول تئوریزه کردن بستن همیشگی اینترنت با توجیهات امنیتی است. این سیاست پیشتر در فیلترینگ گسترده تجربه شده. حامیان فیلترینگ و بستن اینترنت جاده صاف کن تجاوز اسراییل به ایران بودند. آقای رییس جمهور! بر دهان‌هایی که می‌گویند اینترنت را ببندید مشت بکوبید.»

یک کاربر ناشناس نوشت: «این آقای لاریجانی بارها تحلیل و تفسیر کرده و برعکس در آمده کاری نداریم. ولی بزرگوار آیا شما تنها استفادت از اینترنت واسه بازیه؟ یکی گیم نتو از این بگیره! مگه مردم یه کشور بچه مدرسه‌ای تو هستن که بگی اینترنت بازی بسه؟»

کاربر دیگری اینگونه واکنش نشان داد: «تصور کنید رییس پژوهشکده دانش‌های بنیادین یک کشوری آدمی باشه که خواستار قطع کامل اینترنت و جلوگیری از دسترسی مردم اون کشور به اینترنت باشه!»

یک کاربر ناشناس دیگر نیز نوشت: «نسخه جواد لاریجانی درباره این که دسترسی مردم به اینترنت  برای چند ماه تحت کنترل، نظارت و محدودیت قرار بگیرد تا نهادهای مسئول نفوذی‌ها را بگیرند، مثل این است که پلیس راهور بگوید ماشین سوار نشوید چون تصادف می‌شود!»

عده‌ای از کاربران نیز خواستار توضیح علی لاریجانی و اعلام موضع او نسبت به این صحبت برادرش شدند.

پدر اینترنت ایران؟!

اسفند ماه سال گذشته، محمدجواد لاریجانی، در مصاحبه‌ای گفت: «فضای مجازی بخش بسیار مهمی از دستاورد‌ها و پارامتر‌های زندگی امروز بشر است. من مخالف اینترنت حتماً نیستم؛ چون کسی هستم که به‌عنوان پژوهشگاه علوم بنیادی ۳۳ سال پیش اینترنت را وارد کشور کردیم.  آن موقع خیلی از حضراتی که برای رفع فیلتر سینه چاک می‌کنند، نمی‌دانستند اینترنت با کدام “ت” نوشته می‌شود: دو نقطه یا دسته‌دار. آقای غرضی هم که وزیر پست و تلگراف و تلفن بود معتقد بود اینترنت همان فاکس است!»

در پاسخ به این ادعا، عصر ایران در یادداشتی نوشت:  «آقای جواد لاریجانی تمام واقعیت را نگفته. چون اینترنت برای استفاده دانشگاهی یک بحث است و عمومی موضوعی است دیگر و آنچه این تحول شگرف را پدید آورده عمومی شدن است وگرنه در دانشگاه‌ها در حد‌ ایمیل و مقاله که این همه تأثیر نداشت.»