خلیح فارس: یکی از اتفاقات بدی که می‌تواند در یک روز گرم تابستانی برای هر کسی بیفتد مواجه‌شدن با باد گرم کولر خودرو است. نشتی گاز مبرد باعث می‌شود که کولر به‌جای باد سرد، باد گرم از سیستم تهویه خودرو خارج کند. البته این مشکل می‌تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد. برای پی‌بردن به ایراد کولر خودرو ادامه این مطلب را بخوانید.
سیستم تهویه خودرو چگونه کار می‌کند؟
به گزارش بیتوته، وظیفه سیستم تهویه ایجاد تعادل در هوای داخل کابین خودرو است. سیستم تهویه خودرو در مواقع لازم هوا را در فضای کابین به جریان می‌اندازد و در صورت ایجاد جریان بین هوای بیرون و درون کابین آن را تصفیه می‌نماید. به‌طورکلی وظایف سیستم تهویه خودرو عبارت است از:
- کنترل دمای محیط به‌وسیله سرمایش و گرمایش
- کنترل رطوبت به‌وسیله خشک‌کردن و جریان هوا
- کنترل سرعت وزش هوا و تصفیه هوا
- تصفیه‌کردن هوا تا حدامکان و به وجود آوردن فضای بهتر در کابین خودرو
کولر خودرو چه وظیفه‌ای دارد؟
خنک کردن کابین خودرو، در طراحی خودروها اهمیت زیادی دارد. کولر یکی از اجزای اصلی سیستم تهویه مطبوع خودرو است. کولر خودرو نوعی کولرگازی است که از گاز فریون برای ایجاد سرما در محیط داخلی کابین استفاده می‌کند. کولرهای ماشین به دو دسته کولرهای دستی و کولرهای خودکار و دیجیتالی تقسیم می‌شوند.
سیستم کولر در خودرو با دستکاری مبرد بین حالت مایع و گاز کار می‌کند. هنگامی که مبرد در حال تغییر حالت است گرما و رطوبت را از وسیله نقلیه جذب می‌کند و به سیستم اجازه می‌دهد هوای خنک و خشک خارج نماید. در صورت وجود مشکل در هر بخش کولر ممکن است به جای باد سرد، باد گرم به بیرون بفرستد.
بخش‌های مختلف کولر خودرو
سیستم کولر خودرو دارای چند بخش اصلی و کلیدی است و در صورت بروز مشکل برای هر کدام از این قطعات، عملکرد کولر دچار اختلال خواهد شد. بخش‌های مهم کولر خودرو عبارت‌اند از:
• کمپرسور: کمپرسور یک پمپ متراکم‌کننده گاز است. این واحد گاز کم‌فشار را می‌گیرد و آن را به گاز با دمای بالا فشرده می‌کند. کمپرسور در جلوی موتور نصب شده و توسط تسمه مارپیچ هدایت می‌شود.
• کندانسور: کندانسور نوعی رادیاتور چگالنده است و عملکردی شبیه رادیاتور خودرو دارد. این قطعه دمای مبرد را کاهش می‌دهد. با کاهش دما، مبرد از حالت گازی به حالت مایع تغییر پیدا می‌کند. کندانسور در جلوی خودرو، پشت کوره نصب می‌شود.
• خشک‌کن: خشک‌کن یک قطعه مختص جذب قطرات آب موجود در گاز کولر است. این قطعه که تقریباً ویژگی‌های فیلتر سیستم را دارا است، آب را از مبرد با استفاده از ماده خشک‌کننده خارج می‌کند. خشک‌کن بین کندانسور و اوپراتور نصب می‌شود.
• دستگاه اندازه‌گیری: این قطعه فشار مبرد را کم می‌کند و باعث کاهش دمای مبرد می‌شود. دستگاه اندازه‌گیری، بین خشک‌کن و فایروال نصب می‌شود.
• اواپراتور: مبرد در بخش اواپراتور از حالت مایع به حالت گازی تبدیل می‌شود به‌خاطر همین این بخش را تبخیرکننده می‌نامند. اواپراتور در داخل محفظه سرنشین، پشت داشبورد نصب می‌شود.
مشکلات رایج کولر خودرو
سیستم تهویه، یکی از مشکلات رایجی است که خودروها با آن مواجه می‌شوند. گاهی سیستم کولر خودرو به‌جای باد سرد، باد گرم ایجاد می‌کند. از عمده‌ترین دلایل این مشکل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مسدود شدن کندانسور
وظیفه کندانسور در کولر خودرو این است که گرمای جذب شده از محیط کابین خودرو را خنک می‌کند و هوای گرم را به بیرون بدنه اتومبیل انتقال می‌دهد. این قطعه در جلوی خودرو نصب می‌شود. اگر باد گرم از کولر ماشین شما خارج می‌شود حتماً کندانسور را بررسی نمایید و اگر متوجه شدید که این قطعه به‌وسیله آلودگی‌ها مسدود شده است آن را به وسیله فشار هوا به طور کامل تمیز کنید تا باد سرد و گرم به‌درستی در آن جریان یابد. البته آسیب‌دیدگی کندانسور نیز یکی از علل ایجاد باد گرم می‌باشد. یکی از علامت‌های رایج در هنگام ایراد کندانسور خودرو، بالارفتن آمپر آب خودرو است.
شکستن پروانه کندرانسور
در صورت شکستگی و آسیب‌دیدگی، تیغه‌های پروانه کندانسور کولر، جریان باد کولر خودرو با مشکل مواجه می‌شود و باد گرم از سیستم تهویه خودرو خارج می‌گردد. در این صورت پره‌های پروانه کندانسور کولر خودرو را بررسی نمایید و از سالم‌بودن آنها مطمئن شوید. در صورت مشاهده هرگونه تغییر حالت و یا شکستگی در پره‌ها، باید پروانه را تعویض کنید.
معیوب‌بودن ترموستات خودرو
خرابی ترموستات خودرو، موجب قطع و وصل‌شدن مداوم کمپرسور کولر می‌شود و این امر باعث اختلال در کارکرد درست کمپرسور می‌شود. در نتیجه خرابی ترموستات در خراب‌شدن کمپرسور کولر ماشین تأثیرگذار است.
خراب‌شدن فن‌های خنک‌کننده
یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد باد گرم در کولر خودرو، خراب‌شدن فن‌های خنک‌کننده می‌باشد. اگر فن‌های کندانسور آسیب ببینند دیگر کندانسور توانایی انتقال باد گرم به بیرون را نخواهد داشت. فن‌های کولر خودرو ممکن است بر اثر سوختن رله، سوختن موتور، شکستن پره‌ها و مشکلات برقی خودرو دچار آسیب شوند و در عملکرد صحیح کولر اختلال ایجاد شود، در این صورت باید فن را تعویض کنید.
یکی از عوامل خراب شدن فن خودرو، برخورد ضایعات جاده‌ای با آن است که باعث ایجاد ترک در فن می‌شود. همچنین معایب الکتریکی مثل خرابی فیوزها، سنسورها و … نیز می‌توانند دلیل خرابی فن باشند.
کاهش گاز کولر ماشین بر اثر نشتی
در صورتی‌که میزان گاز مبرد کولر خودرو کم شده و به‌اندازه استاندارد نباشد، کولر دیگر نمی‌تواند هوای گرم را به‌درستی به باد خنک تبدیل کند، در نتیجه بادی که از کولر خودرو خارج می‌شود گرم خواهد بود. برای رفع این ایراد باید سیستم کولینگ خودرو و مسیر گاز را بررسی کنید.
گاهی ممکن است علت نشتی گاز، شیلنگ‌های فرسوده باشند و به‌خاطر کهنه بودن، دچار سوراخ و شکستگی شوند و یا شل بسته شده باشند و در نتیجه نشتی کوچکی در آنها وجود داشته باشد. همین نشتی‌های کوچک می‌توانند منجر به گرم‌شدن هوای خروجی کولر ماشین بشوند.
مشکلات الکتریکی در کولر خودرو
برخی از ایرادات و مشکلاتی برقی در کولر خودرو مانند خرابی سنسور، مشکلات برقی رله کولر ماشین، سوختن فیوز، ماژول بد و … موجب ایجاد باد گرم در کولر ماشین می‌شوند. در صورت بروز این مشکلات باید اتصالات و قطعات درگیر در بخش الکتریکی مورد بررسی دقیق قرار بگیرند و در صورت نیاز قطعات معیوب تعویض شوند.
مشکلات کمپرسور کولر خودرو
فرایند سرماسازی و توزیع هوای خنک در داخل کابین خودرو به واسطه وجود کمپرسور کولر است. گاز مبرد در داخل کمپرسور می‌چرخد و در اثر فرایند تبخیر و جذب دمای محیط، هوای خنک را در کابین خودرو منتشر می‌کند.
اگر کمپرسور کولر خودرو با ایراداتی مانند کارکرد نادرست و یا شل‌شدن تسمه مواجه شود ممکن است کولر قطع و وصل شود، باد گرم تولید کند و یا کلاً کولر خودرو کار نکند. در این مواقع بهتر است اول تسمه کمپرسور را بررسی نمایید و در صورت شل بودن، آن را سفت و محکم کنید.
فراموش نکنید که استفاده نکردن از کولر خودرو به مدت طولانی می‌تواند باعث ایجاد مشکل در سیستم شود برای جلوگیری از این مشکل بهتر است در تمام طول سال، هر ماه یک بار کولر خودرو را روشن کنید و به آن اجازه دهید تا حدود ۱۵ دقیقه کار کند.
ضمناً در خودروهای انژکتوری که ECU تمام دستورات را صادر می‌کند هنگامی که شتاب خودرو زیاد است، دستور باد سرد به کولر صادر نمی‌شود و این امر باعث می‌شود که باد کولر گرم شود. این اتفاق برای این نوع خودروها کاملاً طبیعی است و نیازی به عیب‌یابی ندارد.
نوسانات آمپر ماشین
نوسانات آمپر خودرو و بالا و پایین شدن بیش از حد آن، باعث آسیب به کولر ماشین می‌شود. زیرا بالارفتن آمپر باعث گرم‌تر شدن موتور خودرو می‌شود و در نتیجه دمای کولر خودرو هم بالاتر می‌رود و این امر باعث خروج باد گرم از کولر خواهد شد. برای عیب‌یابی و رفع مشکل باید فن و رادیاتور خودرو بررسی شود و در صورت نیاز فن تعویض شود و یا رادیاتور خودرو باز شده و به‌خوبی تمیز گردد تا بتوانید این مشکل را برطرف نمایید.
