کلید سیاسی‌ترین وزارت دولت پزشکیان به که می‌رسد؛ پورمحمدی، انصاری یا…؟

خلیج فارس: شمارش معکوس برای معرفی وزرای پیشنهادی مسعود پزشکیان آغاز شده است و از هر گوشه و کناری نامی برای حضور در فهرست کابینه چهاردهم شنیده می‌شود.

گوش‌ها برای شنیدن نام وزیر کشور پیشنهادی تیز شده است

در همین راستا نیز این روزها گمانه‌زنی‌ها رسانه‌ای و سیاسی درباره اعضای کابینه پیشنهادی مسعود پزشکیان شدت گرفته است و از هر گوشه و کناری لیستی درباره وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم بیرون می‌آید و البته به سرعت هم تکذیب می‌شوند.

«وزارت کشور» نیز از جمله وزارتخانه‌هایی است که گوش‌ها برای شنیدن نام وزیر پیشنهادی تیز شده است و کاندیداهای علاقمند برای تکیه زدن بر کرسی سیاسی‌ترین وزارتخانه دولت چهاردهم نیز کم نیست.

در میان اسامی مطرح شده برای وزرای پیشنهادی وزارت کشور نام دو نفر بیش از همه تکرار می‌شود؛ مصطفی پورمحمدی و مجید انصاری.

پورمحمدی دست رد به پیشنهاد پزشکیان نمی‌زند اگر…

«مصطفی پورمحمدی»، دبیرکل جامعه روحانیت مبارز و از رقبای مسعود پزشکیان در جریان انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم بود که در ایام تبلیغات انتخاباتی نگاه و مشی نزدیکتری به پزشکیان داشت تا دیگر رقبایی که از قضا هم طیف سیاسی او نیز بودند.

نام او ابتدا برای وزارت اطلاعات مطرح شده بود و حتی خبرهایی نیز از تلاش‌ها برای راضی کردن او برای حضور در این وزارتخانه به گوش می‌رسید اما بنا به روایت‌ها پورمحمدی قبول نکرده است که به این وزارتخانه برود.

او اما سابقه سکانداری وزارت کشور را در دولت محمود احمدی نژاد دارد و بدش نمی‌آید بار دیگر در ساختمان فاطمی مستقر شود. پورمحمدی در ایام تبلیغات انتخاباتی نیز مانور زیادی بر دوران حضورش در این وزارتخانه و عملیاتی کردن دولت الکترونیک می‌داد و خبرها نیز حکایت از آن دارد که او دست رد به این پیشنهاد نخواهد زد.

از سوی دیگر پورمحمدی سابقه همکاری با دولت اعتدال گرای روحانی را نیز دارد و بخاطر نزدیکی با چهره‌های اعتدالی و موضع گیری‌های سیاسی‌اش در سال‌های اخیر، حضور او در دولت با واکنش‌های تند و انتقادی از سوی جریان حامی پزشکیان روبرو نشده است.

مجید انصاری به ساختمان فاطمی می‌رود؟

اما مجید انصاری دیگر کاندیدای علاقمند برای تکیه زدن بر کرسی وزارت کشور دولت چهاردهم است. او گرچه این روزها عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است اما سابقه حضور در دولت‌های مختلف را داشته است، روزگاری معاون حقوقی رئیس جمهور در دولت دوازدهم و همچنین معاون امور مجلس رئیس‌جمهور در دولت یازدهم بوده است. انصاری که بخاطر عضویت در مجمع روحانیون مبارز به رئیس دولت اصلاحات نیز نزدیک است در دوره ریاست جمهوری خاتمی نیز معاون امور حقوقی و پارلمانی دولت بود.

خبرهایی به گوش می‌رسد که مجمع روحانیون مبارز و رئیس دولت اصلاحات تلاش‌هایی را برای حضور انصاری در این سمت انجام داده‌اند و شانس او برای قرار گرفتن در لیست پیشنهادی پایین نیست. مجید انصاری مورد تایید سیدحسن خمینی از حامیان جدی پزشکیان در انتخابات نیز است.

در کنار این دو چهره، نام سردار دهقان هم شنیده می‌شد که به سرعت از سوی خود او تکذیب شد. دهقان درباره احتمال حضورش در کابینه پزشکیان گفته بود: «در بنیاد مستضعفان دغدغه‌هایی دارم و کارهای برجای مانده‌ای در بنیاد وجود دارد که باید برای آن تصمیم‌گیری شود و به اجرا برسند.»

جوان‌ترین و مسن‌ترین وزیر کشور

از دولت موقت که ریاست آن با مهندس بازرگان بود تا دولت سیزدهم به ریاست ابراهیم رئیسی، ۲۲ نفر سکاندار سیاسی‌ترین وزارتخانه دولت‌های ادوار مختلف بوده‌اند. جوان‌ترین وزیر کشور سیدکمال الدین نیکروش بود که در زمان وزیر شدن ۳۷ سال سن داشت.

پس از او نیز حجت‌الاسلام و المسلمین علی اکبر ناطق‌نوری با ۳۸ سال در رتبه دوم و سیدعلی اکبر محتشمی‌پور با ۳۹ سال سن در رتبه سوم قرار دارند.

در ادوار سیزده‌گانه دولت ها، احمد وحیدی، وزیر کشور دولت سیزدهم را باید مسن‌ترین وزیری دانست که با ۶۳ سال سن راهی وزارت کشور شده بود و اگر چنانچه از میان اسامی مطرح شده برای تصدی وزارت کشور در دولت چهاردهم، قرعه به نام مجید انصاری یا مصطفی پورمحمدی بی‌افتد، لقب مسن‌ترین وزیر کشور به یکی از آنان تعلق خواهد گرفت.

با مرور اسامی وزرای کشور در دولت‌های مختلف این نکته را می‌توان دریافت که این وزراتخانه در مقاطعی دچار تغییراتی شده است.

سیداحمد صدرحاج سیدجوادی، اولین فردی است که بعد از انقلاب به عنوان وزیر کشور منصوب شد اما پس از مدت کوتاهی مهدی بازرگان، هاشم صباغیان را به عنوان وزیر کشور منصوب کرد. صباغیان در گفت‌وگویی که با خبرگزاری شفقنا در سال ۹۶ داشته است، درباره این مسئله گفته بود: «وزیر کشور در کابینه اول مهندس بازرگان آقای صدر حاج سیدجوادی بود، ایشان تقریباً نتوانسته بود همه استان‌ها را سر و سامان دهد، از سوی دیگر برای وزارت دادگستری نیاز به ایشان بود چون حقوقدان بود.

پس از آن یک روز مهندس بازرگان به من گفت که می‌خواهم شما را وزارت کشور بگذاریم، من به ایشان گفتم شما می‌دانید هر شغلی که به من داده باشید، به منظور خدمت به انقلاب به آن عمل می‌کنم، ولی من اگر بخواهم وزیر کشور شوم، شرایطی دارد که این شرایط را باید خدمت رهبر کبیر انقلاب بگویم. اگر ایشان قبول کردند، حاضرم وزیر شوم و اگر قبول نکردم من همین سمتی که خدمت می‌کنم را ادامه می‌دهم.»

پس از استعفای دولت موقت مهدی بازرگان، دولت موقت شورای انقلاب، در ۱۵ آبان سال ۱۳۵۸ تشکیل شد و تا ۲۰ مرداد سال ۱۳۵۹ ادامه داشت؛ در این دولت ابتدا آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با حکم امام خمینی (ره) به عنوان سرپرست وزارت کشور منصوب شد و سپس آیت‌الله مهدوی کنی به عنوان سرپرست وزارت کشور انتخاب شدند. با این حال، سکانداری آیت الله مهدوی کنی بر وزارت کشور در دولت بنی صدر و دولت دوم تکرار شد.

از سوی دیگر، پس از شهادت محمدعلی رجایی، دومین رئیس جمهور ایران و نخست وزیر وقت، آیت‌الله مهدوی کنی به عنوان کفیل رئیس‌جمهور، انتخاب شد تا زمینه برگزاری دومین انتخابات ریاست جمهوری را به صورت فوق‌العاده به وجود بیاورد؛ در این زمان سیدکمال الدین نیکروش به عنوان وزیر کشور جدید منصوب شد.

یک استیضاح جنجالی در سیاسی‌ترین وزارت‌خانه دولت

با روی کار آمدن دولت سوم، آقای سیدکمال الدین نیکروش ابتدا به عنوان وزیر کشور منصوب شد اما جای خود را به حجت‌الاسلام و المسلمین ناطق نوری داد. در دولت چهارم نیز سیدعلی اکبر محتشمی‌پور سکانداری وزارت کشور را بر عهده گرفت.

در دولت پنجم هم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی عبدالله نوری را به عنوان وزیر کشور منصوب کرد اما در دولت ششم، او علی محمد بشارتی را به برای تصدی بر این وزارتخانه انتخاب گرفت. اما با روی کار آمدن دولت اصلاحات سید محمد خاتمی، عبدالله نوری اگر چه از مجلس برای حضور در این وزارتخانه رأی اعتماد گرفت اما در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۷۷ توسط مجلس پنجم استیضاح شد و سیدعبدالواحد موسوی لاری در ادامه کار دولت هفتم و البته دولت هشتم سکاندار وزارت کشور بود.

احمدی‌نژاد رکورددار تغییر در وزارت کشور

اما در میان همه دولت‌ها، وزارت کشور بیشترین تغییر را در دولت محمود احمدی‌نژاد تجربه کرده است. او ابتدا در دولت نهم مصطفی پورمحمدی را به سمت وزیر کشور منصوب کرد اما پس از برکناری پورمحمدی، علی کردان را برای تصدی بر این وزارتخانه به مجلس وقت معرفی کرد. با این حال، درپی استیضاح علی کردان توسط مجلس، کلید این وزارتخانه به صادق محصولی رسید.

احمدی‌نژاد در دولت دهم نیز مصطفی محمدنجار را به عنوان وزیر کشور منصوب کرد.

حسن روحانی هم در دوران ریاست جمهوری خود در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، عبدالرضا رحمانی فضلی را به عنوان وزیر کشور منصوب کرده بود. ابراهیم رئیسی هم، احمد وحیدی را که پیشتر سابقه حضور در وزارت دفاع در دولت دهم را داشت، به عنوان وزیر کشور دولت سیزدهم انتخاب کرد.

در جدول زیر اسامی وزرای کشور در ۱۳ دولت گذشته آمده است؛

توضیحات جدول:

* آیت‌الله علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی با حکم امام خمینی (ره) به عنوان سرپرست وزارت کشور منصوب شد و پس از آن جای خود را به آیت‌الله مهدوی کنی داد.

** عبدالله نوری در ۳۰ خرداد ۱۳۷۷ استیضاح و با رای ۱۳۷ نفر از ۲۷۰ نماینده حاضر در صحن علنی مجلس پنجم برکنار شد و رئیس دولت اصلاحات ۳۱ خرداد ۷۷ سیدمصطفی تاج‌زاده را در حکمی به سرپرستی وزارت کشور منصوب کرد. تاج‌زاده یک ماه این مسئولیت را برعهده داشت تا اینکه موسوی لاری به عنوان وزیر بعدی از مجلس رای اعتماد گرفت.

*** مصطفی پورمحمدی اردیبهشت ۱۳۸۷ با حکم محمود احمدی‎ نژاد رئیس دولت نهم از وزارت کشور برکنار شد و سیدمهدی هاشمی تا ۱۵ مرداد ۱۳۸۷ سرپرست این وزارتخانه بود.

**** علی کردان در تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۸۷، توسط مجلس شورای اسلامی استیضاح و از وزارت کشور برکنار شد.