ایده افزایش استان‌های ساحلی در کشور را رد می‎کنم/ محدودیتی برای سرمایه‎گذاری سایرین در سواحل کشور نیست

خلیج فارس: چندی پیش طرحی از سوی بذرپاش وزیر راه و شهرسازی درخصوص افزایش استان های ساحلی مطرح شد که براساس آن شهرک های مسکونی در نقاط ساحلی جنوب توسط چند استان غیرساحلی اجرایی شود؛ موضوعی که ابهام برانگیز بود و این پرسش را در پی داشت که اکنون چه محدودیتی برای دسترسی و فعالیت اقتصادی استان های کشور در سواحل وجود دارد که باید به سمت واگذاری زمین و تغییر در تقسیمات کشوری گام برداشت.

به گزارش خلیج فارس؛ در همین راستا محمد راستاد کارشناس ارشد دریایی و مدیرعامل سابق سازمانق5 بنادر و دریانوردی در گفتگویی که روزنامه اقتصاد سرآمد با وی داشته، به نقد این ایده پرداخته که در ادامه می خوانید:

نظر شما درباره توسعه دریایی و نشر فرهنگ دریایی از طریق افزایش استان های ساحلی چیست؟

اینکه تقسیمات کشوری به چه نحوی به نفع توسعه دریایی اصلاح شود، باید نگاه نقادانه به چنین ایده هایی داشت. در ابتدا، اینکه در گذشته این موضوع مطرح و باعث تنش های اجتماعی شده است و دوم، اینکه اگر بخواهیم سرمایه گذاری های زیرساختی در بنادر انجام دهیم، چنین سرمایه گذاری هایی ملی است و سرمایه گذاری محلی نیست. بنادر بزرگ کشور از محل منابع ملی احداث می شود و نقش آفرینی بندر به صورت ملی است. صنایع بزرگ مستقر در سواحل هم، وابسته به تصمیمات محلی و منطقه ای و استانی نیستند، اگر وزارت نفت، صنایع بزرگی در کنار دریا به واسطه فعالیت های خود احداث می کند، مستقل از تصمیمات محلی و استانی است و اگر تجار و سرمایه گذاران استانهای مانند فارس، کرمان و چهارمحال و بختیاری بخواهند در سواحل سرمایه گذاری صنعتی و یا تجارت کنند، قواعد و مقرراتی وجود ندارد که حضور آنها را در سواحل منع کند.

یعنی افزایش استان های ساحلی توسعه فرهنگ دریایی را ممکن نمی کند؟

تغییر تقسیمات کشور و ایجاد استان های جدیدساحلی مستلزم ایجاد ساختارهای جدید در سطوح مختلف و هزینه های جاری و سرمایه گذاری جدید است. در شرایطی که کشور ما و مخصوصاً دولت با فقر منابع دست به گریبان است، تقسیمات جدید به جای آن که باعث هدفمند کردن هزینه منابع گردد، چه بسا باعث هدررفت آن گردد. براین اساس، با توجه به تجربه سی ساله خود در حوزه کارشناسی بندری و دریایی تأکید می کنم که کشور هیچ گونه خلأ و کمبودی را به لحاظ تقسیمات کشوری در حوزه ساحل ندارد و بسیاری از سرمایه گذارانی که در بنادر حضور دارند، زادگاه، محل تحصیل و محل زندگی آن ها ربطی به بندر ندارد.

به یک نظرگاه، ایران یک کشور دریایی است و در حال حاضر تعداد استان های ساحلی ما کم و محدود است، چرا با توجه به طویل بودن مرز دریایی در کشور، نخواهیم تعداد استان ساحلی ر برای دریایی کردن تعدای بیشتری از هم وطنان و نشر فرهنگ دریایی افزایش ندهیم؟

چرا باید افزایش دهیم؟ مثلاً اگر یک شیرازی بخواهد به دریا برود، نمی تواند به بوشهر برود؟

درونی سازی یک امر نیازمند احساس تعلق به آن موضوع می باشد و در صورت احساس تملک می توان احساس تعلق نیز ایجاد کرد و با درونی سازی امکان فرهنگ سازی ممکن می گردد و اگر فرهنگ دریایی از طریق احساس تملک و تعلق نهادینه گردد، احساس یک کشور دریایی مانند کشورهای انگلستان و ژاپن و… فراگیر خواهد شد. در حالی که ما کشوری هستیم که اکثریت در خشکی و دور از دریا زندگی می کنیم و فرهنگ عمومی ما، بر این باور است که ما کشور خشکی زی هستیم و کمبود آب داریم.

اعتقادم بر آن است که تقسیمات کشوری مانع اشاعه فرهنگ دریایی نیست، به شرطی که ما برای اشاعه فرهنگ دریایی برنامه داشته باشیم. هر برنامه ای برای اجرا باید ارزیابی امکان پذیری و برآوردهای لازم آن انجام شود. یکی از مهم ترین مسائل این برنامه، مسائل اجتماعی، مسائل قومی و منابع مالی مورد نیاز آن است؛ یعنی به ازای اینکه چند شهر را به استان هایی که الان ساحلی محسوب نمی شوند، متصل کنیم و استان های جدید ساحلی ایجاد کنیم، نیازمند چه هزینه هایی است و دستاورد و خروجی های آن چه چیزهایی می باشد؟ آیا مانع توسعه دریایی ما، اتصال چند استان جدید به ساحل می باشد؟

اگر توجه کنیم کشور سوئیس یک کشور محصور در خشکی است، ولی یکی از سه شرکت بزرگ کانتینری دنیا متعلق به این کشور می باشد. اما اگر نگاه فقط محدود به این بود که توسعه دریایی به صرف داشتن بندر و ارتباط با دریاست، آیا این اتفاق رخ می داد؟ کشورهایی دیگری هم هستند که محصور در خشکی هستند و در تلاشند با تأسیس شرکت های این چنینی و یا ثبت بین المللی کشتی ها در حوزه فعالیت های دریایی حضور دارند. یعنی محصور در خشکی بودن باعث بیگانگی آن ها با دریا نشده است.

بنابراین شما ایده اجرای تقسیمات نوین کشوری برای افزایش استان های ساحلی را در کشور رد می کنید؟

بله،  ضمن احترام به تمامی کارشناسانی که فکر می کنند که ایجاد استان های ساحلی جدید منجر به توسعه دریایی و فرهنگ دریایی کشور می شود، به عنوان اولویت، این پیشنهاد موضوعیت ندارد.

و جایگزینی برای این پیشنهاد دارید؟

جایگزین آن، تمامی اقداماتی که الان در نوار ساحلی و شهرهای ساحلی کشور باید انجام شود و هیچ مانعی  به عنوان تقسیمات کشوری ندارد، منتهی مورد غفلت واقع شده است و باید به آن توجه شود.