فستیوال کوچه

 یوسف ملایی| فعال فرهنگی هرمزگان

«کوچه‌ها» در جنوب، رستگارند؛ رو به دریا، دلدادِگی را دریافته‌اند و به دیارِ دل‌ها، منتهی می‌شوند.

نسیم در بوشهر، عِطر تَن «گُلِ کاغذیِ» کوچه‌های آشتی‌کُنان را در گُستره‌یِ شهر منتشر می‌کند و فصلِ «گلایول» در دشتستان، رقص و پایکوبی را تجربه خواهد کرد.

«کوچه» دیگر جشنوارهٔ موسیقی بومی- محلی بوشهر نیست. «کوچه» قهرمانِ مردمانِ متمدن جنوب شد. «کوچه» با همدلی با مردمان داغدیده بندرعباس، مکتب فضیلت و فرزانگی را روایت کرد.

«کوچه» در جنوب بویِ خون، خاک و خُدا می‌دهد. تفاوتی ندارد، «کوچه» در خوزستان، بوشهر یا هرمزگان باشد؛ در جنوب، همه در امتداد یک «کوچه» زاده می‌شویم، نفس می‌کشیم، قدم می‌زنیم،  اشک می‌ریزیم، مبارزه می‌کنیم، ظفر می‌یابیم و می‌خندیم.

ساکنان دوست داشتنی «کوچه»، آنگونه که در بیانیه پایان زود هنگام «کوچه» ترسیم نمودید؛ جنوب، خانه‌ای است که کودکانش از نخل و کُنار بالا می‌روند و در بازی‌های کودکانه شان هر روز با قایقی کُهنه دل به دریا می‌سپارند. آنان از کودکی تا کُهنسالی در سایه سبز سِدر، گارُم زنگی و درخت خُرما و اتمسفر عجیب دریا، زندگی می‌کنند، عاشق می‌شوند و به آفتاب سلام می‌گویند.

سپاس که اشک و اندوه ما را دیدید و دست ‌و نی و نای تان را یکسال به تعویق انداختید. سپاس که جامه سیاه به تن کردید و رو به شرق، رو به بندر، زانو بغل گرفتید و از منتهی‌الیه شادی رو به نهایت غم سکوت کردید.

سپاس که رسم مهربانی جنوبی‌ها در نگاه پُر مهر شما رعایت شد و روزهای دلخوشی ایران عزیز را تمنا کردید. سپاس که به دنیا آموختید که گاهی بی‌ساز و شَپ و کِل، می‌شود سر کرد. بنابراین «سی ما» این رفتار همدلانه، سزاوار تحسین و آفرین گویی است.

برای بوشهرِ قشنگ، قشنگیِ های بیشتر آرزو می‌کنیم و امید داریم در سال‌های آتی، با فراموشی دلتنگی هایمان، هم دوش و همدل تان در «کُنچیل های» بوشهر، «سرکَنگی» بریزیم و شادمانی کنیم!

در این زمینه

• کوچه ای که نماد مقاومت فرهنگی و قانون‌گرایی شد

خلیج فارس: اداره کل بنیاد شهید استان بوشهر اظهارات پیش نماز و امام جماعت پیشین این اداره کل را تکذیب کرد.

به گزارش خلیج فارس؛ در پی تجمع روز شنبه دلواپسان فستیوال کوچه مقابل استانداری بوشهر که تعداد آنها بین 80 تا 90 نفر برآورد شد، متنی با عنوان «پیام حجت الاسلام شفقت پور روحانی انقلابی» در فضای مجازی منتشر شد که مدعی بود حضورش در این تجمع، باعث اخراج وی از بنیاد شهید شده است.

متن این پیام که به نقل از صفحه وی در پیام رسان ایرانی ویراستی منتشر شده به شرح زیر است:

«سلام علیکم ارادتمند شما هستم
در پی تجمع دیروز در محکومیت فستیوال هرزه گی، اولین حکم در حق من صادر شد جناب آقای حاج نعمت غلامپور مدیر کل بنیاد شهید بوشهر منو از امام جماعتی بنیاد شهید اخراج کرد.
سید ابراهیم شفقت پور»

گفتنی است شفقت پور که در دهه 90 رییس اداره اوقاف دشتستان بوده، مدتیست که به عنوان امام جماعت بنیاد شهید استان فعالیت داشته است.

بنیاد شهید: قرارداد ایشان اسفندماه تمام شد

با توجه به اینکه مدیرکل بنیاد شهید بوشهر که از فرماندهان سپاه پاسداران می باشد، از دولت قبل همچنان باقی مانده، پیام این روحانی از همان ابتدا با تردیدهایی مواجه شد تا اینکه روابط عمومی بنیاد شهید استان هم به آن واکنش نشان داد.

در اطلاعیه روابط عمومی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان بوشهر آمده: ایشان از یکم تیرماه ۱۴۰۱ لغایت پایان اسفند ماه پارسال به عنوان امام جماعت اداره کل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان بوشهر در قالب نیروی قراردادی پاره وقت با این اداره کل همکاری داشته است.
باتوجه به سیاست راه اندازی دفاتر نمایندگی ولی فقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران استانها، این اداره کل سه نفر از روحانیون از جمله ایشان را برای انتصاب در این جایگاه به مراجع ذیصلاح در استان و مرکز معرفی کرده بود که یکی از افرادی که دارای مدرک سطح ۲ حوزه بود برای این مسئولیت انتخاب شد. از این رو پرونده فرد جدید به دفتر نمایندگی ولی فقیه استانهای جنوبی در فارس ارسال شده است. از این رو به دلیل پایان قرارداد در اسفند گذشته، مقرر شده با امام جماعت سابق این اداره کل قرارداد جدید بسته نشود.»

زهرا بیات

فستیوال موسیقی «کوچه» در بوشهر، رویدادی بود که نه‌تنها به‌عنوان آیینه‌ای از فرهنگ و هنر بومی جنوب ایران درخشید، که به مثابه الگویی موفق از قانون‌گرایی، اعتماد به بخش خصوصی و پیشگامی جامعه فرهنگی در همراهی با شرایط اجتماعی و ملی عمل کرد.

این فستیوال، که با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درحال برگزاری بود، نشان داد که چگونه می‌توان با پایبندی به قانون، از فعالیت‌های زیرزمینی و هنجارشکن در حوزه موسیقی و موسیقی نواحی جلوگیری کرد و در عین حال، فضایی پویا برای ترویج فرهنگ و هنر بومی فراهم آورد.

بدون تردید باید گفت که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با صدور مجوز برای برگزاری چهارمین دوره فستیوال کوچه در سه مکان مشخص (مدرسه سعادت، کشتی گرند فری و تالار لیان) و ایستادگی در برابر فشارهای سازمان‌یافته برخی افراد و دستگاه‌ها، گامی بلند در راستای قانون‌مداری و حمایت از فعالیت‌های فرهنگی برداشت.

این اقدام شایسته، نه‌تنها از هویت فرهنگی بوشهر و موسیقی نواحی ایران پاسداری کرد، بلکه پیامی روشن به جامعه هنری با این مضمون داد که قانون، بستری امن برای شکوفایی هنر است و پایبندی به آن، تضمین‌کننده تداوم فعالیت‌های فرهنگی!

اما فستیوال کوچه فراتر از یک رویداد موسیقایی، درس‌هایی بزرگ برای سیاست‌گذاری فرهنگی به ما آموخت.

نخست، اعتماد به بخش خصوصی و صنوف هنری؛ برگزارکنندگان این فستیوال، که از دل جامعه بومی و با تکیه بر توانمندی‌های محلی شکل گرفته بودند، نشان دادند که وقتی اعتماد و اختیار به بخش خصوصی سپرده شود، این بخش با درک عمیق از شرایط اجتماعی، بهترین مسیر را برای پیشبرد اهداف فرهنگی انتخاب می‌کند. نمونه بارز این موضوع، واکنش خودجوش و مسئولانه آنها به حادثه تلخ انفجار بندر شهید رجایی بود.

پیش از آنکه عزای عمومی اعلام شود، برگزارکنندگان با صدور بیانیه‌ای، برنامه‌های خود را به شکلی سوگوارانه ادامه دادند و در نهایت، با احترام به شرایط جامعه، در صفحه رسمی خود خبر از پایان این رویداد فرهنگی دادند. این تصمیم، بدون هیچ دستور یا دستورالعملی، از دل فهم عمیق فرهنگی و بومی جامعه هنری برخاست و نشان داد که حوزه فرهنگ و هنر، همیشه پیشگام در همراهی با مردم و شرایط اجتماعی بوده است.

دومین درس، ضرورت هدایت برنامه‌های فرهنگی و هنری در مجرای قانون است. فستیوال کوچه، با اخذ مجوزهای لازم و پایبندی به چارچوب‌های قانونی، الگویی موفق ارائه کرد که چگونه می‌توان از ظرفیت‌های فرهنگی و هنری بهره برد، بدون آنکه به حاشیه‌های غیرضروری دامن زده شود.

این رویکرد، نه‌تنها از سوءاستفاده‌های احتمالی جلوگیری می‌کند، بلکه به نهادهای مسئول امکان می‌دهد با اطمینان بیشتری از این رویدادها حمایت کنند. همه ما، از هنرمندان و برگزارکنندگان گرفته تا نهادهای دولتی و مردم، باید دست به دست هم دهیم تا فعالیت‌های فرهنگی از این دست را در مسیر قانون‌مداری تقویت کنیم و با اعطای مجوزهای لازم و ایستادگی پای آن‌ها، فضایی امن و پویا برای هنر فراهم آوریم.

سومین درس، پیشگامی حوزه فرهنگ و هنر در فهم شرایط اجتماعی و همراهی با آن است. فستیوال کوچه، که ریشه در سنت‌ها و فرهنگ بومی بوشهر دارد، نشان داد که جامعه هنری، بدون نیاز به دستورالعمل‌های دستوری، می‌تواند با درک عمیق از شرایط، همدلانه عمل کند. این ویژگی، ریشه در اصالت و هویت فرهنگی این رویداد دارد که از کوچه‌پس‌کوچه‌های بوشهر سرچشمه گرفته و با روح جمعی مردم این دیار گره خورده است.

در این میان، نمی‌توان از تلاش‌های سازمان‌یافته برخی جریان‌ها با رویکرد تخریبی علیه این رویداد چشم‌پوشی کرد. این گروه‌ها، با فشارهای غیرشفاف و هجمه‌های برنامه‌ریزی‌شده، قصد داشتند فستیوال کوچه را به ابزاری برای تضعیف نهادهای فرهنگی تبدیل کنند. اما پاسخ قاطع وزارت ارشاد، همراهی مسئولانه برگزارکنندگان و حمایت گسترده مردم در شبکه‌های اجتماعی، این توطئه را خنثی کرد. فستیوال کوچه نه‌تنها به بن‌بست نرسید، بلکه به نمادی از مقاومت فرهنگی و قانون‌گرایی تبدیل شد.

در پایان، فستیوال کوچه به ما می‌آموزد که فرهنگ و هنر، وقتی در بستر قانون و با اعتماد به بخش خصوصی پیش برود، می‌تواند به عاملی برای همبستگی، شادی و هویت‌بخشی تبدیل شود. این رویداد، با تکیه بر اصالت بومی و فهم عمیق از شرایط اجتماعی، نشان داد که «کوچه‌های بوشهر همیشه به دریا ختم می‌شوند»؛ دریایی از همدلی، قانون‌مداری و پیشگامی فرهنگی.

در این زمینه

• فستیوال «کوچه» ناتمام ماند

خلیج فارس: چهارمین فستیوال «کوچه» که قرار بود تا 10 اردیبهشت ادامه یابد، زودتر از موعد پایان می یابد.

به گزارش خلیج فارس؛ با اعلام رسمی فستیوال کوچه، این جشنواره به دلیل حادثه تلخ اسکله شهید رجایی بندرعباس به پایان رسید.

در این اطلاعیه‌ با لهجه بوشهری آمده:

«جنوب خونه‌ایه با یه نخلی وسطش، یه کُناری گوشه‌ش، یه قایقِ کهنه‌ای کُنجش.یه اتاقیش اهوازه، یکیش بوشهره، یه بزرگ و پهن و قشنگیش بندرعباسه.خونه‌ای که یه چیشش گریه‌س، دیگه دست ‌و نی و نای نداره. کوچه رو به شرق، رو به بندر، زانو بغل می‌گیره و از منتهی‌الیه شادی رو به نهایت غم سکوت می‌کنه. روزهای دلخوشی ایران رو چشم به راهیم.از بوشهریا می‌خوایم سنگ تموم بذارن برای چند روز پیش‌رو. برای مهمونایی که تو شهر داریمشون و روی بوشهر موندن حساب کردن.

بوشهریا! بی‌ساز و شَپ و کِل، دل مهمونا خوش کنین.پلیس دمت‌گرم. آبروداری کردی سی ما. با دلِ خوشِ مردم کنار اومدی.دم مخالفا گرم.خیلی گرم. دعوای داخل خونه رو به کوچه نکشیدین. شما هم قشنگیِ شهر مدارا هستین. قشنگیِ بوشهر قشنگ.»

در ادامه آمده است: «امشو تو حیاط مدرسه سعادت دور هم جمع می‌شیم و داستان آخر رو می‌خونیم و دست خدا می‌سپاریمتون و رو به روزهایی که خالقش الرحمن‌الراحمین است دلخوش به قشنگی ایران، می‌ریم سمت زندگی‌هامون. با دلتنگی خداحافظی میکنیم.»

چهارمین دوره فستیوال کوچه به طور رسمی از جمعه شب 5 اردیبهشت در سه مکان تالار لیان، کشتی گرندفری و مدرسه سعادت آغاز و قرار بود کنسرت های زنده و برنامه های فرهنگی آن تا 10 اردیبهشت روز ملی خلیج فارس ادامه یابد.

این در حالی است که حزب الله لبنان هیچ گاه، هیچ مخالفتی با برگزاری هیچ کنسرت و برنامه موسیقی در داخل و خارج از لبنان نداشته است.

لبنان در زمینه کنسرت و موسیقی، یکی از مراکز اصلی جهان عرب است. بیشترین تعداد خوانندگان زن و مرد در میان کشورهای عربی، لبنانی هستند. در زمینه تولیدات و برنامه های موسیقی، بیروت همیشه در خط مقدم است. از مسابقه های کشف صدا تا برنامه های آنچنانی موسیقی در ساحل با حضور صدها نفر.

با این حال تاکنون حزب الله لبنان حتی یک مورد، کوچکترین انتقاد و مخالفتی با کنسرت و موسیقی و ترانه خوانی زنان و مردان در لبنان یا هر جای دیگر جهان نداشته است. حتی یک مورد مشاهده نشده حزب الله لبنان علیه برگزاری کنسرت یا برنامه موسیقی در روزهای مختلف سال در داخل و خارج از این کشور بیانیه دهد یا تجمع اعتراض آمیز برگزار کند. مثلا با خوانندگی زنان مخالفت کند یا خواستار حفظ حجاب در کنسرت ها شود.

کنسرت ها و برنامه های موسیقی یکی پس از دیگری در شرایط مختلف در لبنان برگزار می شود و حزب الله هم وظیفه خود را نه مقابله با کنسرت و موسیقی، بلکه مبارزه با اشغال خاک لبنان و اشغالگری اسرائیل و دفاع از تک تک شهروندان لبنانی ( حتی همان هایی که به کنسرت می روند) می داند.

پس، زنان و مردان معترض و شرکت کننده در تجمع علیه فستیوال کوچه هم بهتر است در تبعیت از حزب الله لبنان، از تجمع علیه جشنواره موسیقی خودداری و از تبلیغ نادرست تقابل اسلام -و موسیقی یا اسلام و شادی یا اسلام و خوشحالی خودداری کنند. به ویژه که هم کنسرت های “فستیوال کوچه” با رعایت قوانین و مقررات جمهوری اسلامی برگزار می شوند هم مجوز آن را جمهوری اسلامی صادر کرده هم عالی ترین مقامات دولت جمهوری اسلامی در استان و مرکز از آن حمایت کرده اند هم قرار است شهروندان جمهوری اسلامی در آن شرکت کنند و لذت ببرند.

اگر هم بر تجمع اصرار دارند حداقل از پرچم حزب الله لبنان استفاده نکنند که میان سختگیری آنان و سهل گیری و تساهل حزب الله لبنان از زمین تا آسمان فاصله است.
منبع:عصرایران

در این زمینه