بازدیدهای سرزده رئیس‌جمهور، الگویی موفق برای مدیران ارشد

ابوالحسن گنخکی

بازدید سرزده رئیس‌جمهور از وزارتخانه‌ها و سازمان‌های ملی و در برخی موارد بازدید سرزده از استانی مانند گیلان به رویه‌ای عادی تبدیل شده است و صد البته مورد نقد و بررسی صاحب نظران.

مهم‌ترین دفاع از این سفرها را نیز هادی حق‌شناس استاندار گیلان داشته‌اند که گفته «حضور میدانی و دور از تشریفات دکتر پزشکیان فرصتی بی‌نظیر برای طرح مستقیم و بی‌واسطه مسائل کلیدی استان بود.»

برای ارزیابی اهمیت و دستاورد این سفرها باید از زاویه دید رئیس‌جمهور به آن نگریست. دکتر پزشکیان چه در ایام انتخابات ریاست‌جمهوری و چه قبل از آن همیشه به سیره امام علی (ع) در نهج البلاغه نسبت به رابطه کارگزاران و مردم اشاره و تاکید فراوانی داشته است. همان‌طور که در این کتاب ارزشمند، بر ارتباط بی‌واسطه کارگزاران با مردم و اختصاص وقتی جهت ملاقات عمومی تاکید شده، بر نظارت مستقیم بر کارگزاران تحت‌الامر نیز تاکید شده است. در علم مدیریت نیز گفته می‌شود کنترل نقض اعتماد نیست؛ همانطور که می‌دانیم یکی از وظایف یک مدیر، نظارت و کنترل در سازمان است. چرا که تمام برنامه‌ریزی‌ها، سازماندهی‌ها و تلاش‌های یک مدیر، در نهایت در مرحله کنترل و نظارت مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. اگر مدیر نظارت و کنترل شایسته‌ای نداشته باشد و به درستی عمل نکند، همه تلاش‌های خود و سازمان را به هدر داده است. کنترل نیز اگر به شیوه میدانی انجام شود شاید دارای دقت و واقعیتی بیش از زمانی باشد که با اطلاع و هماهنگی قبلی رخ می دهد. از این رو نظارت میدانی به معنای مچ‌گیری یا احیاناً بروز خطای مهلک و یا ضعفی جدی و ایجاد خلل در خدمت‌رسانی آن سازمان نیست بلکه می‌تواند با نگاه مثبت، به معنای تقدیر حضوری از عوامل اجرایی یک مجموعه نیز تعبیر شود.

شاید بازدیدهای رئیس‌جمهور را باید از این زاویه دید. نباید فراموش کرد که یکی از شاخص‌های بنیادی مدیریت اسلامی، مردمی بودن مسئولین است. به این معنا که مسئولین همواره در ارتباط مستقیم با مردم قرار دارند و این ارتباط دو سویه به نفع هر دو طرف است؛ هم مردم می‌توانند دغدغه‌های خود را بی‌واسطه با مقام مسئول در میان بگذارد و هم مسئولین خارج از اتاق شیشه‌ای مدیریت، گزارش‌های دریافتی زیردستان را با واقعیت‌های جامعه تطبیق می‌دهند و راستی آزمایی می‌کنند.

از این رو تصور می‌شود بازدیدهای میدانی رئیس‌جمهور می‌تواند الگوی موفقی برای مدیران تعبیر شود مشروط بر اینکه حضور مدیران ارشد در ادارات و دستگاه‌های زیرمجموعه فقط به گفتن سلام و احوالپرسی با کارکنان و مردم حاضر ختم نشود و مدیر ارشد بتواند علاوه بر رصد میدانی نحوه خدمت‌رسانی دستگاه تحت‌الامر، انتقادات ارباب‌رجوع را نیز به صورت حضوری دریافت و ضمن بررسی، برای رفع چالش‌ها در همان محل و با حضور مسئولین مربوطه اتخاذ تصمیم نماید.

تصور می‌شود حامیان دکتر پزشکیان از مدیران زیرمجموعه دولت انتظار دارند آنها نیز به شیوه رئیس‌جمهور الگوی جدید و موفق او را در سطوح مختلف جغرافیای خدمت خود عملیاتی نمایند و ضمن حضور سرزده در دستگاه‌های اجرایی استان‌ها و شهرستان‌ها و ارتباط با کارشناسان ادارات و ارباب‌رجوع، به ارزیابی میدانی نحوه مدیریت مسئولین و بررسی و رفع چالش‌های موجود همت نمایند.

شاید این شیوه مدیریت مردمی دکتر پزشکیان بتواند ارتباط مجموعه اجرایی کشور و مردم را بیش از پیش تقویت نماید.