خلیج فارس:تصویری از یک بنر نصب شده در سطح شهر تهران درباره مذاکره با آمریکا، در فضای مجازی مورد توجه قرار گرفت.
منبع:برترین‌ها
خلیج فارس: سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی به تشریح توضیحات تخت‌روانچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه درباره مذاکرات عمان پرداخت.
به گزارش خلیج فارس، ابراهیم رضایی در توضیح جلسه امروز کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، گفت: جلسه امروز کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با حضور آقای تخت‌روانچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه برگزار شد.
وی توضیح داد: در این جلسه، آقای تخت‌روانچی به اعضای کمیسیون امنیت ملی گزارشی از مذاکرات مسقط ایران و آمریکا با میانجیگری و واسطه گری عمان ارائه کرد که گزارش او راجع به محتوای و شکل مذاکرات بود.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی بیان کرد: آقای تخت روانچی چند نکته در این جلسه گفت مبنی بر اینکه این مذاکرات غیرمستقیم بود، ما زیر بار مذاکرات مستقیم نرفتیم، محل استقرار هیئت‌ها جدا بود، مذاکره در منزل وزیر خارجه عمان برگزار شد. در جلسه اول تلاش بر این بود که مبنای مذاکرات را مشخص کنیم و اینکه ما به جدیت آمریکایی‌ها اطمینان نداریم و مطمئن نیستیم.
رضایی گفت: معاون سیاسی وزیر امور خارجه تاکید کرد که مذاکره صرفا در موضوع هسته‌ای است و در موضوعات دیگر نیست و اینکه ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران زبان تهدید را نمی‌پذیریم و در صورت تهدید، مقابله به مثل می‌کنیم.
وی افزود: تخت روانچی اشاره‌ای به سوابق منفی آمریکایی‌ها در توافقات کرد از جمله اینکه در گذشته آمریکایی‌ها از برجام خارج شدند و ما این تجربه را داریم، لذا امروز آمریکایی‌ها باید اعتماد ما را جلب کنند. توضیح دیگر ایشان این بود که مذاکره غیرمستقیم به صورت رفت و برگشت در مسقط جریان داشت و فضای مذاکرات هم مثبت بود.
رضایی اضافه کرد: معاون سیاسی وزیر خارجه گفت که در مذاکرات تهدید موضوعیتی نداشت و مسئله منفی مطرح نشد، ما آمریکا را مسئول تحریم‌ها می‌دانیم و مطالبه و هدف ما رفع تحریم‌هاست.
وی اظهار کرد: آقای تخت روانچی به نقل از آمریکایی‌ها گفت که آنان گفته‌اند که ما در مذاکرات جدی هستیم و به دنبال جنگ هم نیستیم و اعلام آمادگی برای رفع نگرانی‌های ایران کردند. همچنین آقای تخت‌روانچی گفت که در نهایت در مذاکرات عمان به این تفاهم رسیده‌اند که جلسه بعدی شنبه آینده باشد و در آن چارچوب توافق که مبنای مذاکرات است، ارائه دهیم و می‌خواهیم چارچوب مذاکرات را مشخص کنیم.
رضایی بیان کرد: آقای تخت روانچی در عین حال تاکید کرد که مذاکرات صرفا در حوزه هسته‌ای است و گفت که ما فعلا مرحله به مرحله جلو می‌رویم و هم اکنون وارد جزئیات نشدیم، آمریکا باید تضمین دهد که تحریم ها برداشته می‌شود. وی به نقل از طرف آمریکایی گفت که ما به آنچه با شما به توافق برسیم، عمل خواهیم کرد.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ادامه داد: آقای تخت روانچی گفت مذاکرات آینده هم با به واسطه عمان خواهد بود و ما بر این تاکید داریم، از سوی دیگر دغدغه و مطالبه ما در مذاکرات، رفع تحریم هاست.
رضایی اظهار کرد: طبق گفته آقای تخت روانچی مذاکره بعدی ایران و آمریکا در اروپا خواهد بود البته با مدیریت و میزبانی عمان برقرار خواهد شد. وی اشاره‌ای به صحبت عراقچی و ویتکاف در مسقط در پایان مذاکرات کرد که بعد از اتمام مذاکرات یک صحبت کوتاهی بین وزیر خارجه ما و در حضور وزیر خارجه عمان با نماینده آمریکا صورت گرفت و خیلی کوتاه بود.
رضایی اظهار کرد: آقای تخت روانچی در ارتباط با ارزیابی خود از مذاکرات گفت که الان برای ارزیابی خیلی زود است، چون هنوز ما وارد جزئیات نشدیم، در عین حال که حرف‌ها مثبت بوده اما ما نمی‌توانیم به آنها اعتماد کنیم، ایشان تاکید داشت که ما نباید ذهنمان از کارهای دیگر از جمله در حوزه دفاعی دور شود و باید آمادگی‌های خودمان را در حوزه‌های مختلف داشته باشیم، باید در چارچوب اسناد بالادستی از جمله قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و در هماهنگی با بخش‌های مختلف کار را جلو می‌بریم اما فعلا قضاوت نمی‌کنیم که آیا به توافق می‌رسیم یا به توافق نمی‌رسیم.
وی ادامه داد: معاون سیاسی وزیر امور خارجه بر یکپارچگی در داخل کشور تاکید کرد و اینکه ما نباید در موضوع مذاکرات ذوق زده یا ناامید شویم. همچنین آمریکایی‌ها یک ابراز تمایل و استقبالی کرده بودند برای سرمایه گذاری در ایران که تخت روانچی به نقل از آنها گفت که آمریکایی‌ها گفتند برای حل و فصل موضوع جدی هستند.
رضایی بیان کرد: نکته دیگر اینکه قدرت منطقه‌ای ایران، دستاوردهای هسته‌ای و همین‌طور دستاوردهای موشکی و بحث تحقیق و توسعه جزو خطوط قرمز ماست.
وی گفت: اعضای کمیسیون امنیت ملی هم نکات، دغدغه‌ها و سوالات خودشان را در این جلسه مطرح کردند، از جمله لزوم داشتن چهارچوب در مذاکرات و اینکه فضا مدیریت شود تا که اگر توافق نکردیم، سرخوردگی پیش نیاید. لزوم رفع تحریم به جای تعلیق آنها، تاکید بر عدم تکرار اشکالات برجام، لزوم پاسخ قاطع به تهدیدهای آمریکا، اشاره به بدبینی به ترامپ و دولت او پ تاکید بر چند جانبه گرایی نیز از دیگر مواردی بود که در این جلسه مطرح شد.
رضایی در پایان گفت: همچنین در این جلسه بررسی لایحه ساماندهی پرنده‌های هدایت‌پذیر از راه دور یا پهپاد غیرنظامی به پایان رسید و برای بررسی به صحن علنی ارجاع شد.
خلیج فارس:ابراهیم رضایی، نماینده نزدیک به جلیلی، در آستانه مذاکرات، تلویحا کشورهای عربی خلیج فارس را تهدید کرد!
به گزارش«خلیج فارس» به نقل از انتخاب؛وی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «آمریکا همان آمریکا و ترامپ همان ترامپ است. اگر به دنبال مذاکره (و نه زورگویی و تحکم) باشند؛ پای میز مذاکره می‌ایستیم اما اگر شیطنت کنند و زیر میز بزنند هزینه‌اش بسیار دردناک خواهد بود:
الف) شاید پایگاه آمریکایی
ب)شاید برج شیشه‌ای حمایت‌کننده
ج) شاید تاسیسات نفتی خدمات‌دهنده
د) شاید همه موارد.»
خلیج فارس: ویدئوی اظهارات نماینده دشتستان و سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره مذاکره با آمریکا در شبکه های اجتماعی بازتاب یافته است.
به گزارش خلیج فارس؛ در این ویدئو که مربوط به حضور ابراهیم رضایی در شبکه تلویزیونی افق در هفته اول نوروز می باشد، وی در پاسخ به مجری برنامه درباره اینکه با توجه به نامه ترامپ با آمریکا مذاکره می کنیم یا خیر؟ گفته: «من خیلی بعید می دانم و به نظرم هیچ مذاکره ای نخواهیم داشت.»
رضایی با بیان اینکه تجربه مذاکرات قبل با آمریکا خوب نبوده و نمونه اش آخرین مورد آن در برجام بود که همین آقای نرامپ آن را پاره کرد، ادامه داد: «منافع ملی ما اقتضا می کند که با آمریکایی ها مذاکره نکنیم.»
وی همچنین بیان کرده: «اگر هم مذاکره کنیم، به نظرم جز ضرر و وقت تلفن کردن چیزی نیست.»
اظهارات سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس در شرایطی می باشد که ترامپ در دیدار نتانیاهو در کاخ سفید از مذاکرات مستقیم با ایران سخن گفت و به شنبه اینده اشاره کرد که قرار است دو کشور سطح بالا مستقیم مذاکره کنند. او البته جای مذاکرات را نگفت. چند ساعت بعد هم عراقچی وزیر خارجه ایران مذاکرات سطح بالا در شنبه آینده را تایید ولی تکرار کرد: غیرمستقیم.
خلیج فارس:رهبر انقلاب در بخشی از سخنان خود در دیدار رمضانی با دانشجویان گفتند: امروز قلدران عالم می گویند همه باید از ما تبعیت کنند و باید منافع ما را بر منافع خودشان مقدم کنند، اما ایران اسلامی تنها کشوری است که به‌طور قاطع این را رد کرده است.
به گزارش«خلیج فارس» به نقل از همشهری آنلاین؛رهبری افزود: بعضی‌ها در داخل همان مسئله‌ی مذاکره را مدام تشدید می‌کنند: «آقا چرا جواب نمیدهید؟ چرا مذاکره نمی‌کنید؟ چرا نمی‌نشینید با آمریکا؟ بنشینید برای مذاکره» من می‌خواهم عرض بکنم اگر هدف از مذاکره، رفع تحریم است، مذاکره با این دولت آمریکا رفع تحریم نخواهد کرد، یعنی تحریم‌ها را برنمی‌دارد. گره تحریم‌ها را کورتر خواهد کرد، فشار را افزایش خواهد داد، مذاکره‌ی با این دولت، فشار را افزایش خواهد داد.
رهبر انقلاب ادامه داد: من چند روز قبل از این، در دیدار با مسئولین هم گفتم مطالب جدیدی را مطرح می‌کنند، توقعات جدیدی را مطرح می‌کنند، مطالبات زیاده‌خواهانه‌ی جدیدی را مطرح می‌کنند، مشکل بیش از آنچه که امروز هست خواهد بود. مذاکره بنابراین هیچ مشکلی را حل نمی‌کند، هیچ گره‌ای را باز نمی‌کند.
خلیج فارس:خطیب گفت: هر کسی که صادق باشد، ایران، اسلام و انقلاب برای صداقت احترام قائل است و هرجا تزویر و استکبار دشمنی و ظلم باشد، ایران مقاومت خواهد کرد.
به گزارش«خلیج فارس» به نقل از ایلنا، سید اسماعیل خطیب وزیر اطلاعات دولت وفاق ملی، در رابطه با روابط ایران و آمریکا و با اشاره به اظهارات اخیر خود درباره مذاکره با آمریکایی‌ها، تصریح کرد: انقلاب اسلامی تجربه ممتدی در این مذاکرات دارد که نمونه بارز آن برجام است.
وی افزود: مذاکراتی که در عمان شد، مذاکراتی که پیرامون آن دارایی‌های ما در قطر و کره جنوبی اتفاق افتاد، در هیچ کدام از آنها آمریکایی‌ها به وعده‌های خود عمل نکردند.
وزیر اطلاعات گفت: هر کسی که صادق باشد، ایران، اسلام و انقلاب برای صداقت احترام قائل است و هرجا تزویر و استکبار دشمنی و ظلم باشد، ایران مقاومت خواهد کرد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا شما با این شیوه مذاکره مخالفت دارید، مطرح کرد: با این شیوه بله با مذاکره تحمیلی مخالف هستم.
خلیج فارس:امام جمعه مشهد گفت: عزیزان مسئول ما به توانمندی‌های خدادادی داخل کشور تکیه کنند، مردم را از این نابسامانی‌ها و ناترازی‌ها نجات دهند.
به گزارش«خلیج فارس» به نقل از مهر، حجت الاسلام احمد علم‌الهدی ظهر امروز در خطبه دوم نمازجمعه این هفته ۵ بهمن‌ماه در حرم مطهر امام رضا علیه‌السلام که با حضور اقشار گوناگون برگزار شد با اشاره به شکست جریان استکبار جهانی در مقابل جبهه مقاومت، اظهار کرد: این روز‌ها مردم ما و امت اسلام در مقابل شکست‌هایی که جریان نابکار استکبار و صهیونیست در منطقه تحمل کرده‌اند روز‌های شاد و پر مسرتی را می‌گذرانند.
امام جمعه مشهد ادامه داد: آنچه در پیروزی عظیم نیرو‌های اسلام و شکست دشمنان خدا در عرصه مبارزه، جنایت‌ها و ستمگری‌هایشان برای ما قابل توجه هست، توجه کردن به لطف و عنایت خاص ذات مقدس حق نسبت به ما است و آنچه در این‌گونه موارد باید مورد توجه ما باشد، این است که عامل اصلی در شکست دشمن و در پیروزی جهان اسلام چه بوده است؟
وی در تشریح آثار اعتماد به وعده الهی، به داستان حضرت موسی اشاره و خاطرنشان کرد: خداوند متعال در قرآن در مورد مادر حضرت موسی می‌فرماید «وقتی موسی در دل آن جنایت‌ها، اختناق‌ها و خفقان تاریک فرعونی متولد شد، همه هشدار‌ها برای این بود که موسی به دنیا نیاید، در چنین موقعیتی موسی به جهان چشم گشود و متولد شد آن‌هم در دل وحشت، خوف و ترس خانواده موسی»
علم الهدی افزود: خداوند به مادر موسی وحی فرستاد «وَأَوْحَیْنَا إِلَیٰ أُمِّ مُوسَیٰ أَنْ أَرْضِعِیهِ ۖ فَإِذَا خِفْتِ عَلَیْهِ فَأَلْقِیهِ فِی الْیَمِّ وَلَا تَخَافِی وَلَا تَحْزَنِی ۖ إِنَّا رَادُّوهُ إِلَیْکِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِینَ» خداوند در قرآن می‌فرماید «ما به مادر موسی وحی کردیم که اگر ترسیدی، موسی را به آب بینداز و غمگین نباش»؛ خداوند اینجا دو وعده داد، اول اینکه بچه را به تو برمی‌گردانیم و وعده دوم، ما او را از پیغمبران قرار خواهیم داد.
امام جمعه مشهد با اشاره به تحقق وعده‌های خدا در قبال مادر حضرت موسی، گفت: مادر حضرت موسی، موسی را به آب انداخت و در نتیجه بچه به دامن مادر برگشت که خداوند می‌فرماید «ما موسی را به دامن مادر برگرداندیم و بعد به مادر موسی گفتیم چشمت روشن، بدان وعده خدا حق است ولی اکثر مردم نمی‌دانند»؛ یک وعده خدا وفا شد و موسی به دامن مادر برگشت، اما آن روز مادر موسی یقین داشت وعده دوم خدا نیز عملی می‌شود و موسی پیغمبر خواهد شد.
وی به وعده نصرت الهی در مجاهده و مقابله با ظلم و استکبار نیز اشاره و تصریح کرد: در قضیه یک سال و اندی مبارزه و مقاومت مردم فلسطین و ملت غزه در مقابل جنایات صهیونیست‌ها دو وعده وجود دارد، وعده اول نصرت و پیروزی بود که خدا را کمک کنید، خدا به شما کمک می‌کند، این وعده عملی شد؛ آنان به عشق پروردگار و انجام وظیفه استکبارستیزی خودشان قیام کردند و پیروز شدند و وعده دوم خدا هم به‌طورقطع عملی خواهد شد.
علم الهدی با بیان اینکه وعده دوم خدا، براندازی اسرائیل و نابودی این غده سرطانی است، مطرح کرد: اینکه ما می‌گوئیم در این قضیه، غزه و حماس پیروز شدند و اسرائیل شکست مفتضحانه خورد بر چه مبنا و معیاری است؟ اینها خانه خود را از دست دادند و ۴۶ هزار نفر به شهادت رسیدند، بازماندگان در حالی به خانه بازمی‌گردند که از خانه و عزیزانش اثری باقی نمانده پس چطور می‌گوئیم اسرائیل شکست خورد؟
امام جمعه مشهد به بیانی از رهبر معظم انقلاب در رابطه با عظمت مقاومت مردم غزه اشاره کرد و گفت: رهبری بیانی دارند که در این چند روز به تمام زبان‌های دنیا ترجمه شده و رسانه‌ها این عبارت رهبری را به گوش همه جهان رساندن که فرمودند «امروز دنیا فهمید که صبر مردم غزه و ایستادگی مقاومت فلسطین، رژیم صهیونیستی را وادار به عقب‌نشینی کردند، در کتاب‌ها خواهند نوشت روزی جنایت‌کاران صهیونیست با همه جنایات که هزاران زن و کودک را کشتند و در آخر شکست خوردند».
وی با بیان اینکه هر جریانی، حرکت خود را با اهدافی آغاز می‌کند که اگر به اهدافش رسید پیروز و اگر نرسید شکست‌خورده است، عنوان کرد: اهدافی که رژیم صهیونیستی در مقابله با حماس داشت، عبارت بود از نابودی کامل حماس، آمدند غزه را بمباران کردند تا حماس نابود شود که محقق نشد و جمعیت حماس امروز از روز اول حمله اسرائیل بیشتر است.
علم الهدی اضافه کرد: هدف، دوم برگرداندن اسرای هفتم اکتبر بود که با زور هم نتوانستند اسرای خود را برگردانند؛ هدف سوم، کوچاندن مردم غزه به صحرای سینا بود که موفق نشدند و هدف چهارم، برگرداندند ساکنین شمال اسرائیل به شهرک‌های خود که این را هم نتوانستند، مردم غزه به غزه ویران شده برگشتند، اما ساکنان شمال اسرائیل به خانه خود بازنگشتند و در نهایت نیز آنان می‌خواستند مسئله فلسطین را با زور حل کنند که این هم محقق نشد.
امام جمعه مشهد به بیان اهداف عملیات طوفان‌الاقصی نیز پرداخت و گفت: هدف اول حماس این بود که از رژیم اسیر بگیرد تا آنان را وادار کند اسرای فلسطینی را آزاد کنند که این هدف محقق شد؛ برهم زدن پیمان ابراهیم، دومین هدفی بود که حماس دنبال می‌کرد که آن‌هم محقق شد؛ پیمان ابراهیم، پیمانی بود که اروپا و آمریکا همه کشورهای عربی را وادار می‌کردند اسرائیل را به رسمیت بشناسند و با اسرائیل روابط سیاسی برقرار کنند.
وی ادامه داد: هدف سوم حماس، از بین بردن برنامه «آیمک» بود یعنی تمام ارتباطات اقتصادی سرزمین هند با غرب آسیا از طریق اسرائیل صورت بگیرد که با پیش آمدن جریان طوفان‌الاقصی و ناامنی در سرزمین‌های اشغالی، این برنامه هم از بین رفت؛ چهارمین هدف، معرفی مظلومیت مردم غزه به دنیا بود که دنیا بشناسند این مردم چقدر مظلوم‌اند، به آنان ظلم شده و به‌عناوین‌مختلف طی ۷۰ سال اینها را سرکوب کردند که مردم دنیا این واقعیت را فهمیدند.
علم‌الهدی، احیای حقانیت فلسطین را ششمین هدف طوفان‌الاقصی عنوان کرد و افزود: تمام تلاش آمریکا و اسرائیل این بود که مردم دنیا مسئله‌ای به نام فلسطین نداشته باشند و این مسئله به‌کلی فراموش شود، اما طوفان‌الاقصی این مسئله را برای مردم دنیا احیا کرد؛ هدف ششم، بیداری جهانی علیه رژیم صهیونیستی، هدف هفتم، شکست هیمنه پوشالی اطلاعاتی رژیم صهیونیستی و هشتمین هدف، بستن مسیر مهاجرت به سرزمین‌های اشغالی بود که نهتنها محقق شد بلکه بسیاری از آنانی که به اسرائیل آمده بود، برگشتند.
امام جمعه مشهد با تأکید بر اینکه طوفان‌الاقصی مسئله پیروزی حماس و شکست اسرائیل نبود بلکه مسئله پیروزی اسلام و شکست استکبار جهانی، آمریکا و اروپای روباه‌صفت بود، خاطرنشان کرد: یک عده افرادی که در داخل کشور هنوز دل به غرب دارند و ساز مذاکره را کوک کردند، بدانید با چه کسی می‌خواهید مذاکره کنید؟ با عناصر شکست‌خورده‌ای که به این ذلت افتاده‌اند؟
وی خطاب به مسئولان متذکر شد: عزیزان مسؤول ما این لطف و عنایت پروردگار را بشناسند و از «أَکْثَرَهُمْ لا یَعْلَمُونَ» نباشند، به عنایات خدادادی داخل کشور تکیه کنند، فعالیت و جهاد کنند، مردم را از این نابسامانی‌ها و ناترازی‌ها نجات دهند و به دشمن شکست‌خورده چشم نداشته باشند.
خلیج فارس: مذاکره مستقیم آمریکا و ایران این بار جدی‌تر از هر بار مطرح شده و با توجه به یکدستی ساختار سیاسی، برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند اکنون این احتمال به‌طور جدی‌تر وجود دارد که مذاکره به‌صورت غیرمستقیم و حتی مستقیم و علنی انجام شود. این در حالی است که برخی منابع و فعالان رسانه‌ای نزدیک به مذاکره‌کنندگان دیروز به نقل از منابع آگاه اخباری منتشر کردند مبنی بر اینکه مقام رهبری مجوز مذاکره مستقیم را با آمریکا صادر کرده‌اند بنابراین باید امیدوار بود که این بار گفت‌وگوی ایران و آمریکا با احتمال قوی‌تر نسبت به گذشته با میزبانی کشور عمان یا ژاپن انجام شود. هرچند که وزارت امور خارجه در اطلاعیه‌ای خبرسازی درباره مذاکره را فاقد اعتبار دانسته است.
هم‌میهن نوشت: این در حالیست که برخی تحلیل‌گران معتقدند دولت سیزدهم پیش از این هم مجوز مذاکره با طرف آمریکایی را داشته، اما در دو سال گذشته از آن استفاده نکرده است. مبادله زندانیان ایران و آمریکا و آزادسازی ارز‌های بلوکه‌شده ایران در کره‌جنوبی، در هفته‌های اخیر با برگزاری هفتادوهشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل همراه بود و انتظار می‌رفت که در حاشیه این مجمع سران کشور‌ها دیدار‌هایی درباره احیای مذاکره دو کشور ایران و آمریکا داشته باشند، اما تنها مقامات دیپلماسی ایران دیدار‌هایی داشتند. جوزپ بورل در حاشیه این نشست با حسین امیرعبداللهیان دیدار و گفتگو کرده بود.
در آن ملاقات باقری و مورا نیز حضور داشتند. علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکره‌کننده ارشد ایران با «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مربوط به مذاکرات رفع تحریم دیدار و گفتگو کرد. پیش از این باقری و مورا در خردادماه امسال در دوحه قطر مذاکراتی دوروزه داشتند که خروجی آن مبادله زندانیان و آزادسازی بخشی از ارز‌های ایران بود. با این حال، وزیر امور خارجه ایران درباره احتمال مذاکره دو کشور در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد: «اگر آمریکایی‌ها از برخورد چندگانه خارج شوند و نیت و اراده واقعی خود را نشان دهند، امکان دستیابی به توافق برای بازگشت همه طرف‌ها به برجام دور از دسترس نیست».
میانجیگری ژاپن و عمان
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه در مصاحبه با خبرگزاری «کیودو»ی ژاپن اعلام کرده است که ژاپن ابتکاری را برای احیای توافق هسته‌ای بین ایران و شش قدرت بزرگ از جمله ایالات متحده پیشنهاد کرده است. طبق گفته این خبرگزاری، امیرعبداللهیان با ابراز اینکه «ما از نقش سازنده ژاپن در احیای توافق هسته‌ای حمایت می‌کنیم»، گفته است: «هرگونه ابتکار ژاپن که با «منافع ایران» همسو باشد، از سوی تهران مثبت تلقی خواهد شد.» این در حالی است که برخی از اخبار رسمی از دیدار علی باقری با برت مک‌گورک، هماهنگ‌کننده کاخ سفید در امور خاورمیانه و شمال آفریقا خبر داده است که البته این موضوع در کنار صدور مجوز رهبری برای مذاکره با ایران مطرح شده است؛ هرچند که وزارت امور خارجه در اطلاعیه‌ای نسبت به ادعای منتشرشده از سوی یک رسانه در مورد فرآیند مذاکرات رفع تحریم‌ها، اعلام کرد: «این نوع خبرسازی‌ها و بازی‌های رسانه‌ای که معمولا برای فضاسازی سیاسی صورت می‌پذیرد، فاقد اعتبار است.»
با این حال براساس اخبار غیررسمی ایران قصد دارد در آینده نزدیک مذاکرات مستقیمی با آمریکا در عمان در ارتباط با مذاکرات رفع تحریم‌ها داشته باشد و در این ارتباط مجوز‌های لازم از سوی مقامات عالی‌رتبه ایران صادر شده است. در روند مذاکرات منجر به آزادی زندانیان دوتابعیتی و آزادی پول‌های بلوکه‌شده ایران نیز در ابتدا مقامات دو کشور با وجود انتشار اخبار غیررسمی هرگونه مذاکره را تکذیب کردند، اما در نهایت این مذاکرات افشا شد و نتایج آن نیز به اجرا گذاشته شد. ناظران علت تکذیب انجام مذاکرات پنهانی را عدم پذیرش مسئولیت شکست احتمالی مذاکرات می‌دانند به‌ویژه در مورد آمریکا با توجه به نزدیکی انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴، دموکرات‌ها از احتمال شکست مذاکرات و تاثیر مخرب آن بر نتیجه انتخابات نگران هستند و امیدوار هستند با به نتیجه رسیدن مذاکرات از سود آن در انتخابات بهره‌مند شوند.
ایران نیز که همواره از رابطه مستقیم با آمریکا ابا داشته، مایل نیست بدون اینکه از نتیجه مذاکرات اطمینان داشته باشد، دست به تابوشکنی در مورد مذاکرات مستقیم دو کشور بزند که به معنی عادی‌سازی روابط دو کشور تلقی شود. در روند مذاکرات پیشین میان دو کشور نیز به جز در برهه مذاکرات وزرای امور خارجه منتهی به قرارداد برجام دو کشور تلاش کردند حتی‌الامکان از مذاکرات دوجانبه اجتناب کنند؛ امری که منجر به طولانی و کند شدن روند مذاکرات شد. در این باره با دو کارشناس به گفتگو نشستیم.
مذاکرات مستقیم باید زودتر انجام می‌شد
مهدی ذاکریان، استاد دانشگاه و تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل، با اشاره به شایعه احتمال مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا بر سر پرونده هسته‌ای و همچنین آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران و آزادی زندانیان دوتابعیتی به هم‌میهن گفت: «اینها نشانه‌های خوب و مثبتی است. اساساً قهر کردن با مذاکره در دانش روابط بین‌الملل نشان‌دهنده ضعف یک کشور است. کشوری که آمادگی مذاکره و گفتگو با سایر واحد‌های سیاسی را نداشته باشد، یعنی از قدرت استدلال و قدرت اقناعی در روابط بین‌الملل بهره‌مند نیست و این نکته منفی برای هر کشوری محسوب می‌شود. هر کشوری در مذاکره باید منطق خودش را که ممکن است این منطق برای طرف مقابل زهرآلود باشد با عسل آغشته کند و در جلویش بگذارید تا طرف مقابل میل کند. در عین حال باید از منظر منافع ملی کشور مراقبت کنید که طرف مقابل از شما رفتاری را می‌خواهد شما فریفته یا امتیازدهنده صرف نباشید. به عبارتی یک نوع بازی برد-برد است. امتیازاتی را ارائه می‌کنید، امتیازاتی را به دست می‌آورید.»
او با بیان اینکه موقعیت ایران با ایالات متحده آمریکا فرق دارد، تصریح کرد: «ایالات متحده آمریکا در تحریم بین‌المللی و منزوی نیست. قطعنامه تحریمی ندارد و اقتصاد و قدرت نظامی اول دنیاست. ایران در موقعیت انزوا قرار دارد و قطعنامه تحریمی دارد؛ بنابراین کشوری که در چنین وضعیتی است بایستی آمادگی این را داشته باشد که پشت میز مذاکره برود، چون یک موقعیت ممتاز ندارد تا بگوید من نیازی به مذاکره ندارم. آن‌هایی هم که در گذشته این حرف را می‌زدند اشتباه می‌گفتند و مجوز گفتگو‌ها باید زودتر صادر می‌شد و کسانی که دیر اقدام کردند، باید به ملت پاسخگو باشند.» این استاد دانشگاه درباره هدف آمریکایی‌ها از ادامه مذاکرات با ایران افزود: «هدف آمریکایی‌ها کنترل هسته‌ای ایران است، نه ایران، بلکه کنترل هسته‌ای در دنیا برای آمریکا یک آرمان است. آمریکا و کلیه کشور‌هایی که سلاح هسته‌ای دارند، نمی‌خواهند کسی به جمع‌شان افزوده شود.
اساس حمایت‌شان از سازمان انرژی اتمی به همین مبناست. یعنی یک‌سری کشور‌هایی دارنده‌اند، یک‌سری کشورهای دیگر فقط می‌توانند در حد صلح‌آمیز به هسته‌ای دست پیدا کنند. حتی غنی‌سازی را آمریکایی‌ها رویش حساس‌اند؛ به سوئد هم اجازه نمی‌دهند که غنی‌سازی انجام بدهد. اما ایران با زیرکی و هوشیاری‌ای که دکتر ظریف داشتند، توانست و موفق شد این مشروعیت غنی‌سازی را به‌دست بیاورد. برای همین هم در قطعنامه ۲۲۳۱ تأکید شد که این قطعنامه و این برجام و توافق صرفاً منحصر به ایران است و در جای دیگر و در موارد دیگر و برای کشور دیگری نمی‌تواند تکرار شود. یعنی این یک امتیاز ویژه تاریخی بود که ایران به دست آورد؛ لذا آمریکایی‌ها می‌گویند که ارزش دارد ما با کنترل هسته‌ای و نظارت کامل و رصد کردن غنی‌سازی، ایران را مهار کنیم، تا اینکه ایران بخواهد ۹۰ درصد غنی‌سازی انجام دهد.»
ذاکریان با اشاره به اذعان طرف‌های غربی بر عدم تمایل ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای افزود: «فراموش نکنید ظرفیت‌سازی غنی‌سازی مساوی با ظرفیت ساخت سلاح هسته‌ای است. حالا ایران گفته حرام است، ولی آن ظرفیت وجود دارد. همین سبب نگرانی غربی‌هاست و کنترل ایران برای غرب مهم است. اینکه برنامه هسته‌ای ایران در مرحله کنترل‌شده باقی بماند و همکاری ایران با آژانس باقی بماند، مطابق برجام این کنترل تا ۲۰ سال باید ادامه داشته باشد و بعد از آن دیگر کنترل‌های ویژه غنی‌سازی نخواهد داشت، ولی باز هم نظارت‌های بین‌المللی آژانس هست و باید ایران گزارش بدهد. نهتنها ایران بلکه همه کشور‌ها این نظارت‌ها را پذیرفته‌اند و چیز خاصی نیست که بعضی‌ها در ایران بزرگ می‌کنند و می‌گویند مأموران آژانس جاسوس‌اند. برای همه جای دنیا این کنترل و این نظارت و این ارائه گزارش وجود دارد.»
ذاکریان با اشاره به نقش کشورهای میانجی میان ایران و آمریکا افزود: «این کشور‌هایی که وارد وساطت و میانجیگری می‌شوند در روابط بین‌الملل و در حقوق بین‌الملل، چنین وساطت‌هایی خوشامد گفته می‌شود. کشور‌هایی با هم اختلاف دارند؛ یک کشوری میانجی شود یا وساطت کند یا سعی کند مناقشات را کاهش دهد و به سمت همکاری کشور‌ها پیش ببرد؛ چنین چیزی اساساً و در بنیاد در حقوق بین‌الملل مشروعیت دارد و مورد پذیرش است و در روابط بین‌الملل هم این را ارزشمند می‌دانند. منتها ایران بایستی دقت کند برخی کشور‌ها هستند که سابقه خوبی در میانجیگری دارند و صرفاً دنبال منافع خودشان نیستند یعنی منافع طرفین را مدنظر قرار می‌دهند و نقش خودشان را هم در روابط بین‌الملل مهم می‌کنند. عمان و ژاپن از چنین کشور‌هایی هستند. ولی برخی از کشور‌ها هستند که وارد وساطت می‌شوند و گاه در این وساطت سعی می‌کنند مانع ایجاد کنند تا توافق نشود، یعنی تنش را بیشتر کنند. آنها دنبال این هستند که منافع خودشان را به دست بیاورند. یعنی به عبارتی معتقدند اگر تحریم‌های ایران برداشته شود یا برجام به نتیجه برسد، خودشان متضرر می‌شوند.»
ذاکریان با اشاره به مذاکرات منجر به قرارداد برجام افزود: «نقشی که وزیر امور خارجه روسیه در جریان توافقات برجام ایفا کرد؛ به نوع مذاکرات و خواسته‌هایش نگاه کنید. می‌خواست کاری کند که ایران هر سه ماه به شورای امنیت گزارش دهد تا تعلیق تحریم‌ها مورد پذیرش قرار گیرد. چنین نقشی را داشت بازی می‌کرد. این نوع وساطت‌ها مشروعیت ندارد. وساطتی مشروعیت دارد که از جنس اول باشد نه از جنس دوم که نشانگر نوعی خباثت و نوعی سوء‌استفاده از یک کشور دیگر باشد. به‌عبارتی استقلال یک کشور را زیر سوال ببرد. عمان و ژاپن اگر وساطت‌شان به اندازه‌ای باشد که استقلال تمامیت ارضی و منافع ملی ایران تأمین شود، باید خوشامد گفت. کما اینکه در سابق هم دیده‌ایم جنس وساطت‌های آنها از این نوع بوده، ولی کشوری مثل روسیه، نوع عملکردش را هم در مذاکرات دیدیم.»
ذاکریان با اشاره به شرایط پس از جنگ اوکراین افزود: «در این یکی دو سالی که گذشت، تعمداً مذاکرات برجام متوقف شد و جلو نرفت تا روسیه بهره بگیرد. رفع تحریم‌های ایران از یک‌سویی کمکی به اروپا و آمریکا می‌شد و از سوی دیگر ایران هم از تحریم‌ها بیرون می‌آمد. آن موقع بازار نفت و گاز روسیه کاملاً ضرر می‌کرد. یک واسطی وارد شد که بازنده‌اش ایران بود. ایران هم به روسیه باخت، هم به آمریکا باخت، هم به اروپا باخت، هم به اوکراین باخت؛ چون یک واسطی وارد شد و نقشی را ایفا کرد که منافع ملی ما را به شدت آسیب زد و این از کارهای منفی‌ای است که در این دو سال در سیاست خارجی ایران دیده شده درحالی‌که می‌توانست یک کارنامه درخشان باشد.
چون جنگی و اختلافی بین دو کشور صورت گرفته بود که ایران می‌توانست پیروز و برنده آن باشد؛ هم از روسیه و هم از اوکراین و هم از اروپا و هم از آمریکا امتیاز بگیرد. این فرصت را ما از دست دادیم. اما ترکیه همین فرصت را شکار کرد. امارات هم با روسیه رابطه خودش را برقرار کرد، هم با اوکراین هم با اروپا، هم با آمریکا، عربستان هم به همین صورت. ترکیه در صدر همه برنده‌های اصلی این ماجرا بود. اینها باید درسی شود برای آن‌هایی که نه تخصصی در سیاست خارجی دارند و نه تخصصی در حقوق بین‌الملل دارند، اما هوار کشیدن‌شان بلند است؛ نتیجه‌اش برای ملت ایران هیچ است.»
آمریکایی‌ها می‌خواهند این توافق انجام شود
عبدالرضا فرجی‌راد، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین‌الملل در گفتگو با هم‌میهن با اشاره به رویداد‌های اخیر در رابطه با پرونده هسته‌ای ایران و شایعه احتمال مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا گفت: «دو سه ماه مثبت را پشت سر گذاشتیم، هرچند تحولات بطئی و کند بود، اما مذاکرات ادامه دارد، در نیویورک و عمان و قطر، با آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها مذاکره کردیم و این روند مذاکرات به کجا می‌خواهد بکشد؟ وقتی مذاکرات مثبت است باید به یک سمتی حرکت کنیم که نهایتاً دو کشور ایران و آمریکا به مذاکره مستقیم برسند. نمی‌شود که تا ابد واسطه‌ها کار کنند؛ بالاخره وقتی دو کشور مهم با هم مذاکره می‌کنند، در دیپلماسی در هر مذاکره حساس یک چیز‌هایی دارند که نمی‌خواهند بقیه بفهمند. یعنی تا یک مرحله‌ای میانجی‌ها می‌توانند نقش مثبت بازی کنند و صداقت‌شان را نشان بدهند، اما وقتی شما به یک مراحل حساسی می‌رسید به‌ویژه در رابطه با پرونده هسته‌ای، و برجام، در این مرحله باید بتوانید مستقیم صحبت کنید و بقیه ۱+۵ هم در گفتگو‌ها بیایند.»
او ادامه داد: «وقتی که دو طرف چه آمریکا و چه ایران مقامات‌شان مصاحبه می‌کنند می‌گویند که ما آمادگی داریم که مذاکرات و دیپلماسی را ادامه دهیم و دیپلماسی بهترین اقدام برای رسیدن به توافق است. هر دو دائم این را می‌گویند طبیعتاً ما به مرحله‌ای می‌رسیم که باید بقیه هم بیایند. یک اصولی در توافق برجام هست که در اقدام مشترک ۱+۵ آن را شکل داده و براساس این توافق جمعی ۱+۵ برجام شکل گرفته است. الان ترامپ از برجام خارج شده، ایران هم عمل متقابل انجام داده، می‌خواهند احیاء‌اش کنند حالا یا همان را، یا به صورت‌های دیگر توافق درازمدت؛ بنابراین به یک جایی می‌رسیم که عمان و قطر و ژاپن و… نمی‌توانند نقش اساسی دیگری داشته باشند؛ بنابراین ما داریم به آن مرحله‌ای می‌رسیم که ایران و آمریکا جلساتی با هم صحبت کنند، وقتی به توافق رسیدند بعد بقیه هم جمع شوند و مراحل بعدی تا توافق نهایی را طی کنند.»
فرجی‌راد در مورد اهداف آمریکا از ادامه مذاکرات افزود: «آمریکایی‌ها دنبال این هستند که این توافق انجام شود. الان در ظاهر اعلام می‌کنند که ما نمی‌خواهیم در رابطه با برجام صحبت کنیم. این به خاطر مسائل داخلی خودشان است. برجام و گفتگو‌های برجامی در دو سال‌ونیم گذشته دوبار شکست خورده است. یک‌بار تیم دولت قبلی در یکی دو ماه قبل از اینکه دولت جدید در ایران سر کار بیاید، بعد هم آقای باقری تا ۸۰، ۹۰ درصد هم پیش رفته بودند، شاید بیش از ۹۰ درصد، اما مذاکرات شکست خورد. این برای آمریکا یک شکست دیپلماتیک بود.
حالا آمریکا به انتخابات مهم به نام ریاست‌جمهوری نزدیک شده، جمهوری‌خواهان نمی‌خواهند دموکرات‌ها موفق شوند به همین دلیل دولت آمریکا نگران است که این مذاکرات علنی شود. اگر مطمئن بود که حتماً این مذاکرات به نتیجه می‌رسد آمریکا این را تأیید می‌کرد، یعنی علنی می‌کرد. آنها می‌خواهند یک توافقی انجام شود که در واقع به قول خودشان ایران به سلاح هسته‌ای نرسد. غنی‌سازی بماند، یعنی متوقف شود و آن نگرانی‌هایی که دارند حالا چه از جانب خودشان، چه فشار‌های اروپا، چه فشار‌های عرب‌ها و عربستان و به‌ویژه فشار‌های اسرائیل، روی آنها کم شود.»