اصغر فرهادی از اتهام سرقت ادبی تبرئه شد

«پس از طرح شکایت از سوی هنرجوی سابق اصغر فرهادی، (آزاده مسیح‌زاده) مبنی بر نقض حقوق مؤلف در فیلم «قهرمان» و ادعای وی برای سهیم شدن در کلیه درآمدهای داخلی، خارجی و جوایز فیلم قهرمان، دادگاه به دلیل برخورد غیرتخصصی در مرحله بازپرسی و صدور کیفرخواست بدون ارجاع به کارشناسان مربوطه، موضوع را جهت بررسی جامع حقوقی در سه مرحله جداگانه به کارشناسی‌های تک نفره و سه نفره و در نهایت به هیات سه نفره‌ای از اساتید دانشگاه تهران متخصص در حوزه­ ی کپی‌­رایت، ارجاع نمود.

هر هفت نفر متخصص، پس از بررسی­ های جداگانه­ از محتویات پرونده و تحلیل جوانب حقوقی و هنری موضوع، ادعاهای شاکی را فاقد اعتبار تشخیص داده و اتهامات وارده به سازنده‌­ی فیلم «قهرمان» را ماهیتاَ بی ­اساس دانستند.»

در ادامه متن دریافنی آمده است: «در حکم صادرشده بر مبنای نظریات کارشناسان رسمی و متخصصین دانشگاهی، ضمن تشریح مفصل مبانی حقوقی و هنری و با بررسی فیلم «قهرمان» و هر سه نسخه‌­ی متفاوت مستند شاکی، و همچنین دهها ساعت تصاویر ورکشاپ اصغر فرهادی، با قاطعیت تأکید شده است که ساخت هر فیلم یا اثر هنری با الهام از یک اتفاق واقعی یا اخبار منتشر شده از آن، کاملاَ بلامانع است زیرا یک اتفاق واقعی و اخبار آن جزء حوزه‌­ی عمومی (پابلیک دومین) و متعلق به همگان می‌­باشد و حق استفاده از آن در انحصار هیچ‌­کس نیست و این امری کاملاَ پذیرفته شده و بدیهی در تمام دنیاست.

مستند شاکی برگرفته از یک اتفاق واقعی و اخبار منتشرشده از آن در روزنامه­‌­های جام­ جم، ایران و سایت تیترآنلاین به تاریخ­ های ۳ اردیبهشت ماه سال ۹۱ و ۴ اردیبهشت ماه ۹۱ و همچنین گزارش خبری سیمای استان فارس می‌باشد و صِرف خواندن و بازگو کردن یک خبر منتشر شده برای هیچ شخصی، حق مالکیت ایجاد نمی‌­کند.

بنابراین تشابهات بین این دو فیلم مستند و داستانی، از یک­سو از منبع مشترک دو اثر در واقعیت و اخبار رسانه‌­ها، و از سوی دیگر از آموزش‌­ها و سبک و سیاق مدرس ورکشاپ اصغر فرهادی ناشی شده ­اند و با قطعیت می­‌توان گفت که هیچ­گونه تخلف و نقض حقوقی اتفاق نیفتاده و ادعاهای مطرح ­شده کاملاَ مردود هستند.

در بخشی دیگر از نظریات کارشناسی تأکید شده که شاکی از مجموع ده­ها ساعت تصاویر جلسات ورکشاپ اصغرفرهادی، فیلمی یک ساعته مونتاژ کرده که در آن جرح و تعدیل­­های یک جانبه‌­ای صورت گرفته و تنظیم به نفع شده و تفاوت فاحشی بین تصاویر اصلی ورکشاپ و فیلم ارائه شده توسط شاکی به بازپرس در مرحله تحقیقات وجود دارد؛ لذا این فیلم مونتاژ شده از جلسات ورکشاپ که مبنای اصلی صدور کیفرخواست قرار گرفته، نامعتبر تشخیص داده می­‌شود.

همچنین طبق بررسی مدارک پرونده و تصاویر ضبط شده از ورکشاپ، محرز شد که طرح روایی، ساختار، نوع برخورد با سوژه­‌ها، نوع روایت، نحوه به چالش کشیدن ادعای سوژه­‌ها، جای قرار گرفتن دوربین، نوع کادربندی، روش­های برخورد اولیه و ثانویه با سوژه­‌ی مستند، فضاسازی بهینه و حتی پایان ­بندی (پایان باز) و بسیاری دیگر از عناصر تشکیل دهنده‌­ی فیلم مستند از طرف فرهادی به هنرجو ارائه و آموزش داده شده، که کلیه آموزش­ها در فیلم مونتاژشده از جلسات ورکشاپ توسط شاکی حذف شده است.

بر همین اساس، طرح ارائه ­شده به هنرجو از جانب فرهادی، فراتر از یک ایده­ و طرح اولیه و خام بوده و در واقع نوعی پترن است که چارچوبی کامل برای شکل گرفتن روایت در مستند بوده و راهنمایی ­های جزء­به ­جزء مدرس و تأثیرات مستقیم او در ساخت مستند مذکور کاملاَ مشهود می باشد.

در بررسی ­های صورت گرفته تصریح شده که فیلم قهرمان به لحاظ مفهوم، داستان ­پردازی، ساختار، شخصیت ­پردازی، اجرا و تمامی عناصر خلاقه‌­ی هنری مورد بحث در حوزه حقوق مؤلف مسیری کاملاَ مستقل و متفاوت از مستند – و حتی همان اتفاق واقعی و اخبار منتشر شده – را طی می‌­کند و از هیچ زاویه‌­ای اتهام نقض کپی ­رایت به آن وارد نیست.»

ایسنا در پایان نوشت: در پی انتشار حکم ار سوی روابط عمومی اصغر فرهادی پیگیر تصویر حکم برای اعتبار بیشتر خبر هست.