نرخ بیکاری

خلیج فارس: نرخ بیکاری در استان بوشهر طی فصل پاییز کاهش حدود 2 درصدی را تجربه کرد، اما این آمار خوب، واقعیت بدی پشت خود دارد.

به گزارش خلیج فارس؛ براساس اعلام مرکز آمار، نرخ بیکاری پاییز سالجاری در استان بوشهر 7.5 درصد برآورد شده، این شاخص در پاییز پارسال 9.3 درصد بوده؛ یعنی امسال 2.2 درصد نرخ بیکاری کاهش یافته است.

نکته منفی کاهش نرخ بیکاری بوشهر

اما پشت این آمار خوب، یک واقعیت بد نهفته است و آن کاهش نرخ مشارکت اقتصادی است.

کاهشی بودن دو شاخص «نرخ مشارکت اقتصادی» و «نسبت اشتغال» بوشهر در سومین فصل سال نشان می‌دهد که برخی افراد به‌دلیل ناامیدی از یافتن شغل به جمعیت غیرفعال پیوسته‌اند.

بنابراین، کاهش نرخ بیکاری نمی تواند بهبود واقعی در وضعیت بازار کار را نشان نمی‌دهد.

به عبارت دیگر برخی از افرادی که تا پیش از این در جست‌وجوی شغل مورد‌نظر بوده و در دسته بیکاران بودند، از یافتن شغل ناامید شده و به جمعیت غیرفعال پیوسته‌اند. اتفاقی که باعث شده نرخ مشارکت اقتصادی بوشهر در پاییز امسال 7 دهم درصد نسبت به مدت مشابه کمتر باشد.

اما اگر «نسبت اشتغال» افزایش یابد، می‌توان گفت کاهش نرخ بیکاری ناشی از افزایش فرصت‌های شغلی در جامعه بوده است.

ولی بررسی‌ها نشان می‌دهد در پاییز سال جاری نسبت اشتغال بوشهر 36.8 بوده، درحالی که طی پاییز پارسال 36.7 بوده است.

بیشترین و کمترین بیکاری در کدام استان ها؟

گفتنی است طبق گزارش مرکز آمار، بیشترین نرخ بیکاری در استان های سیستان و بلوچستان (12.5 درصد)، خوزستان (11.9درصد)، کرمانشاه (11.8درصد) برآورد شده است.

همچنین بهترین شرایط هم برای استان های تهران (4.5 درصد)، خراسان جنوبی و مازندران (4.7 درصد) بوده است.

همچنین جدول دوم، نرخ بیکاری و برخی شاخص‌های اقتصادی مرتبط را در کل کشور و در بوشهر در بهار 1403 نشان می‌دهد.

سومین جدول نیز نرخ بیکاری و برخی شاخص‌های اقتصادی مرتبط را در کل کشور و در بوشهر در تابستان 1403 نشان می‌دهد.

نرخ بیکاری زنان بوشهر؛ کمتر از متوسط کشوری

یک نکته مورد توجه اما این است که نرخ بیکاری جمعیت زنان 15 سال و بیشتر این استان، اختلاف قابل توجهی با متوسط کشوری دارد. به گونه‌ای که مرکز آمار در بهار امسال، نرخ بیکاری این گروه را در کشور 15 درصد و در بوشهر 6.5 درصد اعلام کرد که اختلاف 8.5 واحد درصدی را نشان می‌دهد.

بر اساس گزارش مرکز آمار، شرایط مشابهی در مورد نرخ بیکاری در گروه‌های سنی دیگر هم وجود دارد و تفاوت‌ها قابل توجه به نظر می‌رسد. به گونه‌ای که نرخ بیکاری زنان 15 تا 24 ساله در بوشهر 26.8 واحد درصد کمتر از نرخ کشوری است. این اختلاف در مورد گروه سنی 18 تا 35 ساله به حدود 14 واحد درصد می‌رسد (جدول شماره 2).

مرکز آمار هنوز جزئیات بیشتری را از نرخ بیکاری استان‌ها در تابستان 1403 منتشر نکرده است.

نرخ بیکاری مردان بوشهر؛ بالاتر از زنان

در مقابل، نرخ بیکاری مردان بوشهر در بهار سال جاری، هم از متوسط کشوری بالاتر بوده است و هم از نرخ زنان خود استان. مرکز آمار نرخ بیکاری جمعیت مردان 15 سال و بیشتر را در این استان 9.2 درصد اعلام کرد؛ 3 واحد درصد بیشتر از متوسط این شاخص در سطح کشور. همچنین نرخ بیکاری این گروه، حدود 3 واحد درصد نیز بیشتر از نرخ بیکاری زنان استان بوشهر است.

مرکز آمار، نرخ بیکاری مردان جوان 15 تا 24 ساله را نیز در استان بوشهر، حدود 16 واحد درصد از متوسط کشوری و حدود 26 واحد درصد از نرخ بیکاری زنان این گروه سنی در استان، بیشتر می‌داند.

در مورد گروه سنی 18 تا 35 ساله، این اختلاف به ترتیب حدود 6 و 7 واحد درصد است (جدول شماره 2).

چرا شرایط اینگونه است؟

گزارش‌ها نشان می‌دهد که استان بوشهر، از جمله استان‌هایی با بیشترین نرخ بیکاری مردان و کمترین نرخ بیکاری زنان است.

بعضی کارشناسان و گزارش‌ها دلیل این موضوع را اشتغال زنان بوشهر به برخی هنرها و صنایع دستی می‌دانند. ضمن اینکه زنان این استان، نسبت به متوسط کشوری حضور پررنگ‌تری در بخش خدمات و همچنین بخش عمومی دارند و به نظر می‌رسد فرصت‌های شغلی بیشتری در این بخش‌ها برای آنها وجود داشته است.

در عین حال، برخی گزارش‌ها، بر لزوم شفاف‌سازی چنین آماری تاکید می‌کنند. در سال گذشته البته، شرایط اینگونه نبود. مرکز آمار، نرخ بیکاری زنان بوشهر را در سال 1402 از نرخ بیکاری زنان کل کشور پایین‌تر اما از نرخ بیکاری مردان در همین استان بالاتر اعلام کرده بود (جدول شماره 1). اختلاف‌ها در مورد نرخ بیکاری گروه‌های سنی دیگر نیز بسیار متفاوت به نظر می‌رسد و گزارش‌های مرکز آمار، کاهش نرخ بیکاری زنان استان را قابل توجه نشان می‌دهد.

بر همین اساس، سایت خبری «خلیج فارس» چندی پیش در این مورد نوشت که به روایت مرکز آمار ایران، بوشهر در بین استان‌هایی با پایین‌ترین نرخ بیکاری قرار دارد اما پذیرش عمومی چنین آمارهایی نیازمند شفاف‌سازی است و با برخی دیگر از نشانه‌های موجود همخوانی ندارد.

سهم 85 درصدی مردان از جمعیت شاغلان باسواد

اما شرایط اشتغال و بیکاری در جمعیت باسواد استان بوشهر چگونه است؟ بر اساس گزارش مرکز آمار، کل جمعیت 15 ساله و بیشتر شاغل باسواد در  بوشهر در سال گذشته، 320 هزار و 823 نفر بوده است که از این تعداد، 271 هزار و  827 نفر را مردان و 48 هزار و 996 نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

در این میان، سطح تحصیلی بیشتر افراد باسواد استان بوشهر در دسته «دیپلم/ پیش‌دانشگاهی» قرار گرفته است و کمترین رقم نیز به سطح تحصیلی «متوسطه/ متوسطه 2» تعلق دارد.

زنان در این استان نیز مانند متوسط کشوری، سهم کمی را در کل جمعیت شاغل باسواد به خود اختصاص داده‌اند که شامل اندکی بیشتر از 15 درصد می‌شود. این نسبت در کل کشور حدود 16 درصد است؛ به عبارت دیگر در بوشهر نیز همانند برخی دیگر از استان‌ها از جمله آذربایجان شرقی، حدود 85 درصد و در کل کشور حدود 84 درصد شاغلان باسواد را مردان تشکیل می‌دهند.

سهم فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از بیکاران باسواد؛ کمتر از متوسط کشوری

کل جمعیت 15 ساله و بیشتر بیکار باسواد در  بوشهر در سال گذشته،  28 هزار و 257 نفر بوده است که از این تعداد، 21 هزار و 865 نفر را مردان و 6393 نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

در این گروه نیز اکثریت در اختیار سطح تحصیلی «دیپلم/ پیش‌دانشگاهی» است و در ردیف «متوسطه/ متوسطه 2» رقم صفر دیده می‌شود.

در عین حال، سهم فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از جمعیت بیکاران باسواد در بوشهر، از متوسط کشوری پایین‌تر است. بر اساس آمار و ارقام اعلامی مرکز آمار، این رقم در بوشهر به حدود 40 درصد و در کل کشور به حدود حدود 45 درصد می‌رسد. بیشتر فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیکار در بوشهر و کشور، دارای سطح تحصیلی کارشناسی هستند.

سهم 72 درصدی زنان از جمعیت غیرفعال باسواد

کل جمعیت 15 ساله و بیشتر غیرفعال باسواد در  بوشهر در سال گذشته، 471 هزار و 150 نفر بوده است که از این تعداد، 132 هزار و 655 نفر را مردان و 338 هزار و 495 نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

در این گروه نیز، بیشتر افراد در گروه تحصیلی «دیپلم/ پیش‌دانشگاهی» و کمترین تعداد در گروه «فوق‌لیسانس و بالاتر» قرار می‌گیرند.

در این میان، حدود 72 درصد از جمعیت غیرفعال باسواد این استان را زنان تشکیل می‌دهند که با نرخ کشوری آن کمابیش یکسان است.

حضور اکثریت شاغلان در بخش خدمات

بر اساس گزارش مرکز آمار، در استان بوشهر نیز مانند کل کشور، اکثریت شاغلان در بخش خدمان حضور دارند اما این بخش در بوشهر سهم بیشتری را نسبت به نرخ کشوری به خود اختصاص داده است. این موضوع به ویژه در مورد اشتغال زنان استان به چشم می‌آید.

همچنین بخش خصوصی نیز نسبت به بخش عمومی، سهم بیشتری را از اشتغال به خود اختصاص داده است اما بخش عمومی در مقایسه با میانگین کشوری، نرخ بالاتری دارد.

در این میان، بیشتر شاغلان استان بوشهر در بخش رسمی اقتصاد فعالیت می‌کنند و سهم این بخش، از متوسط کشوری بالاتر است.

بر اساس تعریف مرکز آمار، بخش غیررسمی (در مقابل بخش رسمی)، شامل واحدها و بنگاه‌هایی می‌شود که اساسا به منظور ایجاد اشتغال و درآمد برای خود، در زمینه تولید کالا و خدمات فعالیت می‌کنند. این واحدها غالبا در چارچوب مقررات تشکیل نشده‌اند یا با تشکیلات کوچک و بدون تفکیک بین کار و سرمایه به عنوان عوامل تولید، در سطح کوچک عمل می‌کنند. به عبارت دیگر، آنها معمولا حساب و کتاب و یا حسابداری ندارند و اندازه بنگاه از نظر تعداد شاغلان، کمتر از سطح تعیین شده در مقررات کشور است. این بنگاه‌ها غالبا، مطابق مقررات و قوانین ثبت نشده یا جواز کسب و کار دریافت نکرده‌اند.

اشتغال غیررسمی (در مقابل اشتغال رسمی) نیر عبارت است از اشتغال کارکنان مستقل، کارفرمایان، کارکنان شرکت‌های تعاونی تولیدی بخش غیر رسمی، تمامی کارکنان فامیلی بدون مزد و حقوق‌بگیرانی که از نظر قانونی یا در عمل، زیر پوشش قوانین کار و مزایای تامین اجتماعی و استخدامی (از قبیل مالیات بر درآمد، تامین اجتماعی، یا مزایای استخدامی، مرخصی استحقاقی و مرخصی استعلاجی با مزد) قرار ندارند.
منبع: تجارت نیوز

خلیج فارس: براساس داده های جدید، اگرچه نرخ بیکاری بوشهر کاهشی بوده، اما نسبت به متوسط کشوری در شرایط نامناسب تری قرار دارد.

به گزارش خلیج فارس؛ اخیرا مرکز آمار نرخ بیکاری استان ها در فصل تابستان امسال را اعلام کرده که این شاخص برای بوشهر 7.9 درصد بوده و نسبت به تابستان پارسال یک درصد کاهش یافته است.مدیرکل کار و رفاه استان بوشهر هم به همین مناسبت، در مصاحبه ای از کاهش نرخ بیکاری گفته، درحالی که همچنان این شاخص برای بوشهر از متوسط کشوری (7.5درصد) بالاتر و در شرایط نامناسب تر می باشد.

همچنین نسبت به نرخ بیکاری بوشهر در پایان سال قبل که 6.1 درصد بود، در داده های جدید 2 درصد رشد داشته است.

آمار واقعی یا گمراه کننده؟

برای اینکه کاهش نرخ بیکاری بوشهر مورد توجه افکار عمومی باشد، نیازمند شفاف سازی و راستی آزمایی شاغلان است، مگر اینکه شیوه سالیان اخیر درباره ملاک پرداخت تسهیلات در اشتغال زایی مدتظر باشد که با توجه به انحراف هایی که پیرامون آن وجود دارد، نمی تواند آمار دقیقی باشد.

وحید شقاقی شهری، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی تهران در این زمینه به اقتصادآنلاین گفت: صرف نرخ بیکاری به تنهایی گویای وضعیت اشتغال یا وضعیت بازار کار ما نیست، بلکه باید موارد دیگر هم در کنار آن دید، مثل وضعیت اشتغال ناقص، وضعیت شغل ایجاد شده، مشاغل موقتی و مشاغل رده پایین.

وی افزود: درست است که نرخ بیکاری ما در سال‌های اخیر اعداد پایینی را نشان می‌دهد ولی نرخ مشارکت ما نسبت به دوران پیش از کرونا خیلی کاهش پیدا کرده و هنوز خالص اشتغال ما اعداد قابل قبولی نیست.

وی یادآور شد: نیاز است گزارشی منتشر شود که چه میزان تمایل برای عرضه نیروی کار در اقتصاد وجود دارد؟ اطلاعاتی که من دارم حکایت از این دارد که که خیلی از مدیران بنگاه‌ها می‌گویند ما نیازمند کارگر هستیم، اما کارگری وجود ندارد. دلیلش این است که دستمزد‌ها نسبت به تورم و هزینه‌های زندگی پایین است؛ لذا برخی افراد دل‌سرد شده و از بازار کار کنار می‌روند و این دسته در آمار نرخ بیکاری لحاظ نمی‌شوند. جایگزین بسیاری از آنها هم اتباع افغان هستند.

نکته قابل توجه دیگر اینکه مرکز پژوهش‌های مجلس هم پیش از این اعلام کرده بود که نرخ واقعی بیکاری کشور دو و نیم برابر آمار‌های رسمی است.

در این زمینه

• ساز ناکوک بوشهر در سمفونی بازار‌ کار
• نرخ بیکاری پایین بوشهر؛ جدی می فرمایید؟!

خلیج فارس- مجتبی حائری نژاد: در آخرین آمار فصلی از نرخ بیکاری کشور، بوشهر یک استان استثنایی در کشور است.

به گزارش خلیج فارس؛ بررسی ها نشان می‌دهد در بهار سال جاری در همه ۳۱ استان کشور، مناطق شهری نرخ بیکاری بیشتری را نسبت به مناطق روستایی شاهد بوده اند، اما در این در میان استان بوشهر یک استثنا است.

به طور متوسط نرخ بیکاری در مناطق شهری استان های کشور در بهار امسال حدودا 8.5 درصد برآورد شده است. این در حالیست که به طور متوسط نرخ بیکاری در مناطق روستایی استان های کشور ۵.۳ درصد است.

به بیان دقیق تر، اختلاف نرخ بیکاری بین شهر و روستا حدود 3.2 واحد درصد ثبت شده است.

به نوشته اکوایران، با این حساب، نرخ بیکاری در مناطق شهری به طور قابل توجهی بالاتر از مناطق روستایی است، به جز استان بوشهر.

بوشهر تنها استانی است که در آن نرخ بیکاری مناطق شهری پایین تر از مناطق روستایی ثبت شده است. به گونه ای که نرخ بیکاری روستائیان این استان در بهار سال جاری حدود ۸.۸ درصد اعلام شده، این در حالیست که این شاخصض برای شهرنشینان حدود ۸.۷ درصد بوده است.

با وجود اختلاف ناچیز میان مناطق شهری و روستایی استان بوشهر، نکته قابل توجه این است که بوشهر تنها استانی است که در آن برخلاف سایر استان ها نرخ بیکاری مناطق شهری بالاتر از مناطق روستایی نبوده است.

بیشترین اختلاف میان مناطق شهری و روستایی را با ۶.۵ واحد درصد را استان کرمانشاه تجربه کرده است. (نرخ بیکاری مناطق شهری: ۱۲ درصد- مناطق روستایی: ۵.۵ درصد)

همچنین کمترین اختلاف در بهار سال جاری برای بوشهر ثبت شده است.

دلیل آمار بیکاری بالاتر روستاها نسبت به شهرهای بوشهر

به نظر می رسد ساز متفاوت نرخ بیکاری در بوشهر را باید ناشی از نیاز بالاتر روستاها به کار در مقایسه با شهر دانست که خلاصه آن می شود مشارکت اقتصادی.

بر اساس مبانی اقتصادی، به جمعیت حاضر در سن کار که مایل به کار کردن هستند یا به عبارت دقیق تر در چند هفته گذشته جویای شغل بوده اند نسبت به کل جمعیت کار، نرخ مشارکت اقتصادی می گویند. به نسبتی از جمعیت فعال اقتصادی که نتوانسته اند شغلی پیدا کنند، نرخ بیکاری گفته می شود.

پس بر این اساس نرخ بیکاری بر مبنای کل جمعیت بیکار محاسبه نمی شود، بلکه کسانی که جویای یافتن شغل هستند مورد محاسبه قرار می گیرند. به عنوان مثال کسی که یکسال پیش دنبال شغل بوده ولی به علت نا امیدی از یافتن شغل، دیگر دنبال آن نیست، جز جمعیت بیکار محسوب نمی شود و در نرخ بیکاری نیز گنجانده نمی شود.

از این رو، درصد بیشتر افراد جویای کار در روستاهای استان که آنها را جزو شاخص مشارکت قرار داده، باعث این وضعیت آماری برای بوشهر شده که با توجه به قرارگیری روستاهای بوشهر در رتبه های بالای تورم کشور، نیازمند آسیب شناسی و بررسی کارشناسی تر می باشد.

خلیج فارس: داده های جدید مرکز آمار نشان می دهد نرخ بیکاری استان بوشهر در بهار امسال نسبت به دوره مشابه پارسال عقبگرد داشته و روند افزایشی را تجربه کرده است.

به گزارش خلیج فارس؛ مرکز آمار کشور نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در بهار 1403 را منتشر کرد که بر اساس آن، نرخ بیکاری کشور در این فصل به 7.7 درصد رسیده که تقریبا یک درصد پایین تر از بهار پارسال می باشد.

اما در این دوره نرخ بیکاری استان بوشهر 8.7 درصد برآورد شده که در مقایسه به بهار پارسال 1.6 درصد رشد داشته و از متوسط کشوری نیز یک درصد بالاتر بوده است.

نسبت اشتغال بوشهر، یک درصد پایین تر از کشور

موضوع مهم دیگر، نسبت اشتغال است که نشان می‌دهد چند درصد از افراد در سن کار، شغل دارند.

این شاخص برای بوشهر در فصل بهار 37.6 درصد برآورد شده، یعنی از هر 100 نفری که در سن اشتغال بوده، 37 بوشهری شغل داشتند که یک درصد از میانگین کشوری پایین تر است.

استان های اردبیل، زنجان و آذربایجان غربی با نسبت های اشغال 42 تا 40 درصدی بهترین شرایط را در کشور دارند، از طرفی استان های کهگیلویه و بویراحمد و ایلام با نسبت اشتغال 30 درصدی در نامناسب ترین شرایط می باشند.