کمیته ویژه، مسؤول پیگیری تکثیر یوز در اسارت

به گزارش خلیج فارس؛ بعد از بارورسازی «ایران» در توران و تلف شدن هر سه توله یوزی که به دنیا آمدند، لزوم بازنگری در طرح تکثیر در اسارت بیشتر احساس شد البته همچنان مسئله حفاظت از این گونه در زیستگاه خود اهمیت بالایی دارد. معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست درباره این موضوع می‌گوید: در این راستا وزارت راه وشهرسازی ۱۰ کیلومتر نورپردازی و پنج کیلومتر فنس‌کشی جاده – که اقداماتی تقریبا هزینه‌بر هستند – را تامین اعتبار و مقدمات اجرای کار را فراهم کرد.

حسن اکبری درباره سایت تکثیر یوز در توران و آخرین وضعیت آن همچنین اقدامات انجام شده در این زمینه اظهار کرد: موضوع یوزپلنگ از مواردی است که به‌طور خاص برای آن برنامه‌ریزی می‌شود و تلاش کردیم که از سازمان برنامه و بودجه اعتبار مورد نیاز را بگیریم، اما متاسفانه با استقبال آن‌ها مواجه نشدیم با این حال اقدامات لازم را انجام دادیم و تقریبا بعد از یک دهه رفت و برگشت و مذاکرات بین سازمانی و نظارت در این دولت موفق شدیم که برای ایمن‌سازی جاده میامی – سبزوار برای یوزپلنگ وزارت راه اقدامات مناسبی را انجام دهد.

وی ادامه داد: در این راستا وزارت راه وشهرسازی ۱۰ کیلومتر نورپردازی و پنج کیلومتر فنس‌کشی جاده – که اقداماتی تقریبا هزینه‌بر هستند – را تامین اعتبار و مقدمات اجرای کار را فراهم کرد. در زمینه نصب علائم و هشدار‌های حاشیه جاده و مرمت و هر موردی که برای ایمنی جاده لازم است، وزارت راه پای کار آمده است و امیدواریم که همکاری ادامه داشته باشد چراکه در این صورت می‌توانیم گام مهمی در جهت حفظ یوز در زیستگاه‌ها برداریم.

اکبری با اشاره به کاهش سرعت در جاده پرخطر میاندشت و میامی گفت: کاهش سرعت در آن مسیر اقدام بسیار مهمی است. اگر چه کمیته ایمنی و حمل و نقل جاده‌ای در سطح ملی مقاومت زیادی در این مسئله داشت، اما خوشبختانه حداقل در گام اول سرعت به ۹۰ کیلومتر در ساعت کاهش یافت و، چون دوربین کافی در آن مسیر وجود نداشت تجربه میدانی نشان داد که عبور با سرعت خیلی زیاد از این منطقه می‌تواند بسیار پرخطر باشد بنابراین اقدامات اولیه و نصب دوربین‌ها انجام شده و اگر به‌زودی این اقدام نهایی شود و حداکثر سرعت ۹۰ کیلومتر در آن منطقه بحرانی باشد، گام خیلی موثری در این زمینه برداشته می‌شود.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: یکی از مسائل مهم و نقص‌های حفاظت از یوز تمرکز بیش از اندازه بر موضوع حفاظت از یوز در زیستگاه توران بود. با توجه به اینکه یوزپلنگ گونه‌ای با قلمرو بزرگ است بنابراین به عنوان یک موضوع استراتژیک باید بتوانیم شبکه‌ای از زیستگاه‌های مطمئن را در اطراف توران – که محل اصلی این گونه است – را فراهم کنیم. در این جهت تلاش می‌کنیم تا در شمال، شرق و غرب توران زیستگاه‌هایی را به شکل قابل قبول تحت حفاظت در آوریم و به این طریق بتوانیم امنیت یوز‌هایی که در توران متولد می‌شوند، پراکنش پیدا می‌کنند و از توران خارج می‌شوند را تامین کنیم.

وی ادامه داد: در شرق توران با مشارکت بخش خصوصی هم تکثیر طعمه و هم حفاظت بخشی از توران آغاز شده است همچنین تجهیز زیستگاه‌های خراسان واقع در خراسان رضوی – که در شرق توران است – را نیز به لحاظ تامین پاسگاه و منابع آبی در دستور کار قرار داده‌ایم و اعتباری نیز برای آن‌ها در نظر گرفته شده است تا بتوانیم حیات وحش مناطق حفاظت شده خراسان رضوی همچون منطقه پروند و ریوند را احیا کنیم و بدین تریب جای پای مناسبی را برای یوزپلنگ در شرق توران فراهم کنیم.

اکبری افزود: در شمال توران نیز زیستگاه بسیار مهمی در میان توران و میاندشت واقع شده است که اقدامات اولیه برای حفاظت از آن را آغاز کرده‌ایم. ابتدا قصد داشتیم به منظور حفاظت از این منطقه، آن را به مناطق چهارگانه الحاق کنیم، اما چون این کار نیازمند تایید دستگاه‌های مختلفی مانند منابع طبیعی و وزارت صمت بود، این اتفاق نیفتاد بنابراین به سمت و سوی اقداماتی همچون استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی برای حفاظت رفتیم که اقدامات اولیه آن انجام شده است.

به گفته وی داخل توران اقداماتی همچون تخصیص تجهیزاتی همچون موتورسیکلت، دو دستگاه خودروی خارجی، مرمت و افزایش تعداد منابع آبی نیز انجام شده است. در حوره تملک حقوق عرفی نیز اقدامات گذشته را ادامه دادیم و بخشی خریداری شده و بخشی دیگر نیز تا پایان سال خریداری خواهد شد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست درباره اقداماتی که در زمینه تکثیر یوز انجام شده است، اظهار کرد: تکثیر یوز پروژه‌ای است که بار‌ها به آن اشاره شده است. فرصت‌های اجتناب‌ناپذیری در اختیار ما قرار گرفته است و تاکنون نیز دو قلاده توله ماده به نام‌های «آذر» و «توران» همچنین یک توله یوز ماده به نام «ایران» و یک قلاده یوز نر تقریبا پیر به نام «فیروز» را داریم که نیاز است تا برای حفاظت از آن‌ها برنامه داشته باشیم.

وی ادامه داد: پروژه تکثیر یوز در یک کمیته ویژه در حال پیگیری است تا بتوانیم از ظرفیت «ایران» دوباره استفاده کنیم و با کمک تجربه به دست آمده بتوانیم فرایند توله گرفتن از «ایران» را دنبال کنیم. این پروژه در قالب کمیته‌های مفصلی در حال پیگیری است که یا در همان سایت انجام شود و یا یک سایت در استانی دیگر با استفاده از منابع اعتباری خارج سازمان ایجاد شود. این اقدام نیز با کمک حامیان مالی برخی استان‌ها که حاضرند به‌طور ویژه‌ای از تکثیر یوز در استان‌های خود حمایت کنند، عملی می‌شود. درمورد این موضوع نیز بحث شده است و بر اساس نظر متخصصان خارج از سازمان درباره این موضوع تصمیم‌گیری خواهد شد.

اکبری در پایان تصریح کرد: برای ایجاد سایت تکثیر یوز اقداماتی همچون فراهم کردن زیرساخت‌های اولیه از قبیل کلینیک صحرایی و ایجاد محیط مناسبی برای تحرک کافی «ایران» و توله‌هایش انجام شده است. امیدواریم بتوانیم پروژه موفق‌تری را نسبت به گذشته در سایت تکثیر دنبال کنیم. اگرچه همچنان معتقدیم که ما باید بیشترین انرژی و اعتبار را برای حفاظت یوز در زیستگاه اصلی آن هزینه کنیم، اما تلاش می‌کنیم که از ظرفیت‌های تکثیر هم به بهترین شکل استفاده کنیم.

منبع: ایسنا