تحریم‌ها

خلیج فارس:وزیر امور خارجه انگلیس در اظهاراتی گزاف، ادعا کرد: «اگر ایران در عقب‌نشینی از برنامه هسته‌ای جدی نباشد، سه کشور اروپایی می‌توانند تحریم‌ها را به‌طور ناگهانی برگردانند.»

بهگزارش«خلیج فارس» به نقل از ایسنا؛«دیوید لمی»، وزیر امور خارجه انگلیس عصر سه‌شنبه به اظهاراتی گزاف علیه ایران روی آورد که هیچ یک براساس قوانین بین‌المللی و ضوابط پیمان عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای، مبنای حقوقی ندارند.

او ادعا کرد: «اگر ایران در عقب نشینی از برنامه هسته‌ای جدی نباشد، سه کشور اروپایی می‌توانند تحریم‌ها را به‌طور ناگهانی برگردانند که به معنای درد و رنج بیشتر برای ایران خواهد بود.»

لمی اولین وزیر امور خارجه اروپایی نیست که ایران را با چنین گزافه‌گویی تهدید کرده است. پیش از او، «کایا کالاس» مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا نیز خواستار برچیده شدن کامل برنامه هسته‌ای ایران شده بود.

در همین راستا، «سید عباس عراقچی»، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با انتشار مطلبی در شبکه اجتماعی ایکس، در واکنش به اظهارات مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ارتباط با مذاکره با ایران نوشت: «اگر هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام بر این باور است که هدف از هرگونه مذاکره احتمالی «پایان دادن به برنامه هسته‌ای ایران» است، این به معنای آن است که خانم کایا کالاس نماینده عالی اتحادیه اروپا، مفاد معاهده عدم اشاعه (NPT) را که صراحتاً حق همه کشورهای عضو برای توسعه، تحقیق و استفاده از فناوری هسته‌ای برای اهداف صلح‌آمیز را تأیید می‌کند، نادیده می‌گیرد.

مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد و خود برجام، برای هماهنگ‌کننده رسمی آن دیگر هیچ اعتباری ندارد و در نتیجه، سازوکار موسوم به «اسنپ‌بک» نیز بی‌اساس و فاقد وجاهت است.

مشارکت و نقش اتحادیه اروپا، کشورهای عضو آن و همچنین بریتانیا در هرگونه مذاکره آتی، بی‌ربط و در نتیجه بی‌معنا خواهد بود.»

خلیج فارس:وزیر امور خارجه آمریکا از تصمیم این کشور برای اعمال تحریم‌های تازه علیه ایران خبر داد.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از ایسنا؛«مارکو روبیو» وزیر امور خارجه آمریکا عصر چهارشنبه از تصمیم این کشور برای اعمال تحریم‌های تازه علیه ایران خبر داد.

روبیو اعلام کرد که دولت ایالات متحده تحریم‌هایی را علیه هفت نهاد و ۲ کشتی که ادعا می‌شود در تجارت فرآورده‌های نفتی ایران دست داشته‌اند، اعمال کرده است.

روبیو در بیانیه‌ای ادعا کرد: «وزارت امور خارجه (آمریکا) امروز هفت نهاد مرتبط با تجارت فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی ایران را تحریم می‌کند و ۲ کشتی را به عنوان اموال مسدود شده شناسایی می‌کند. رئیس‌جمهور آمریکا متعهد است که صادرات غیرقانونی نفت و پتروشیمی ایران، از جمله صادرات به چین را تحت فشار حداکثری خود به صفر برساند.»

وزیر امور خارجه آمریکا همچنین مدعی شد که این تحریم‌ها چهار فروشنده و یک خریدار پتروشیمی ایران «به ارزش صدها میلیون دلار» و همچنین یک شرکت مدیریت دریایی که نقش کلیدی در زنجیره تأمین انرژی خام ایران ایفا می‌کند و یک شرکت بازرسی محموله مستقر در ایران را هدف قرار می‌دهد.

تحریم‌های تازه آمریکا علیه ایران درحالی است که ساعاتی پیش «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایراندر پاسخ به پرسشی درباره تحریم‌های اخیر آمریکا، گفت: «این امر مسلماً پیام منفی دارد. اینکه در جریان مذاکرات طرف‌های مقابل اقدامات تحریک‌آمیز را انجام دهند، می‌تواند جدیت آنان را زیر سئوال ببرد. البته ما در جریان هستیم که دیدگاه‌های مختلفی در آمریکا وجود دارد و لابی‌های مختلفی در آنجا عمل می‌کنند.»

ایران و آمریکا تاکنون سه دوره گفت‌وگوی غیرمستقیم انجام داده‌اند و دور چهارم این گفت‌وگوها روز شنبه، در رم، پایتخت ایتالیا برگزار خواهد شد.

با وجود ادعای روبیو درباره «به صفر رساندن صادرات ایران»، منابع رسانه‌ای آمریکایی اذعان کرده‌اند که صادرات نفت ایران به بیشترین میزان خود در سال‌های اخیر رسیده است.

خلیج فارس:نماینده ولی فقیه در فارس در خطبه‌های امروز نماز جمعه این شهر به بحث مذاکرات پیش روی ایران و آمریکا پرداخت.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از ایسنا؛آیت‌الله لطف‌الله دژکام گفت: به نظر می‌رسد که جنگ تحریم‌ها نه‌تنها برای ما ضرری ندارد، بلکه شاید فضاها هم برای ما در بقیه دنیا باز شود و کشورهای دیگر برای واردات و صادرات با ایران وارد معامله شوند، چراکه ما از قبل درتحریم بودیم؛ پس اینجا جا دارد که متخصصان امور اقتصادی ابعاد گوناگون این مسئله را بررسی و برای مردم به نوعی تبیین کنند که نگاه این تصمیم چه آثاری می‌تواند برای ایران داشته باشد و ما کجای کار قرار می‌گیریم.

خلیج فارس:وزارت دادگستری آمریکا دو تاجر ایرانی را به تلاش برای خرید قطعات آمریکایی مورد استفاده در ساخت پهپادهای نظامی متهم کرد.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از ایسنا؛ منابع خبری اعلام کردند که ۲ شهروند ایرانی توسط وزارت دادگستری آمریکا به پولشویی و حمایت مادی از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که آمریکا آن را به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی معرفی کرده است متهم شده‌اند.

توسط اسناد منتشر شده توسط دادگاه، «حسین اکبری» ۶۲ ساله و «رضا عمیدی» ۶۳ ساله به اتهام تهیه قطعات پهپادی برای ایران، توسط وزارت دادگستری آمریکا محاکمه شده‌اند.

خبرگزاری فرانسه نیز شامگاه سه‌شنبه گزارش کرد: «طبق اسناد دادگاه، اکبری مدیرعامل شرکتی به نام ره رشد و عمیدی ​​مدیر بازرگانی است.

وزارت دادگستری آمریکا نیز در بیانیه‌ای ادعا کرد که اکبری و عمیدی ​​که قبلا در صنایع هوایی قدس (QAI) یک شرکت هوافضای دولتی ایران کار می کردند، هر ۲ آزاد هستند.

«جان دورهام»، دادستان آمریکا مدعی شد: «متهمان به تلاش برای به دست آوردن قطعات پهپادی دارای منشأ آمریکایی مورد نیاز برای ساخت هواپیماهای بدون سرنشین برای استفاده نظامی در ایران و ارسال آن قطعات به ایران با نقض قوانین کنترل صادرات، متهم شده‌اند.

به ادعای وزارت دادگستری آمریکا، اکبری و عمیدی ​​از سال ۲۰۲۰ از تحریم‌های آمریکا طفره رفته‌اند تا قطعات آمریکایی را برای استفاده در پهپادهای ساخت ایران از جمله مهاجر-۶ تهیه کنند.

متهم شدن این ۲ تاجر ایرانی توسط وزارت دادگستری آمریکا درحالی صورت می‌گیرد که ساعاتی پیش، وزارت خزانه‌داری آمریکا شرکت «توسعه مبادلات تجاری بین المللی ره رشد» و چندین نهاد و فرد ایرانی دیگر را تحریم کرد.

در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا، واشنگتن مدعی نقش افراد و نهادهای تحریم‌شده در «تأمین» اقلام مورد نیاز برای تولید پهپادهای ایران شده است.

چند شرکت و نهاد نیز در امارات متحده عربی و چین به اتهامات مشابه همچون تسهیل روند انتقال و خرید اقلام مورد نیاز برای تولید پهپادهای ایرانی تحریم شده‌اند.

«اسکات بسنت» وزیر خزانه‌داری آمریکا نیز با طرح اتهاماتی ادعا کرد: «تولیدات پهپادی و موشکی ایران و ارسال آن به نیروهای نیابتی و تروریستی این کشور در منطقه، به روسیه و استفاده آن علیه اوکراین، تهدیدی جدی علیه غیرنظامیان، پرسنل ارتش آمریکا، متحدان و شرکای ماست.»

او مدعی شد: «خزانه‌داری همچنان به مختل کردن مجتمع نظامی-صنعتی ایران و روند تولید پهپادها، موشک‌ها و تسلیحات متعارف که اغلب در دستان عوامل بی ثبات کننده از جمله عوامل تروریستی قرار می گیرد، ادامه خواهد داد.»

خلیج فارس:نظرسنجی اخیر صداوسیما درباره عوامل تأثیرگذار بر وضعیت اقتصادی کشور، واکنش‌های گسترده‌ای را برانگیخته است.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از برترین‌ها؛در این نظرسنجی از مخاطبان پرسیده شده که کدام عامل نقش بیشتری در شرایط اقتصادی فعلی دارد: سوءمدیریت داخلی یا تحریم‌های خارجی.

نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد که ۹۲ درصد از شرکت‌کنندگان سوءمدیریت داخلی را عامل اصلی مشکلات اقتصادی دانسته‌اند، در حالی که تنها درصد کمی تحریم‌های خارجی را عامل اصلی معرفی کرده‌اند. این نتیجه باعث ایجاد بحث‌هایی در شبکه‌های اجتماعی شده است.

خلیج فارس:امام جمعه مشهد با بیان اینکه مذاکره نمی‌تواند جایگزین مقاومت شود، گفت: هر کشوری که وارد مذاکره شد،آمریکا بر آن مسلط شده است.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از مهر؛حجت الاسلام سید احمد علم‌الهدی ظهر امروز در خطبه دوم نمازجمعه این هفته ۲۱ دی‌ماه که در میان حضور خیل زائران و مجاوران ایراد شد، با اشاره به سالروز ولادت امام جواد علیه‌السلام، اظهار کرد: امشب، شب ولادت حضرت جوادالائمه علیه‌السلام، میوه دل امام هشتم علیه‌السلام، است. این عید بزرگ را به محضر مبارک حضرت علی بن موسی‌الرضا علیه‌السلام و تمامی عاشقان اهل‌بیت علیه‌السلام تبریک عرض می‌کنیم. امید آن داریم که در این شب پر خیروبرکت، از عنایات امام رضا علیه‌السلام بهره‌مند شده و هدیه‌ای آسمانی دریافت کنیم که نه‌تنها دنیای ما، بلکه آخرت ما را نیز آباد کند.

امام جمعه مشهد به لحظه ولادت حضرت امام جواد علیه‌السلام اشاره کرد و ادامه داد: در آن روز مبارک، امام رضا علیه‌السلام در اتاقی مجاور اتاق محل ولادت حضرت حضور داشتند، وقتی خبر ولادت فرزندشان را شنیدند، با شادی فراوان فرمودند «برای من فرزندی متولد شده است که مانند موسی بن عمران است؛ همان کسی که دریاها را شکافت»، این جمله نشان‌دهنده مقام والای امام جواد علیه‌السلام و اعجاز شخصیت ایشان است.

وی اضافه کرد: همان‌طور که شکافتن دریاها برای حضرت موسی علیه‌السلام معجزه الهی بود، امام جواد علیه‌السلام نیز در سنین کودکی، در برابر دانشمندان آن دوران به‌گونه‌ای دریاهای علم را گشودند که شگفتی همه را برانگیخت.

علم الهدی بیان کرد: امام رضا علیه‌السلام در ادامه، فرزندشان را به حضرت عیسی بن مریم علیه‌السلام تشبیه کردند و فرمودند: «فرزند من جواد، همانند عیسی بن مریم است، همان‌طور که عیسی علیه‌السلام از مادری پاک و مقدس به دنیا آمد، فرزند من نیز از مادری پاک و مقدس، ریحانه خاتون، متولد شده است».

امام جمعه مشهد افزود: ریحانه خاتون که اصالتاً از مصر بودند، به دلیل پاک‌دامنی و ایمان والا، مورد ستایش امام رضا علیه‌السلام قرار داشتند، ایشان ریحانه خاتون را به حضرت مریم سلام‌الله تشبیه کرده و فرمودند «خداوند به من فرزندی عطا کرده است که وارث من و وارث آل داوود است».

وی با اشاره به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در سخنرانی روز ۱۹ دی‌ماه خود، خاطرنشان کرد: رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی اخیر خود به مناسبت قیام ۱۹ دی‌ماه مردم قم، نکاتی مهم در رابطه با شرایط کنونی کشور و راه‌های مقابله با دشمنان مطرح کردند، ایشان فرمودند «دستگاه‌های تبلیغاتی و فرهنگی باید پرده توهم اقتدار دشمن را پاره کنند و افکار عمومی را در برابر دروغ‌ها، تهدیدات و جنایات آنان مصون سازند».

علم الهدی با بیان این‌که این تأکید، وظیفه‌ای خطیر بر دوش رسانه‌ها، منابر و تریبون‌های فرهنگی قرار می‌دهد، یادآور شد: این وظیفه برای آگاهی‌بخشی به مردم است تا حربه‌های دشمن خنثی شود که باید گفت بزرگ‌ترین دستگاه تبلیغ فرهنگی، تریبون نمازجمعه است.

امام جمعه مشهد به سالروز فرار شاه از کشور اشاره کرد و گفت: فرار شاه در ۲۶ دی‌ماه ۱۳۵۷، نه‌تنها نقطه عطفی در پیروزی انقلاب اسلامی بود، آیا شاه خودش تصمیم گرفت از کشور خارج شود یا تصمیم از جای دیگری بود؟ یعنی شاه مزدوری برای آمریکا بود که از هیچ جهت از جهات زندگی، خودش برای خود تصمیم نمی‌گرفت حتی برای پزشک شخصی‌اش.

وی بیان کرد: ویلیام سالیوان، سفیر وقت آمریکا در ایران، در خاطرات خود می‌نویسد «هر بار که با شاه دیدار می‌کردم، او از من می‌پرسید آقایان در واشنگتن درباره من چه تصمیمی گرفته‌اند؟»، این جمله نشان می‌دهد که شاه حتی برای سرنوشت خود نیز اختیاری نداشت و تمام تصمیم‌های او تحت نظر و اراده آمریکایی‌ها بود.

علم الهدی به وجود اختلاف در بین مقامات آمریکایی برای تصمیم در رابطه با شاه اشاره و تصریح کرد: در آن زمان میان مقامات ارشد آمریکایی اختلاف نظر وجود داشت، سایروس ونس، وزیر امور خارجه میانه خوبی با شاه نداشت و معتقد بود که شاه باید ایران را ترک کند، درحالی‌که برژینسکی، مشاور امنیت ملی با شاه دوست بود و بر این باور بود که آمریکا باید از شاه حمایت کامل کرده و حتی کودتایی نظامی به راه بیندازد تا مردم به این شاه راضی بشوند.

عضو مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر این‌که مقاومت مردم ایران، تصمیم آمریکایی‌ها را دشوار کرده بود، گفت: امروز هم آمریکا همان آمریکاست با این تفاوت که آمریکای آن روز مثل آمریکای امروز بی‌آبرو و مفتضح نبود، امروز آمریکا به‌جایی رسیده که جایی نیست که پرچم او را در دنیا آتش نزنند، نفرتی که امروز از آمریکا وجود دارد و نکبتی که برای آمریکا هست در هیچ دوره تاریخی وجود نداشته است.

وی خاطرنشان کرد: مقاومت شما مردم طوری است که اگر این مقاومت با قدرت قوی ادامه پیدا کند، امروز هم آمریکا در برابر ما دارای هیچ قدرت تصمیمی گیری نخواهد بود چون نمی‌داند آینده چه می‌شود، این مردم همه ایستادند، اگر از این مردم تنها ۱۰ نفر باقی بماند، آمریکا نمی‌تواند بر این ۱۰ نفر حکومت کند.

علم‌الهدی اضافه کرد: آن روز اسلحه مردم یک چوب دستی بود و مقاومت می‌کردند، امروز مردم ما با موشک‌هایی که دنیا را به حیرت واداشته است مقاومت می‌کند، ۳۰ سال است می‌گویند گزینه نظامی روی میز است و هیچ غلطی نتوانستند بکنند.

امام جمعه مشهد با تأکید بر این‌که مقاومت هیچ بدیل و مشابهی ندارد، متذکر شد: عزیزان مسئول ما بدانند مذاکره نمی‌تواند جایگزین مقاومت شود، هر کشوری وارد مذاکره شد، بدبخت شد، اسیر شد و آمریکا بر او مسلط شد، چه مذاکره با آمریکا باشد و چه با اروپا زیرا این دو تفاوتی با هم ندارند.

وی با بیان این‌که اروپایی‌ها هم طبق منافع آمریکا مذاکره می‌کنند، یادآور شد: منافع آمریکا در این است که کشوری که از چنگالش خارج‌شده را دوباره به دست بیاورد، به این اندازه هم قانع نیست و آن روز چون عامل این خروج، اسلام و دین بود، اسلام و دین نیز باید براندازی شود، نتیجه مذاکره این است.

علم الهدی تصریح کرد: روزی مصر به‌عنوان پایگاه سیاست اعراب در شرق دنیا بود، مصر آقای اعراب بود و همه کشورهای عربی با محوریت مصر عمل می‌کردند، بعد از جمال عبدالناصر، انور سادات در موقعیتی که اسرائیل را شکست داده بود و در صحرای سینا اسرائیل را شکست داده بود، به خاطر مسائلی همچون وضعیت تحریم و فشار خارجی که در کشور ما نیز مطرح است، انور سادات را مجبور کردند که در کمپ دیوید با اسرائیل دست دادند و بینشان پیمان ننگین کمپ دیوید بسته شد، آمریکا حتی به یکی از وعده‌هایی که به انور سادات داده بود عمل نکرد و امروز مصر از ضعیف‌ترین کشور در کشورهای عربی است.

امام جمعه مشهد افزود: مگر سر برجام مذاکره نکردیم؟ آخرش چه شد؟ راهکار دشمن در مقابل ما این است که سه فکر ایجاد کند، یکی «یأس و ناامیدی»، دوم «ترس و وحشت» و سوم «اختلاف»، نتیجه مذاکره این است که دشمن بر این سه چیز می‌دمد، وقتی نتیجه می‌گیرد، مقاومت از بین می‌رود چون این سه راهکار را برای مقابله با مقاومت دارد.

وی گفت: وقتی اقرار کنید ابزار دشمن در برابر ما مؤثر واقع شده و ما را اذیت کرده، دیگر این ابزار را برنمی‌دارد، در برجام همین کار را کردند، دیدید رفتند نشستند مذاکره کردند، تحریم‌ها را که برنداشتند هیچ، چند هزار تحریم بیشتر اضافه شد.

علم الهدی تاکید کرد: مذاکره با اروپایی‌ها مذاکره با آمریکاست که شما را می‌ترسانند و ناامید می‌کنند که شما با این یأس و ناامیدی امضایی پای یک برگه بزنید که هم کشور و هم ملت را از دست می‌دهید، هیچ‌چیز جای مقاومت را نمی‌گیرد.

امام جمعه مشهد بیان کرد: امام سجاد علیه‌السلام در صحیفه سجادیه در یک دعا عرضه می‌دارد «خدایا برای هیچ کافر و فاجری بر من سلطه قرار نده»، حالا ما با دست خودمان برویم سلطه کافر و فاجر را برای خودمان بخریم؟

خلیج فارس:حوادث معدن در ایران به تکرار افتاده‌اند و همواره این اخبار ناراحت‌کننده را ازگوشه و کنار کشور می‌شنویم. حالا گردانه به نام معدن طبس افتاده و بیش از ۵۰ تن از کارگران معدن تاکنون کشته شده‌اند. این اتفاق سؤالات بسیاری درباره حفاظت و ایمنی معادن به وجود آورده که دقیقاً مشکل از کجاست؟

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از انتخاب، حسن صادقی، رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری، درباره افزایش حوادث معدنی در ایران گفت: در معادن معمولاً حوادث وجود دارد، اما در کشور ما حوادث نسبت به کشور‌هایی مثل چین و ژاپن و آسیا میانه، خیلی بیشتر است.

حوادث ما با کشور‌های دیگر قابل قیاس نیست. علت این حوادث عدم دسترسی ما به تکنولوژی روز است. به واسطه‌ی تحریم‌ها نتوانستیم تکنولوژی‌های هشدار‌دهنده را داشته باشیم تا ده دقیقه قبل از حادثه به کارگر اخطار دهد. آثار تحریم را در حوادث معدن هم می‌بینیم، اما نمی‌خواهیم باور کنیم که تلفات معدنی ما ناشی از عدم تکنولوژی است. چرا هرساله باید شاهد حادثه باشیم؟ معدن شازند ۱۴ کارگر را زیر آوار کرد، معدن گرگان هم همینطور و هر چند ماه این حوادث تکرار می‌شوند. حوادثی که ۱ یا ۲ نفر کشته می‌دهد دیگر اخبارش درز نمی‌کند. عمده دلیل مشکل ما عقب ماندگی تکنولوژی در حوزه حفاظت و ایمنی کار در معادن است. ما حتی این ایمنی را در صنایع هم داریم.

وی درباره تأثیر تحریم‌ها بر عدم ایمنی معادن بیان کرد: تشکل‌های کارگری آمریکا باید از دولتشان بخواهند که اجازه دسترسی به ایران برای ایمنی معادن را بدهند. چرا همه چیز باید به تحریم‌های سیاسی مربوط باشد؟ چرا کالایی که برای ایمنی کارگران است باید مشمول تحریم شود؟ عمده این حوادث مربوط به تحریم است. خود چین در این حوزه به روز است. به محض اینکه انفجاری در راه باشد، سیستم‌های هشدار‌دهنده به صدا در می‌آیند. اکثر کشور‌هایی که تحریم نیستند، خودشان را به این سیستم‌ها مجهزکرده‌اند. این در حالیست که هر روز ابعاد فجایع معدن در ایران گسترده‌تر می‌شود.

صادقی درباره ضعف عملکرد کارفرما‌های معادن گفت: کارفرما‌ها برایشان سخت است تکنولوژی گران وارد کنند. اینجا چه کسی باید نظارت داشته باشد؟ وزارت کار! این وزارتخانه در برابر چندین کارگاه بزرگ و میلیون‌ها کارگر، هزار و سیصد بازرس دارد، اگر این تعداد بازرس را تقسیم کنیم، هر ۵ سال نوبت یک کارگاه برای بررسی بازرس می‌شود. معادن باید در این بین ویژه دیده شوند. صنایع حادثه خیز و پرتلفات را باید به صورت جداگانه بررسی کنند. باید برای این مناطق گروه‌های بازرسی، چند لایه تعریف شوند. روی سخن من دولت‌های متعدد است و همواره به این مسأله بی توجهی کرده‌اند.

او افزود: به کارگاه‌های ساختمانی هم توجه ندارند، کارگر از ارتفاع می‌افتد، اما هیچ حمایتی از او نمی‌شود و حفاظت و ایمنی هم رعایت نمی‌کنند. کارگر از داربست می‌افتد و هیچ حفاظی هم برایشان نگذاشته اند و به زمین می‌افتند. هزینه بی توجهی‌های دولت به ایمنی فضا‌های کارگری را کارگران می‌دهند. کسی هم در این زمینه اعتراضی بکند می‌گویند با دولت مشکل دارید.

خلیج فارس:دنی سیترینوویکز در یادداشتی در پایگاه اینترنتی اندیشکده شورای آتلانتیک نوشت: مسعود پزشکیان رئیس جمهور منتخب ایران در جریان کارزار انتخاباتی خود اعلام کرده که قصد دارد برای لغو تحریم‌های آمریکا علیه ایران تلاش نماید.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از انتخاب، روشن است که لغو تحریم‌های وضع شده بر بخش‌های حیاتی اقتصاد ایران از جمله بخش انرژی نیازمند توافقی جدید با غرب در خصوص برنامه هسته‌ای این کشور است. اما پزشکیان تنها کسی نبود که از ضرورت بازگشت به توافق هسته‌ای سخن گفت. رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز درباره ضرورت یافتن جایگزینی برای توافق هسته‌ای که دیگر هیچ یک از طرف‌ها به آن پایبند نیستند سخن گفته است. اما با توجه به تحولات اخیر در عرصه جهانی از جمله جنگ اوکراین، اعتراضات سال ۲۰۲۲ و عملیات ۷ اکتبر حماس و این حقیقت که ایران تا حدود زیادی بدون هیچگونه محدودیتی اقدامات منطقه‌ای خود را به پیش می‌برد، آیا یک توافق جدید می‌تواند بین ایران و گروه ۱+۵ به امضا برسد؟

نگاهی به وضعیت فعلی مذاکراتی که احتمالا می‌تواند منجر به بازگشت به برجام شود، نشان می‌دهد که تقریبا هیچ گونه پیشرفتی در این زمینه حاصل نشده است. شکست این گفتگو‌ها و این واقعیت که اکثر محدودیت‌های وضع شده علیه ایران، آنگونه که در توافق هسته‌ای آمده بود تا اکتبر ۲۰۲۵ برداشته خواهد شد (یعنی آخرین تاریخی که غرب می‌تواند از مکانیزم ماشه علیه ایران استفاده نماید) نشان می‌دهد که به رغم ادعا‌های گروسی، بسیار بعید است بازگشت به برجام دیگر در دستور کار باشد.

با این حال، در پرتو تمایل فوری طرف‌ها به اجتناب از تشدید کنترل نشده تنش ها، آن‌ها به تعاملات خود در عمان جهت اجتناب از یک افزایش تنش منطقه‌ای در دنیای پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ ادامه می‌دهند. در هر صورت، بازگشت به برجام پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ماه نوامبر به ویژه با توجه به پیروزی پزشکیان در انتخابات ایران و ضرب الاجل اکتبر ۲۰۲۵ مجددا روی میز گذاشته خواهد شد؛ بنابراین تهران و قدرت‌های جهانی باید احتمال ایجاد یک چهارچوب سیاسی جدید برای موضوع هسته‌ای ایران را مورد بحث قرار دهند؛ در غیر اینصورت احتمال بروز بحران‌های بی سابقه بین ایالات متحده و ایران به نحو دراماتیکی افزایش خواهد یافت. اما با توجه به شکست طرفین در بازگشت به برجام و بی اعتمادی تاریخی عمیق بین آنها، این سوال مطرح می‌شود که در شرایطی که وضعیت برنامه هسته‌ای ایران تفاوت قابل توجهی نسبت به زمان توافق اولیه در سال ۲۰۱۵ داشته است، چه نوع توافقی قابل حصول است؟

تهران به پیشرفت‌های قابل توجهی در زمینه ظرفیت غنی سازی خود دست یافته است. امروز این کشور با استفاده از سانتریفیوژ‌های پیشرفته، اورانیوم را در سطح ۶۰ درصد غنی سازی می‌کند و دارای ذخایر اورانیوم غنی شده قابل توجهی است. از این رو باید انتظارات نسبت به محدودیت‌هایی که یک توافق دیگر می‌تواند بر برنامه هسته‌ای ایران تحمیل نماید، به شکل قابل توجهی تعدیل شود. با این حال، تصمیم ایران برای توسعه مجتمع غنی سازی فردو در پاسخ به تصمیم ماه می‌شورای حکام آژانس برای محکوم کردن ایران بابت عدم همکاری با غرب در خصوص مسائل باقی مانده، نشان دهنده خطراتی است که عدم دستیابی به توافق به دنبال خواهد داشت.

هرگونه مذاکره‌ای پیچیده و چالش برانگیز خواهد بود، اما با توجه به درکی که طرف‌ها درباره جایگزین‌های دستیابی به توافق دارند، یک توافق جدید می‌تواند در دسترس باشد. بدون یک توافق جدید و با ادامه پیشرفت برنامه هسته ای، احتمال درگیری بین ایران و غرب رشدی فزاینده خواهد داشت.

همانگونه که اشاره شد، باید در هنگام ورود به مذاکرات در خصوص توافق هسته‌ای جدید واقع بین بود و این موضوع را درک کرد که چه موضوعاتی دیگر قابل گنجاندن در چنین توافقی نیستند.

از نقطه نظر فنی، هدفی که در توافق برجام مبنی بر حفظ فاصله یک ساله ایران با دستیابی به سلاح هسته‌ای گنجانده شده بود، اکنون دیگر از نظر تکنولوژیک بی معناست است، زیرا ایران در این مدت به پیشرفت‌های بی سابقه‌ای در زمینه غنی سازی اورانیوم دست یافته و این هدف گذاری را عملا غیرممکن کرده است. ایران از آستانه غنی سازی ۶۰ درصدی عبور کرده و در حال استفاده از سانتریفیوژ‌های بسیار پیشرفته است؛ بنابراین دیگر هیچ کشور یا نهادی قادر به پاک کردن دانش فنی هسته‌ای از ذهن دانشمندان ایرانی نیست، حتی اگر اکثر زیرساخت‌های نصب شده به کلی برچیده شود.

به علاوه، یک توافق هسته‌ای جدید تنها توانمندی هسته‌ای ایران را محدود خواهد کرد و نه پیشرفت این کشور در عرصه‌های متعارف و فعالیت‌های منطقه‌ای اش را، زیرا توافق اصلی صرفا متمرکز بر پرونده هسته‌ای بود. این موضع تغییر ناپذیر ایران است و تقریبا کسی توانایی تغییر آن را ندارد. به علاوه، با توجه به عدم اعتماد به غرب که پس از خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ تشدید شده، احتمال اینکه تهران با برچیدن بخش قابل توجهی از زیرساخت‌های هسته‌ای خود موافقت نماید بسیار پایین است. این بدان معنا نیست که ایران آماده برچیدن سانتریفیوژ‌ها نخواهد بود. اما خیلی هم محتمل نیست که تهران با برچیدن تعداد بالایی از سانتریفیوژ‌ها موافق نماید به ویژه اگر محل ذخیره این دستگاه‌ها دور از تاسیسات هسته‌ای باشد.

به رغم این ملاحظات، به نظر می‌رسد که ایران و آمریکا در چند حوزه می‌توانند به توافق برسند: اولین و مهمترین حوزه تضمین یک رژیم بازرسی بلندمدت است. اخیرا مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی بار‌ها ادعا کرده که ایران مانع از انجام کار برخی از باسابقه‌ترین بازرسان آژانس شده و جلوی بازرسی‌ها از سایت تولید سانتریفیوژ‌های خود را گرفته است. به علاوه، ایران آماده رقیق سازی بخشی از مواد هسته‌ای خود با وجود خروج آمریکا از برجام است و این نشان می‌دهد که تا زمانی که سانتریفیوژ‌ها در حال چرخش هستند، انباشت مواد هسته‌ای از نظر ایران موضوعی قابل مذاکره است. ایران احتمالا بر تداوم فعالیت مراکز تحقیق و توسعه هسته‌ای خود اصرار خواهد ورزید. با این حال بعید است که این کشور آماده رها کردن تاسیسات هسته‌ای در وضعیت فعلی بدون تغییری قابل توجه باشد.

با در نظر داشتن این نکته، تولید یک سلاح هسته‌ای نیازمند مواد شکافت پذیر و توانایی تبدیل این مواد به یک سلاح هسته‌ای خواهد بود. ایران در زمینه غنی سازی بسیار پیشرفته است و می‌تواند به سرعت به مواد شکافت پذیر دست یابد، اما برای ساخت یک سلاح هسته‌ای باید دانشمندان خود را متمرکز بر این موضوع نماید. تمرکز برجام معطوف محدود کردن توانمندی‌های غنی سازی ایران بود، اما تمرکز کافی بر گام‌هایی که ایران باید برای استفاده تسلیحاتی از این مواد بردارد نداشت. این مسئله در توافق قبلی مورد اشاره گذرا قرار گرفت، اما با توجه به تمرکز بر فعالیت غنی سازی ایران، این میزان توجه کافی نبود. با توجه به ادعای ایران مبنی بر اینکه قصدی برای ساخت سلاح هسته‌ای ندارد، احتمالا این امکان وجود دارد که در توافق جدید یک نظارت دقیق‌تر بر فعالیت‌های احتمالی در حوزه تسلیحاتی سازی مواد هسته‌ای ایجاد شود.

با فرض اینکه طرف‌ها بتوانند بر اساس این مفروضه‌های اولیه به یک توافق جدید دست پیدا کنند، غرب توانایی نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران (از معدن گرفته تا تولید سانتریفیوژ و فرآیند غنی سازی) را برای سال‌ها به دست خواهد آورد. این توافق تضمین می‌کند که ایران به عنوان کشوری در آستانه غنی سازی، همچنان باید چند ماه با رسیدن به غنی سازی ۹۰ درصد فاصله داشته باشد. توانایی رصد پیشرفت‌های ایران به سمت تسلیحاتی سازی مواد هسته‌ای شاهد بهبود چشمگیری خواهد بود. در مقابل، ایران نیز شاهد لغو کامل تحریم‌ها بر بخش انرژی و برنامه گسترده و عمیق تحقیق و توسعه اش خود خواهد بود که با توجه به خروج قبلی آمریکا از توافق، تهران را قادر خواهد ساخت تا در صورت خلف وعده مجدد واشنگتن به آسانی و نسبتا سریع از تعهدات خود عدول نماید.

یک برجام جدید، توافقی بی نقص نخواهد بود، اما به میزان قابل توجهی توانایی غرب برای رصد برنامه هسته‌ای ایران و تضمین اینکه این برنامه محدود به مقاصد صلح آمیز باشد را بهبود خواهد بخشید. هزینه لغو تحریم‌ها بسیار قابل توجه خواهد بود. از همان ابتدا ایالات متحده می‌خواسته از نظام تحریم‌ها به عنوان چماقی که بتواند در قبال اجرای توافق هسته‌ای مورد چشم پوشی قرار گیرد صیانت نماید.

حتی با وجود دستیابی به چنین توافق محدود کننده ای، ایران اقدامات متعارف خود نظیر توسعه برنامه‌های موشکی بالستیک و پهپادی خود را متوقف نخواهد ساخت و آمادگی‌ای برای بحث در خصوص همکاری با نیرو‌های نیابتی اش در منطقه را نخواهد داشت. هرگونه مداخله بین المللی در این موضوعات خط قرمز حکومت است و تهران هیچ گونه محدودیتی در ارتباط با نیرو‌های نیابتی اش را در چهارچوب هیچ توافقی نخواهد پذیرفت. استراتژی ایران از روز نخست روشن بوده است: محدودیت‌ها بر آنچه این کشور برنامه صلح آمیز هسته‌ای می‌خواند، در قبال لغو تحریم‌ها و نه چیز دیگر.

ذکر این نکته ضروری است که حتی اگر قدرت‌های جهانی این اصول را بپذیرند، دستیابی به یک توافق آسان نخواهد بود.

تردید و بدگمانی بین واشنگتن و تهران صرف نظر از اینکه چه کسی در این دو پایتخت در راس امور باشد ادامه خواهد یافت.

اما ممکن است این درک در طرفین حاصل شود که بدون ایجاد یک چهارچوب توافق بلندمدت دیگر، درگیری بر سر برنامه هسته‌ای تهران تقریبا اجتناب ناپذیر خواهد بود. تمایل به اجتناب از تشدید گسترده تنش از طریق یک مصالحه دردناک می‌تواند احتمال دستیابی به برجام ۲ را افزایش دهد و چنین توافقی هم به نفع خاورمیانه و هم جامعه بین المللی خواهد بود.