دیپلماسی گردشگری و ضرورت توسعه ملی

میزان مبادلات پولی درصنعت گردشگری سالانه صدها میلیارد دلار است. پس کاهش میزان ورود گردشگران تبعات بسیاری داشته و علاوه برازدست رفتن دها میلیون دلاری که به صورت ارز وارد کشور می شود، باعث از بین رفتن هزاران شغل مرتبط، خالی ماندن هتل ها؛ از رونق افتادن بسیاری از شرکت های گردشگری؛ شرکت های حمل و نقل، رستوران ها وحتی سبب افت دیپلماسی فعال درحوزه گردشگری که می تواند به روند توسعه ملی کمک کند خواهد شد.

دیپلماسی بر پایه گردشگری

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان موفقیت یا شکست صنعت گردشگری در هرکشور به طور مستقیم به اعمال سیاست های حمایتی حاکمیت و به تبع آن دولت ها باز می گردد، به نحوی که هرچه چتر حمایتی دولت نسبت به گردشگری گسترده تر باشد، شکوفایی در این بخش هم بیش تر خواهد بود.

تجربه چین، ترکیه، مالزی،هند، امارات متحده عربی و … در سال های اخیر حاکی از این بوده که فراهم آوردن زیرساخت های مناسب درخصوص گردشگری، رشد اقتصادی و آفزایش در آمد ملی را برای این کشورها به و دیعه آورده . مجموعه عوامل طولی و عرضی سبب گشته تا دولت مردان به پدیده گردشگری به دلیل نقش موثری که می تواند در روابط و دیپلماسی ایفا کند، به عنوان یک اهرم بنگرند چرا که این صنعت می تواند کشور را از حالت تک محصولی رهایی بخشد.

تاثیر دیپلماسی گردشگری بر اقتصاد، سیاست و فرهنگ

شاید موضوع پذیرش گردشگری و توسعه آن و اجازه ورود به اتباع کشورهای دیگر به واقع آئینه تمام نمایی از سیاست خارجی هر کشور به شمارآید. توجه به این موضوع افزایش تقویت در ابعاد اقتصادی، فرهنگی،اجتماعی و سیاسی را در پی خواهد داشت. در بعد اقتصادی نیز با توجه به اینکه صنعت گردشگری نسبت به سایر رشته های صنعت و خدمات به نظر می رسد نیاز کمتری به هزینه و مواد اولیه مصرفی دارد، در نتیجه به طور طبیعی درآمد زایی و رونق اقتصادی و اشتغال زایی بالا و در نهایت افزایش تولید ناخالص ملی را به همراه دارد.

دربعد “فرهنگی و اجتماعی ” هنگامی که افراد یک منطقه یا ناحیه ای مشاهد کنند که گردشگران، نویسندگان و پژوهشگرانی نسبت به پیشینه تاریخی محل آنها کنجکاو هستند علاوه بر تقویت روحی و روانی زمینه بازگشت به هویت و اصالت خویش را پیدا می کنند. از زاویه دیگر هنگامی که گردشگر به منطقه ای بیاید جدای از درآمد زایی باعث می شود تا مسئولان در زیباسازی، گردآوری و مرمت آثار و نیز تقویت موزه ها اقدام نموده و شرایط رونق منطقه را فراهم آورند که این عامل خود موجب ارتقاء سطح زندگی و فراهم آوردن زیرساخت های اولیه از قبیل آب ، برق، تلفن، گاز، امکانات بهداشتی و پزشکی و … خواهد شد به عبارت دیگر با ورود گردشگر انتظار می رود سلسله وار مشکلات منطقه رفع می شود.

اصولا دیپلماسی گردشگری خود نیازمند وجود برخی پیش زمینه ها و زیرساختها است که برای رسیدن به آن باید ابتدا این زمینه ها را فراهم کرد و تدارک دید. موارد زیر را می توان در این زمینه بر شمرد:

الف) در بعد داخلی

• توجه به نقش دولت در حوزه بستر سازی برای جذب گردشگر، ضمن کاهش نقش تصدی گری دولت.
• حذف و اصلاح قوانین دست وپا گیر با تاکید بر لزوم تثبیت قوانین
• سرمایه گذاری و زمینه سازی برای جذب سرمایه به عنوان اولین قدم برای توسعه
• حمایت های ویژه از این صنعت و بهره گیری از توان گردشگری در جهت فقر زدایی
• داشتن یک برنامه کلان و بلند مدت، تعیین اولویت های اصلی
• توسعه شبکه حمل ونقل هوایی، ریلی و جاده ای
• گسترش فرهنگ گردشگری به مناطق مختلف کشور
• تعامل سازنده میان همه دستگاه های اجرایی و ذی نفع در امر گردشگری
• معرفی کامل و جامع جاذبه های گردشگری کشور در یک برنامه بلند مدت
• توجه ویژه به آموزش گردشگری وگسترش آن در همه سطوح
• نقش بسیار مثبت گردشگری در رشد و توسعه اقتصادی، ایجاد اشتغال و افزایش درآمد و کاهش معضلات ناشی از بیکاری در سطح جامعه.
• ایحاد هماهنگی ساختاری بین نهاد های فرهنگی، اقتصادی و امنیتی
• برگزاری همایش های منطقه ای و بین المللی برای ارتقاء سطح روابط علمی و بهره گیری از دستاورد های پژوهشی در حوزه گردشگری.

ب)در بعد خارجی

• اعتماد سازی دولت در سطح بین المللی
• تبیین استراتژی مبتنی بر ارتباطات به جای سیاست قدرت
• ایحاد هماهنگی ساختاری بین نهاد های فرهنگی، اقتصادی و امنیتی
• بهره گیری از گردشگری به عنوان بستر و زمینه ساز دیپلماسی
• تلاش دستگاه دیپلماسی برای آسان کردن ورود و خروج به کشور، با لغو و اصلاح قوانین دست و پا گیر ورود به کشور
• لزوم تعدیل برخی نگاه های امنیتی با افزایش دقت نهاد های نظارتی و امنیتی و افزایش همکاری با ارگان های ذی ربط ، زمینه ورود گردشگر به کشور را تسهیل کنند
• ضرورت پیگیری لغو روادید با کشورهای مختلف، یکی از مسایلی که زمینه ورود گردشگر به هرکشور را فراهم می کند، لغو تشریفات روادید میان کشورها است.
• لزوم توجه سفارتخانه ها برای توسعه بخش گردشگری، سفارتخانه ها در کشورهای مختلف باید به بدنه کارشناسی قدرتمند جهت معرفی جاذبه ها مجهز شوند
بنابراین در جهت نیل به اهداف فوق در بخش گردشگری، ضروری است دستگاه دیپلماسی کشور از ظرفیت ها، هنر، علم و مهارت استفاده نموده وگام های موثردر تعامل با دنیا برای همکاری های منطقه ای و بین المللی برداشته شود و با بهره گیری از منابع قدرت نرم. جذب گرشگران خارجی را به کشور تسهیل کند.

******************

منابع: رضایی ، ناصر، حاجی محمدی، علیرضا ، درآمدی بر دیپلماسی گردشگری.