موج جدید بیکاری در ایران در پی افزایش قیمت‌ها

جمعیت غیرفعال بیشتر شد

به گزارش خلیج فارس؛ بنا بر اطلاعات مرکز آمار ایران، جمعیت 15 ساله و بیشتر که در آمار اشتغال مورد استفاده قرار می‌گیرد به 64 میلیون و 457 هزار نفر رسیده است. اما از این میزان فقط 26 میلیون و 801 هزار نفر جزو «جمعیت فعال» قرار می‌گیرند و بنابراین نرخ مشارکت اقتصادی در ایران کمتر از 42درصد است. 37 میلیون و 655 هزار نفر جزو جمعیت غیرفعال قرار می‌گیرند که بیش از 58درصد از جمعیت 15 ساله و بیشتر هستند. به گفته مرکز آمار، تعداد جمعیت غیرفعال در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته 65 هزار و 175 نفر بیشتر شده است. در تابستان امسال، نرخ بیکاری به 7.9درصد در کل مناطق شهری و روستایی رسیده است. مرکز آمار، تعداد بیکاران را در تابستان امسال 2 میلیون و 116 هزار نفر عنوان کرده است. این درحالی است که مطابق اطلاعاتی که همین مرجع آماری در فروردین امسال منتشر کرده بود؛ تعداد بیکاران 2.5 میلیون نفر در پایان سال گذشته افزایش پیدا کرده بود و نرخ بیکاری هم در آستانه دورقمی شدن بود.

فاصله نرخ مشارکت با کشورهای منطقه

مطابق تعاریف موجود نرخ مشارکت اقتصادی از تقسیم نسبت جمعیت فعال (شاغل و بیکار) 15 ساله و بیشتر به جمعیت در سن کار، 15 ساله و بیشتر به دست می‌آید. با این تعریف محصلان، خانه‌داران و دارندگان درآمد بدون کار، چنانچه شاغل یا بیکار نیز بوده‌اند، فعال اقتصادی محسوب می‌شوند. ضمن اینکه نرخ مشارکت اقتصادی به متغیرهایی چون جمعیت فعال و جمعیت در سن کار که در دل خود جمعیت غیرفعال را نهفته دارد، وابسته است. نرخ مشارکت اقتصادی از تابستان 1399 که در اعدادی بالاتر از 41.5درصد سیر می‌کرد تاکنون که بیش از سه سال می‌گذرد، در یک شیب کاهشی حرکت کرده است. در بهار سال 1400 نرخ مشارکت اقتصادی 41.4درصد بوده. در تابستان و همزمان با فروکش کردن پاندمی کرونا، به 41.1درصد رسیده و در پاییز 40.9درصد را ثبت کرده و در زمستان 1400 به 40.4درصد کاهش پیدا کرده است. نرخ مشارکت اقتصادی پس از آن دوباره رو به بالا رفته و خود را به سطح 41درصد در پاییز سال گذشته رسانده، اما دوباره در زمستان پارسال کاهش پیدا کرده و به 40.5درصد رسیده است. تا اینکه در تابستان اندکی رشد کرده و به 41.6درصد رسیده است. برای پی بردن به میزان ناچیز بودن این اعداد فقط کافی است به آمار مشابه در همین کشورهای همسایه ایران نگاهی بیندازید. به ‌طور مثال نرخ مشارکت اقتصادی در سال 2020 در قطر 86درصد بوده. این عدد در جمهوری آذربایجان 63درصد و ترکیه 50درصد بوده است. البته در کشورهایی مانند چین با نرخ مشارکت 67درصد و ویتنام یا آنگولا با 76 و 75درصد، این ارقام بسیار بالاتر هم هست.

بیکاری در کدام استان‌ها بالاست؟

داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که بیکاری در برخی استان‌ها در ارقام دو رقمی قرار گرفته که بسیار بالاتر از سطح میانگین است. در خوزستان، یعنی یکی از ثروتمندترین و غنی‌ترین استان‌های ایران از نظر منابع، میزان بیکاری 15.6درصد، در دو استان مرزی کردستان و کرمانشاه، به ترتیب بیش از 10 و 13درصد و در استانی که مهم‌ترین بندر ایران را در خود جای داده یعنی هرمزگان که روی کاغذ باید یکی از بهترین استان‌ها از نظر سطح اشتغال باشد نیز بدترین عملکرد رخ داده و نرخ بیکاری در رکوردی عجیب به بیش از 22درصد رسیده است.

سهم بالای شاغلان بیش از حد استاندارد

بررسی سهم شاغلان 15 سال و بیشتر با ساعت کار 44 ساعت و بیشتر نشان می‌دهد که 39.8درصد شاغلان به‌ طور معمول 49 ساعت و بیشتر در هفته کار می‌کنند. این شاخص که یکی از نماگرهای کار شایسته است نشان می‌دهد در کشور سهم زیادی از شاغلان بیش از حد استاندارد کار می‌کنند. این شاخص نسبت به تابستان سال قبل بالغ بر 2 دهم درصد رشد کرده است.

بیکاری فارغ‌التحصیلان هم بیشتر شد

در تابستان امسال، سهم جمعیت بیکار فارغ‌التحصیل آموزش عالی از کل بیکاران 42.8درصد بوده است. این شاخص در زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بالاتر است. ضمن اینکه بیکاری فارغ‌التحصیلان در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته نزدیک به 2درصد رشد کرده است. در تابستان امسال، حدود 27درصد از جمعیت شاغل را فارغ‌التحصیلان آموزش عالی تشکیل می‌دادند و زنان سهم بالاتری از شاغلان فارغ‌التحصیل را داشته‌اند.

ترکیب سنی بیکاران

در تابستان امسال 20.1درصد از جوانان 15 تا 24 ساله بیکار بوده‌اند و سهم زنان در این رده سنی بیشتر بوده است. در سنین 18 تا 35 سال، 15درصد از جمعیت فعال بیکار بوده‌اند و باز هم زنان در این سن و سال، سهم بیشتری از بیکاری داشته‌اند.

منبع: اعتماد