حامد پاک طینت
تعجب نکنید از اینکه شاید شما هم تاکنون نام «آک کویو» را نشنیده اید.
«آک کویو» نام نیروگاه هسته ای در ساحل مدیترانه در استان مرسین ترکیه است که قرار است به زودی افتتاح شود. اولین پروژه مهم هسته ای ترکیه که بی سر و صدا و بدون جنجال خبری و سیاسی با ابعاد پنج برابر نیروگاه هسته ای بوشهر (شامل ۴ رآکتور به ظرفیت ۴۸۰۰ مگاوات) از اواخر امسال تولید برق را در ترکیه کلید می زند. ضمن اینکه قرار است در بازه دو ساله، ۱۰% و در سپس ۲۰% از برق ترکیه را تامین کند.
با این پروژه، ترکیه از از واردات سالانه ۷ میلیارد مترمکعب گاز معادل ۲.۵ میلیارد دلار بی نیاز می شود اما هیچ یک از اینها مقصود نوشتن این متن نیست!
آنچه تمرکز این متن است، بررسی بینش اردوغان و نحوه سیاستگذاری کشور ترکیه برای انجام پروژه هسته ای است.
ترکیه برای انجام این کار حتی یک دلار هم از جیب مبارک پرداخت نکرده است. اتفاقا، مجری این پروژه همان شرکت روس اتم، مجری پروژه نیروگاه اتمی بوشهر است.
قرارداد ترکیه و روس اتم بر اساس BOO طراحی و توافق شده، به این معنی که ترکیه بدون سرمایه گذاری در ساخت و احداث نیروگاه صرفا متعهد به خرید برق با نرخ توافقی به مدت ۱۵ سال است. بنابراین تمام سرمایه گذاری بر دوش شرکت روس اتم است.
طبیعی است که این شرکت برای سودآوری و بهره وری بیشتر، هرآنچه از دستش بر می آید از استقرار آخرین تکنولوژی و به صرفه بودن تجهیزات تا مسلط ترین پرسنل و سریع ترین زمان ممکن برای اتمام پروژه تا بهره ورترین حالت ممکن در تولید برق و حتی تا تضمین امنیت و بی حاشیه شدن موضوع در ترکیه بکار گیرد.
توجه کنید که ترکیه با این روش، فقط در یک فقره موفق به جذب سرمایه گذاری خارجی ۲۰ میلیارد دلاری شده، جهت اطلاع کل سرمایه گذاری خارجی در ایران در سال گذشته به 2 میلیارد دلار هم نرسیده است.
تصور کنید امروز ۱۴ اردیبهشت سال ۱۳۷۴ است (یعنی ۳۰ سال پیش) و ما در حال سیاستگذاری پروژه هسته ای در کشور هستیم و مشاورین هوشمند ما چنین مدلی را به تصمیم گیران مملکت پیشنهاد داده اند، ببینیم دستاورد آن امروز در سال ۱۴۰۴ پس از ۳۰ سال چه بود:
ایران از پرداخت ۱۱ میلیارد دلار از بودجه کشور به شرکت روس اتم حتی بدون استفاده از وام، و میلیاردها دلار زیان حاصل از حواشی این پروژه قسر در رفته بود. یک پروژه ۳۰ ساله معلق توسط روسها در بوشهر، در بازه زمانی بسیار کوتاه تر و بی نقص تبدیل شده بود. ریسک تحریم به حداقل رسیده بود و یک ریال بابت هزینه نگهداری و تعمیرات نیروگاه پرداخت نکرده بودیم.
با مدل ترکیه درباره اولین نیروگاه اتمی اش، ما بدون فرض هیچ توسعه ای، ۴ برابر نیروگاه بوشهر در شبکه برق داشتیم و می توانستیم امروز حداقل ۱۰% از برق کشور (معادل ۶ کلان شهر ایران) را برق بدهیم….
قصه اما اینجا تمام نمی شود!
از بابت صرفه جویی گازی که برای تولید برق در نیروگاههای ما مصرف می شود، ابرچالشی تحت عنوان ناترازی گاز خصوصا در زمستان کشور نداشتیم. بله با این روش ما ۱۳ میلیارد مترمکعب در سال در مصرف گاز صرفه جویی می کردیم. این یعنی ۷۰% موضوع ناترازی گاز حل شده بود.
می توانستیم با همان گاز به تولید ثروت در صنعت پتروشیمی یا صادرات آن با سالی بیش از ۱۳ میلیارد دلار برسیم.
می توانستیم این همه گلایه بی مورد مسئولین مبنی بر صرفه جویی برق و گاز را هر روز نشنویم.
می توانستیم بدون دغدغه در کارخانجات مان به تولید بپردازیم و از عوارض و تبعات احتمالی بر سلامت پیشگیری شود…
خلاصه اینکه قصه «آک کویو» و بوشهر، از قصه هایی اند که می تواند تلنگری درباره هزینه های تصمیم گیری های ما باشد.
https://www.pgnews.ir/?p=257774
29 نظر
آقای نویسنده خبر
از قدیم گفتن اگر یکطرفه به قاضی بری برنده دادگاه خواهی شد
ایران تحریم است
مدیران ایران دست از تولید نفت و گاز بر نمیدارند رانتخواری و قاچاق سوخت و ده ها موضوع دیگر وجود دارد که باعث این وضعیت امروز کشور شده
تا زمانی که بودجه دولتهای ایران براساس فروش نفت تنظیم شود مدیریت کشور دست از فساد بر نمیدارد
نفت بجای نعمت تبدیل به نقمت و مصیبت شده و اجازه تصمیم گیری درست را از مسئولان سلب کرده
اگه این کارا رو میکردن مسئولین پس شعار مرگ بر آمریکا و انگلیس … چی میشد؟ شعاری که میلیاردها دلار ضرر برای اقتصاد کشور داره و میلیون ها دلار از بودجه صرف این شعار میشه. …
عالی بود اما مسئول بی سواد و متوهم هرگز نخواهد فهمید
آینده ایی بهتر از گذشته نداریم
فقط می گم افسوس و صد افسوس از بی سوادی و بی تدبیری
فقط میشه افسوس خورد
این چه حرفی ه …
ترکیه مردمش فاسد هستن و قانون حجاب اصلا اجرا نشده !!!
باید اول قانون حجاب رو اجرا کنیم و بعد میریزم مرحله بعد !!!
کجا رو با کجا مقایسه میکنید ؟ ترکیه رو با ما ، خدا وکیل زشت نیست
تا کی تصمیم گیرنده باشه این مهمه
خوب بهتره این را به نابغه های اصااحات و کارشناس اطللاع بدیم تا خدای ناکرده دولت، ورشکست نکنه
اول ساقی بعدٱ باقی!
راه برای ارتقا نیروگاه بوشهر باشد کلید زد برای اینده هم چلشهارا با نخبگان دانشمندان برطرف کرد با برنامه فناوری درعملگرایی تحقق پیدا کند مایوس نشویم
نویسنده متن یحتمل خیلی خام و بی تجربه س که فاقد هوش سیاسی و تاریخی است، یا از قصد و غرض مطلب نوشته
اولا اینکه این مقایسه، قیاس مع الفارغ است، اولین تفاوت ما با ترکیه این هست که ما هم مثل همه کشورهای عضو npt ، این حق رو داریم که چرخه کامل سوخت هسته ای رو داشته باشیم، مشکل از همینجا شروع میشود، غنی سازی حق مسلم ماست، موضوعی که غربی ها دهه هاست سعی میکنن ما رو به زور ، از حقمون محروم کنن، و خوشبختانه تا الان نتونستن، دعوا بر سر دانش هسته ای و حق غنی سازی است برادر.
موضوعی که کشمکش بین ما و غربی هاست، در تمام این سالها ایران برای تامین سوخت نیروگاه های هسته ای به انواع راهکارهای غربی ها تن داده، ولی در نهایت فقط خیانت غربی ها رو دیده! از پلمپ کردن تاسیسات هسته ای در زمان خاتمی بگیر تا پیشنهاد خرید سوخت از کشورهای دیگر و خیانت هایی که غربی ها کردند.
البته نیاز بود مثل ترکیه لائیک باشی شرفت را هم به اسرائیل بفروشی حلقه به گوش آمریکا و غرب باشی مثل اردوغان دورو و نجس باشی ما نبودیم نتونستیم.
بنا به اعلام این رسانه، ترکیه برای احداث این نیروگاه بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده و در واقع بزرگترین پروژه سرمایه گذاری ترکیه محسوب می شود و پس از افتتاح کامل قادر خواهد بود که ۱۰ درصد برق مورد نیاز این کشور را تامین کند.
توافق با امریکا که خیلی عالیه باید درصورت امکان حتما انجام بشه ولی شلختگی ها و مشکلات ساختاری موجود در حوزه مدیریتی کشور رو برطرف نمیکنه باید با الگو برداری دیگر کشورها خصوصا در حوزه انرژی برا ازادسازی و تحویل به بخصوصی در این حوزه و دیگر حوزه ها حرکت کنیم مگر نه اینقدر هدر رفت سرمایه در سرتا سر حوزه های کلان کشور داریم که توافق هم نمیتونه جوابگوی اینقد مشکلات ساختاری باشه
باید تیم های مدیریتی خارجی مشاوره گرفته بشه تا این ساختارها اصلاح بشه
وقتی مدیر بیسواد باشه میشه این
نیروگاه اتمی بوشهر آفتابه خرج لحیم است، فقط یک نون دونی برای روسهاست!
فرق ما و ترکیه اینه که انها در مدیریت قویترین افراد رو در پستهای مدیریتیشون قرار میدن ولی ما ….
سال ۹۸ معاون سازمان انرژی اتمی وقت در یک مصاحبه گفتند ، روسها تا اکنون ( ۹۸) بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار بابت ساخت نیروگاه بوشهر از ایران گرفته اند ولی اکنون نمی تواند برق خودش را تامین کند ، این به کنار ، چرا روسیه باید در سی سال یک واحد از سه واحد نیروگاه را آماده بکار کند ؟ چرا روس اتم با کمترین زمان می تواند برای ترکیه نیروگاهی به مراتب بزرگتر ومجهز تر بسازد ، اما نیروگاه بوشهر باید سالها به درازا بکشد ؟ آیا در این کشور، مسئول دلسوز پیدا نمی شود ؟ 😢
مردی وانسانیت در همه حال بهترین است این فکر ترکیه راایران۶۰ سال پیش داشت به گفته پدر اتم ایران حیف نگذاشتید واین شد اخر کار
از نماینده محترم بوشهر عاجزانه می خواهیم نسبت به استیضاح وزیر نیرو و اصلاح وضعیت برق و آب وانرژی اقدام عاجل بعمل آورند
این طوری چرتکه انداختن و حساب کردن کار درستی نیست
از اونجایی که هیچ گربه ای محض رضای خدا موش نمیگیره، روس اتم هم الکی ۲۰ میلیارد دلار برای ترکیه هزینه نمیکنه
تازه بعد از ۱۵ سال هم ول کنه بره
باید توی این ۱۵ سال هزینه خودش و سود اون رو کامل از جیب مردم ترکیه خارج کنه
نویسنده این متن باید به مقدارپولی که در ۱۵ سال از جیب مردم ترکیه خارج میشه اشاره کنه و با حساب عرف سرمایه گذاری بین المللی حداقل بازگشت سرمایه رو سه سال درنظر میگیرن یعنی بهد از ۱۵ سال ۵ برابر سرمایه اولیه و حداقل ۱۰۰ میلیارد دلار از جیب مردم ترکیه خارج میشه
نکته دوم اینکه ترکیه گاز نداره و مجبور به واردات گاز از دیگر کشورهاست که بابررسی ساده میشه درک کرد هزینه خرید گاز در ۱۵ سال وتبدیل اون به برق با هزینه سود روس اتم میتونه یکسان باشه تا امضاء همچین قراردادی توجیه پذیر باشه
اما درکشور ما منابع گاز ارزان داریم و همچین قراردادی به مراتب دیوانگی و گران محسوب میشه
درصورت وجود همچین قراردادی یا باید قیمت فروش برق به مردم گران میشد یا برای برق سوپسیت به روس اتم پرداخت میشد. اون هم حد اقل ۱۰۰ میلیارد دلار به ازای ۲۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری؟؟؟؟
اینکه هر کسی اسم خودش رو کارشناس میذاره و اقدام به چاپ مقاله در نفی تصمیمات مدیران کشوری میگیره قاعدتا نمیتواند مرجع تخصصی برای مدیریت کشور قرار بگیره
با درود؛ آیا می دانید که ترکیه در مدل BOO قرار است برق این واحدهای نیروگاهی را به صورت تضمینی بخرد؟ آیا می دانید قیمت خرید برق تضمینی چند سنت است؟ آیا بازار برق ایران که وزارت نیرو متولی آن هست، حاضر است بابت خرید تضمینی برق به ازای هر کیلووات، ۱۲ سنت (حدود ۱۰ هزار تومان) پرداخت کند؟ پاسخ به این پرسش ها، بخش دیگر داستان است که نویسنده محترم اشاره نکرده اند که هر سرمایه گذاری، به بازگشت سرمایه به اضافه سود منطقی نیاز دارد، و گرنه هیچ سرمایه گذاری آن هم در این ابعاد، انجام نخواهد شد.
این همه خرج نیروگاه اتمی شده اگه بجای روسیه با کشورهای اروپایی یا با آمریکا قرار داد میبستیمبرای کشور خیلی عالی میشد الاانچند تا نیروگاه داشتیم و مخالف کشور هم نبودند مثل روسیه چوب لایه چرخ نمیزاشتند
نگارنده خبر
همه این مقایسه ها درست
ولی فکر کردی که تصمیمات و اقدامات و قراردادهای صنعتی این چنینی لازمه اش داشتن مسئولین دانا و باسواد است نه شش کلاس سواد
این مطلب اصلا دقیق نیست و مقایسه اشتباه انجام گرفته، البته از بی تدبیری اصلاحات چی ها ناله داریم…
در ترکیه رجال سیاسی و اقتصادی سر کار هستند
تا مادامی که مافیای کثیف ، نفت و گاز و پتروشیمی مملکت ما رو مدیریت می کنه همینه چون توی پیمانکاری و پیمان های خارجی نمیشه دزدی کرد
نویسنده احتمالا از لحاظ فنی ضعیف و از لحاظ اطلاعات عمومی هم همینطور شایدم مغرضه که این مقایسه بسیار غلط را داره انجام میده. اولا نیروگاه بوشهر در میان انبوهی از تحریم ها و مخالفت ها از سوی خارجی ها ساخته شد و بدست پرسنل غیور ایرانی و با نظارت روس ها ساخته شد و اکنون مهمترین چیز یعنی بهره برداری از آن و تکنولوژی آن توسط پرسنل ایرانی در حال انجام است که بزرگترین افتخار است در حالیکه نیروگاه اتمی ترکیه تماما توسط روس ها است و ترکیه ای ها هیچ تجربه ساخت یا بهره برداری و دانش آن را نخواهند داشت در قراردادشان ذکر شده است. ضمن اینکه حداقل تا ۱۵ سال ترکیه و امنیتش دست روس هاست چون نیروگاه هسته ای تماما توسط روس ساخته و بهره برداری میشه. واقعا چه شده که در این عصر تکنولوژی و اطلاعات نویسندگانی با چنین دانش ضعیفی دست به تحلیل تا این حد غیر واقع و مضحک میزنند.