خودروهای شوتی ۲۲۲ نفر را کشتند

محمد سرابی

در حال رانندگی در جاده هستید که یک خودروی سواری با سرعت بسیار زیاد، می‌گذرد و دور می‌شود. بقیه از ترس تصادف خودشان را کنار می‌کشند؛ زیرا می‌دانند که شوتی‌ها هیچ‌وقت ترمز نمی‌گیرند.

به گزصرف‌نظر از موضوع اقتصادی و امنیتی قاچاق کالا، شوتی‌ها عامل بسیاری از تصادف‌های شدید جاده‌ای هستند؛ درحالی‌که مجازات و جریمه‌ای ویژه آنها در قانون وجود ندارد. فرمانده پلیس راه راهور ناجا تأکید می‌کند که تخلف شوتی‌ها فراتر از سرعت غیرمجاز است و آنها بار‌ها باعث تصادف‌های سنگین و جان‌باختن دیگران شده‌اند.

معضل جریمه شوتی‌ها

شوتی‌ها در فهرست جرائم رانندگی بخش جداگانه‌ای ندارند و تخلف آنها در قوانین انتظامی، قاچاق و در قوانین پلیس راه، سرعت غیرمجاز است، اما در عمل باعث تصادف و مرگ‌های زیادی می‌شوند.

سردار احمد کریمی‌اسد، رئیس پلیس راه راهور فراجا با تأکید بر اینکه رانندگان شوتی از ماهیت مجرمانه عمل خود آگاهی کامل دارند، می‌گوید: «طی ۷ماه امسال ۲۳۲نفر براساس تصادف با شوتی‌ها فوت کرده‌اند. در این موارد، خودروی شوتی در صحنه تصادف پیدا شده و جان‌باختگان شامل رانندگان شوتی‌ها و سرنشینان خودرو‌های عادی بوده‌اند. از این میان فقط ۱۰مورد کشته‌‌شده‌ها مربوط به تصادف‌هایی بوده که از نظر کارشناسان، شوتی‌ها در آن مقصر نبوده‌اند. به بیان دیگر از ابتدای سال۱۴۰۴ تاکنون شوتی‌ها باعث جان‌باختن ۲۲۲نفر شده‌اند که خودشان هم در میان این تعداد هستند.»

این البته فقط مربوط به تصادف‌های مستقیم و شدیدی است که شوتی نتوانسته صحنه را ترک کند. اگر تصادف‌هایی که شوتی در آن غیرمستقیم باعث حادثه شده – مثلا ناگهان مقابل سواری دیگری پیچیده یا ضربه کوچکی زده – اما فرار کرده را‌ هم درنظر بگیریم، خسارت شوتی‌ها خیلی بیشتر می‌شود.

پلیس موافق نظارت بیشتر

اگر پلیس راه یک شوتی را به روشی نگه دارد، می‌تواند او را برای سرعت غیرمجاز جریمه کند که در مقابل دستمزد جابه‌جایی کالای قاچاق زیاد نیست. با جریمه حداکثر ۶۶۶هزار تومانی، شوتی در آینده هم به‌کار خود ادامه می‌دهد و باعث حوادث خطرساز می‌شود.

رئیس پلیس راه راهور فراجا می‌گوید: «تصادف عادی یک اتفاق سهوی است، ولی می‌شود گفت که حرکات رانندگان شوتی بیشتر به اقدامات انتحاری شباهت دارد. پلیس آمادگی دارد که جزئیات و آمار این حوادث را در اختیار مراجع قضایی و قانونگذار قرار دهد تا درباره مجازات قانونی آن بازنگری شود و این نوع حوادث را از شمول تصادف عادی خارج کند.»

سردار احمد کریمی‌اسد درباره شناسایی و توقیف شوتی‌ها می‌گوید: «برابر قانون هر خودرو فقط زمانی توقیف می‌شود که شکایت داشته یا تحت تعقیب باشد؛ البته سرعت بحرانی مانند سرعت بیش از 140کیلومتر هم باعث ثبت مشخصات و اخطار به راننده می‌شود، اما خیلی از رانندگان شوتی‌ها مالک خودرو نیستند یا پلاک را دستکاری کرده‌اند.»

مدتی قبل فرمانده نیرو‌ی انتظامی به تمام رسته‌های این نیرو دستور داد که موظف هستند با خودروی فاقد پلاک یا پلاک مخدوش برخورد کنند که همین امر باعث کاهش تخلف بسیاری در زمینه پلاک شده، اما مشکل سرعت و خطرآفرینی همچنان ادامه دارد. برخی خودرو‌های شوتی که پلاک مخدوش دارند از حمله به مأموران پلیس و زیرگرفتن آنها ابایی ندارند.

از مرز به شهر

جاده‌های استان بوشهر به چهارمحال و بختیاری، جاده زاهدان به چابهار، ایرانشهر به سرباز، بندرعباس به میناب، عسلویه به شیراز، اصفهان به نطنز در سال‌های اخیر به‌دلیل رفت‌وآمد شوتی‌ها خبرساز شده‌اند.

سردار کریمی‌اسد می‌‌گوید: «در جنوب شرق و منطقه سیستان خودرو‌های شوتی سوخت جابه‌‌جا می‌کنند. در غرب و بخشی‌هایی از جنوب، قاچاق کالا و در شرق ورود اتباع غیرمجاز و در فارس، کرمان و کردستان هم مشکل شوتی‌ها را داریم.»

خودروی تقویت شده

شوتی‌ها از چند دهه قبل در جاده‌های ایران پیدا شدند. خودرو‌های سواری و بیشتر از همه پژو 405مناسب شوتی است، ولی پژو پارس، سمند، زانتیا و… هم تبدیل به شوتی می‌شوند. اول کمک‌‌فنر‌ها را قوی‌تر می‌کنند تا خودرو توان حمل بار سنگین را داشته باشد، بعد صندلی‌های عقب را برمی‌دارند و فضای آن را به صندوق عقب اضافه می‌کنند.

با این کار، ظرفیت خودروی سواری به وانت شبیه می‌شود، اما ظاهر آن شبیه سواری‌های دیگر است. بعضی‌ها حتی موتور را دستکاری می‌کنند. اگر شوتی از کنار شما عبور کند ،تصور می‌کنید یک خودروی عادی است که فقط سرعت زیادی دارد، اما درون این خودرو پر از جنس‌های قاچاق خارجی و گاهی بنزین داخلی برای قاچاق به خارج است. آنها فقط برای بنزین زدن می‌ایستند؛ زیرا توقف یا کم کردن سرعت باعث دستگیری‌شان می‌شود. بعضی‌ها فیلم می‌گیرند و در شبکه‌های اجتماعی قرار می‌دهند؛ تا جایی که تبدیل به پدیده فرهنگی شده‌اند و «شوتی بلاگر» و «آهنگ شوتی» هم درست شده است.
منبع: همشهری